فخر رازی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی
جز ویرایش به‌وسیلهٔ ابرابزار:
برچسب: متن دارای ویکی‌متن نامتناظر
خط ۱۳:
|سال‌های فعالیت= سدهٔ قرن ششم و هفتم
|محل زندگی=[[ری]]، [[هرات]]، [[خراسان]]
|مذهب= [[اسلام]]، سنی [[شافعی]] [[اشعری]] (تصوف)
|نهاد=
|همسر=
|فرزندان= ضیاءالدین؛ شمس‌الدین
|والدین= ضیاءالدین عمر بن حسین
|آرامگاه= هرات
|مدفن= مرادخان
|نقش‌های برجسته=
|پیشه= [[فیلسوف]] و [[دانشمند]] و [[حکیم]]
|وبگاه=
|وب‌گاه=
|منصب=
|سبک=
خط ۳۸:
''' ابوعبدالله محمد بن عمر بن حسین بن حسن تَیْمیِّ بَکْریِّ طبرستانی رازی'''، [[فقیه]]، متکلم، [[فیلسوف]]، مفسر و حکیم [[مسلمان]] ایرانی که در سال [[۵۴۴ (قمری)]] در [[ری]] زاده شد و به سال [[۶۰۶ (قمری)]] در [[هرات]] درگذشت.<ref>[http://www.iptra.ir/vdcc2bieqq0.html امام فخر رازی]</ref>
 
معروف به '''ابن الخطیب'''<ref name=":0">{{یادکرد کتاب|عنوان=درآمدی بر تاریخ فلسفه اسلامی (جلد دوم)|نام خانوادگی=جمعی از نویسندگان زیر نظر دکتر محمد فنایی اشکوری|نام=|ناشر=سمت|سال=۱۳۹۲|شابک=۹۷۸-۹۶۴-۵۳۰-۹۵۰-۱|مکان=تهران|صفحات=۲۴۴}}</ref> و ملقب به '''فخرالدین''' است و به '''امام رازی''' یا '''امام فخر رازی''' نیز شهرت دارد. او بر [[علوم عقلی]] و [[علوم نقلی]]، [[تاریخ]]، [[کلام]]، [[فقه]]، اصول و علوم ادبی عصر خود تسلط کامل داشت. کتاب‌هایش در دوران حیاتش بسیار مورد استقبال قرار گرفت و به عنوان کتب درسی از آن‌ها استفاده می‌شد. بسیاری از اندیشمندان فخر رازی را نخستین کسی می‌دانند که فلسفه و کلام را به هم آمیخته و از این نظر، الگوی بسیاری از متکلمان پس از خود شده‌است. <ref name=":0" />پدرش ضیاءالدین عمر بن حسین رازی آملی خود از بزرگان علم و [[عرفان]] بود که از [[آمل]] به ری سفر کرده بودند.
 
وی معاصر و همدرس [[شهاب‌الدین یحیی سهروردی|شیخ اشراق]] بود، این هردو درر [[مراغه]] نزد [[مجدالدین جیلی]] درس می خواندند،می‌خواندند، به همین علت هردو در پاره ای از نظریات انتقادی بر بعضی از مباحث منطقی مشابهاتی دارند که این نظریات ملهم از استاد بوده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=منطق الملخص|نام خانوادگی=|نام=|ناشر=|سال=|شابک=|مکان=|صفحات=101}}</ref>
 
== دورهٔ زندگی ==
خط ۵۴:
فخر رازی خطیبی زبان‌آور بود و مردم [[خراسان]] برای شنیدن سخنانش شوق و رغبت بسیار داشتند. او مورد احترام فوق العادهٔ شاهان و امیران و وزیران روزگار خود قرار داشت و از ثروت و اعتبار فراوان برخوردار شد. در جدل و مناظره سخت نیرومند بود و کسی را یارای مباحثه با او نبود. در مناظره گاهی تندی می‌کرد و بد می‌گفت. در علوم زمان خود مانند: فقه، تفسیر، کلام، فلسفه، طب و ریاضیات متبحر بود و در تمام این زمینه‌ها تألیفات مرغوب دارد.
تألیفات وی نیز مانند خودش شهرت و اهمیت فراوان یافت و در سراسر ممالک اسلامی آن روزگار مورد بحث و تدریس قرار گرفت. فخر رازی ذهنی آزاد و مستقل داشت و می‌کوشید که تحت تأثیر هیچ مکتبی قرار نگیرد. هم بر [[نهج البلاغه]] [[علی بن ابیطالب]] شرح نوشت و هم بر [[سقط الزند]] [[ابوالعلاء معری]]. با این همه در کلام پیرو مذهب [[اشعری]] و در فقه پیرو [[امام شافعی]] بود.
 
== شخصیت علمی ==
در میان آثار وی می‌توان هم شاهد کتب فلسفی و هم شاهد کتب کلامی بود. حتی می‌توان گفت که برخی آثار وی همچون شرح [[الاشارات و التنبیهات|اشارات]] و شرح عیون الحکمه کتاب‌هایی کاملاً فلسفی اند. وی کتاب عیون الحکمه را در اواخر عمر خود نگاشته استنگاشته‌است. سهم عمده فخر رازی در پیشبرد [[الاهیات فلسفی]] است. به زبان ساده وی تلاش می‌کند تا با پیش زمینه‌ای کلامی،بهکلامی، به عنوان یک فیلسوف اثری حکمی و فلسفی را تدوین کند. او تلاش کرده تا الاهیات فلسفی را گسترش دهد. یکی از کارهای مهم وی در واقع ایجاد هماهنگی میان تقسیم بندی‌هایتقسیم‌بندی‌های سه‌گانه منطقی،الهیمنطقی، الهی و طبیعی بین فلسفه و کلام است. در واقع فخر رازی تلاش می‌کرد تا از یک سو دست به تطبیق میان عناوین مسائل بین فلسفه و کلام زند و از سوی دیگر منطق را در ساختار آموزش‌های علم کلام وارد کند.<ref>مقدمه کتاب تلخیص المحصل،حسنالمحصل، انصاری،صحسن انصاری، ص بیست مقدمه،1394 شمسی،میراثشمسی، میراث مکتوب با همکاری مؤسسه اسماعیلیان و مرکز علمی پژوهش‌های فرانسه</ref>
 
== منطق فخررازی ==
فخررازی از چند جهت در منطق اهمیت دارد:
 
# کتب منطقی ای همچون [[منطق الملخص]]، [[الاشارات و التنبیهات|الانارات فی شرح الاشارات]]، [[شرح عیون الحکمة]] را به نگارش درآورده که سبب توجه منطق دانان بعدی مانند [[کاتبی]]، [[افضل‌الدین خنجی|خونجی]]، [[ارموی]]، [[خواجه نصیرالدین طوسی|محقق طوسی]] و [[قطب‌الدین رازی|قطب رازی]] به او شده‌است.
# او در نقد آراء منطقی به فلسفه و مبانی قواعد منطقی کشانده می‌شود.
# وی در ارائه مطالب منطقی روشمند است و نیز بسیار می کوشدمی‌کوشد تا نقدهایش را منطقی جلوه دهد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=درآمدی بر تاریخ فلسفه اسلامی|نام خانوادگی=|نام=|ناشر=|سال=|شابک=|مکان=|صفحات=123 و 124}}</ref>
 
== وفات و آرامگاه ==
خط ۸۸:
* زبده العالم فی الکلام
* شرح [[قانون در طب|قانون]] ابن سینا
* شرح [[نهج البلاغه]]<ref name="فرهنگ لغت دهخدا" />
* الشجرة المبارکة
* [[حفظ البدن]]
خط ۹۵:
=== معرفی تفسیر از نظر برخی صاحب‌نظران ===
* [[سید نورالله حسینی شوشتری]]: فخر الدین رازی، اساس تفسیر خودش را از تفسیر «[[روض الجنان و روح الجنان]]» اثر «[[ابوالفتوح رازی]]» گرفته و برای رفع توهم، بعضی از تشکیکات خود را بر آن اضافه کرده‌است.
* [[حلبی]]، قول شوشتری را رد می‌کند و معتقد است که چون فخر رازی، عقل گراعقل‌گرا بوده، بسیاری اوقات با خواندن تفاسیر عقلی از جمله تفاسیر شیعی، متأثر گشته و برخلاف عقاید اشاعره سخن گفته‌است.
* [[ذهبی]]: این تفسیر از نوع تفسیر به رأی جائز است.
* [[سید محمدحسین طباطبایی]]: از سویی این تفسیر را تفسیری کلامی می‌داند و از دیگر سوی تفسیر متکلمان را تطبیق نامیده و رد کرده‌است.
خط ۱۰۴:
 
== پانویس ==
{{پانویس}}
 
== منابع ==
خط ۱۱۹:
* [http://mandegar.tarikhema.ir/درباره-امام-فخر-رازی تاریخ ماندگار ایران]
* [http://mandegar.tarikhema.ir/درباره-امام-فخر-رازی تاریخ ما. امام فخرالدین رازی طبرستانی]
* [http://www.htve.ir/ شیخ الاسلام فخر رازی]
* [http://www.tahoorkotob.com/page.php?pid=9356 تفسیر کبیر فخر رازی]
* [http://mandegar.tarikhema.ir/درباره-امام-فخر-رازی بزرگ اعلم و العلم ایرانی امام فخر رازی]
* [http://alaam.tahoor.com/page.php?id=11311 فیلسوفان و فقها؛ فخر رازی]
* [http://www.iptra.ir/vdcc2bieqq0.html فخر الدین رازی]
* [http://jjtvn.ir/display_full.aspx?data_id=21471 Iranian News JMJ،FakhrJMJ,Fakhr razi iranian philosopher]
* [http://www.fakhrerazi.com/ fakhr al Din al razi]
* [http://www.ical.ir/index.php?option=com_k2&view=item&id=3304:حفظ-البدن-فخر-رازی-منتشر-شد&Itemid=8 IC فخر رازی]