|
|یادداشت =
}}
'''قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت''' یکی از [[قطعنامه‌های شورای امنیت]] است که در ۲۹ تیر ۱۳۶۶ ،۱۳۶۶، برای پایان دادن به [[جنگ ایران و عراق]] صادر شد. این قطعنامه از نظر کمی و تعداد واژه‌های به کار گرفته شده مفصل‌ترین و از نظر محتوا اساسی‌ترین و از نظر ضمانت اجرایی قوی‌ترین قطعنامه شورای امنیت در مورد این جنگ بوده‌است. این قطعنامه بلافاصله از سوی [[عراق]] پذیرفته شد، ولی دو روز مانده به سالروز صدور آن ([[پرواز شماره ۶۵۵ ایران ایر|و]] به فاصله پانزده روز بعد از [[پرواز شماره ۶۵۵ ایران ایر|سقوط هواپیمای مسافری پرواز IR655]] به دست آمریکا) در ۲۷ تیر [[۱۳۶۷ (خورشیدی)|۱۳۶۷]] از سوی [[ایران]] پذیرفته شد و [[سید روح‌الله خمینی]] (رهبر وقت ایران) در ۲۹ تیر ۱۳۶۷ پیامی دربارهٔ پذیرش قطعنامه منتشر کرد که به «[[نوشیدن جام زهر]]» معروف شد. پذیرش این قطعنامه هرچند به معنای پذیرش [[آتش‌بس]] از سوی ایران بود، ولی [[عراق]] به حملات خود ادامه داد و مجدداً داخل خاک ایران شد تا نقاط مهمی از جمله [[خرمشهر]] را به دست بیاورد تا با وضع بهتری در مذاکرات حضور داشته باشد، اما موفقیتی بدست نیاورد و نهایتاً جنگ در ۲۹ مرداد ۱۳۶۷ پایان یافت.<ref>[http://www.hamneshinbahar.net/article.php?text_id=71 همنشین بهار: قطعنامه ۵۹۸، پذیرش آتش‌بس و عملیات فروغ جاویدان]</ref>
== پیش‌زمینه ==
یکی از مهمترینمهم‌ترین عواملی که باعث پذیرفتن این قطعنامه از سوی [[رهبر ایران]] شد، نامهٔ محرمانه [[محسن رضایی]] (فرمانده وقت سپاه پاسداران) به هاشمی رفسنجانی بوده‌است. در بخشی از این نامه آمده‌است:<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.shahrvandemrouz.com/content/669/default.aspx| عنوان = یک سال جنگ؛ پس از قطعنامه | نویسنده = محمد حیدری| تاریخ = ۱۸ آبان ۱۳۸۷| ناشر = هفته‌نامه شهروند امروز}}</ref>{{نقل قول|... تا پنج سال دیگر ما هیچ پیروزی نداریم، ممکن است در صورت داشتن وسائلی که در طول پنج سال به دست می‌آوریم قدرت عملیات انهدامی یا مقابله به مثل را داشته باشیم و بعد از پایان سال ۱۳۷۱ اگر ما دارای ۳۵۰ تیپ پیاده و ۲۵۰۰ تانک و ۳۰۰۰ قبضه توپ و ۳۰۰ هواپیمای جنگی و ۳۰۰ هلیکوپتر باشیم و قدرت ساخت مقدار قابل توجهی از سلاح‌های لیزری و اتمی که از ضرورتهای جنگ در آن موقع است را داشته باشیم، می‌توان گفت به امید خدا بتوانیم عملیات آفندی انجام دهیم.}}
== عوامل مؤثر ==
== متن قطعنامه ==
مفاد قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت که در تاریخ ۲۰ژوئیه ۱۹۸۷ بیان شد به شرح زیر است:{{سخ}}
در ۲۰ ژوئیه ۱۹۸۷، با ابراز نگرانی عمیق از اینکه با وجود درخواستهایش برای آتش‌بس منازعه بین جمهوری اسلامی ایران و عراق، با تلفات سنگین تر انسانی و ویرانی هایویرانی‌های بیشتر همچنان ادامه دارد، با ابراز تاسف از آغاز و ادامه این منازعه، همچنین با ابراز تاسف از بمباران مراکز کاملاً مسکونی غیرنظامی، حمله به کشتی‌های بی‌طرف و هواپیمایی مسافربری، نقض حقوق بین‌المللی دربارهٔ بشر دوستی و سایر حقوق مربوط به درگیریهایدرگیری‌های مسلحانه، و به ویژه به کار بردن سلاح‌های شیمیایی که بر خلاف تعهدات مذکور در پروتکل ۱۹۲۵ ژنو می‌باشد، با ابراز نگرانی عمیق از اینکه تشدید و گسترش بیشتر منازعه ممکن است وقوع یابد با اتخاذ تصمیم پایان دادن به کلیه عملیات نظامی بین ایران و عراق و با اعتقاد به اینکه منازعه بین ایران و عراق باید به نحو جامع، عادلانه، شرافتمندانه و پایدار حل شود، با یادآوری مجدد مقررات منشور ملل متحد، و به ویژه تعهد کلیه کشورهای عضو که اختلافات بین‌المللی خود را از راه‌های مسالمت‌آمیز و به گونه‌ای که صلح و امنیت بین‌المللی و عدالت دچار مخاطره نگردد، حل نمایند. با احراز این که نقض صلح در مورد منازعه بین ایران و عراق وجود دارد، با اقدام بر اساس مواد ۳۹ و ۴۰ [[منشور ملل متحد]]؛
# آمرانه می‌خواهد که ایران و عراق به عنوان نخستین گام در [[حل اختلاف]] از طریق مذاکره، آتش‌بس فوری را رعایت کنند، کلیه عملیات نظامی را در زمین، دریا و هوا قطع کنند و نیروها را بدون درنگ به مرزهای شناخته شده بین‌المللی بازگردانند.
# از دبیر کل درخواست می‌کند که گروهی از ناظران سازمان ملل را برای تأیید، تحکیم و نظارت بر آتش‌بس و عقب‌نشینی اعزام دارد و همچنین درخواست می‌کند که دبیر کل ترتیبات لازم را با مشورت با طرفین فراهم آورد و گزارش آن را به شورای امنیت تسلیم دارد.
# مصراً می‌خواهد که اسیران جنگی پس از قطع عملیات خصمانه، بر طبق کنوانسیون سوم ژنو، در اوت ۱۹۴۹ بدون درنگ آزاد شوند و به کشورهای خود برگردند.
# از ایران و عراق می‌خواهد که در اجرای این قطعنامه و کوششهایکوشش‌های میانجیگری برای دستیابی به یک راه حل جامع، عادلانه و شرافتمندانه مورد قبول دو طرف، دربارهٔ کلیه مسائل مهم، بر طبق اصول مندرج منشور ملل متحد با دبیر کل همکاری کند.
# از کلیه کشورهای دیگر می‌خواهد که نهایت خویشتن داری را به عمل آورند و از هر اقدامی که ممکن است منجر به تشدید و گسترش بیشتر منازعه گردد، خودداری کنند و به این ترتیب، اجرای قطعنامه حاضر را تسهیل کنند.
# از دبیر کل درخواست می‌کند تا مشورت با ایران و عراق، مسئله ارجاع تحقیق دربارهٔ مسئولیت منازعه به هیئت بی‌طرفی را بررسی کنند و هرچه زودتر به شورای امنیت گزارش دهد.
# با تصدیق ابعاد عظیم خساراتی که در طول منازعه داده شده و ضرورت تلاشهایتلاش‌های بازسازی با کمکهایکمک‌های مناسب بین‌المللی پس از خاتمه منازعه، از دبیر کل درخواست می‌کند که گروهی از کارشناسان را برای بررسی مسئله بازسازی تعیین و به شورای امنیت گزارش کند.
# همچنین از دبیر کل درخواست می‌کند از طریق مشورت با ایران و عراق و سایر کشورهای منطقه، راه‌های افزایش امنیت و ثبات منطقه را بررسی کند.
# از دبیر کل درخواست می‌کند، که شورای امنیت را در مورد اجرای این قطعنامه آگاه سازد.
</div>.... شما عزیزان از هر کس بهتر می‌دانید که این تصمیم برای من چون زهر کشنده‌است ولی راضی به رضای خداوند متعال هستم و برای صیانت از دین او و حفاظت از [[جمهوری اسلامی ایران]] اگر آبرویی داشته باشم خرج می‌کنم، خداوندا ما برای دین تو قیام کردیم و برای دین تو جنگیدیم و برای حفظ دین تو آتش‌بس را قبول می‌کنیم…
<div style="text-align: center;">...
</div>..... گفتم جلسه‌ای تشکیل گردد [[آتش‌بس]] را به مردم تفهیم نمایند. مواظب باشید ممکن است افراد داغ و تند با شعارهای انقلابی شما را از آنچه صلاح [[اسلام]] است دور کنند، صریحاً می‌گویم باید تمام همتتان در توجیه این کار باشد. قدمی انحرافی [[حرام]] است و موجب عکس العملعکس‌العمل می‌شود. شما می‌دانید که مسئولان رده بالای نظام با چشمی خونبار و قلبی مالامال از عشق به اسلام و میهن اسلامی‌مان چنین تصمیمی گرفته‌اند [[خدا]] را در نظر بگیرید و هر چه اتفاق می‌افتد از دوست بدانی…»{{پایان نقل قول بزرگ}}
=== تشکیل کمیته حقیقت‌یاب ===
| 