ایرانزو: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
Yamaha5Bot (بحث | مشارکتها) ←دورهٔ کوتاه ایرانزو: تمیزکاری با ویرایشگر خودکار فارسی |
FreshmanBot (بحث | مشارکتها) جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی |
||
خط ۱۱۸:
دولت ماننا در واقع یک [[اولیگارشی]] یا حکومت چند خاندان مقتدر بود<ref>الواح آشوری ماننا را کشور قبایل نام میبرند.</ref> و بالضروه از منافع بزرگان اصیل ماننا، به زیان افراد عادی و آزاد و حتی بردهداران غیر اصیل دفاع میکرد. بدین سبب در داخل آن کشور نیز نارضایی عامهٔ خلق روزافزون بود. اگر فرمانروایی به جنبش وسیع قشرهای مردم تکیه میکرد واقعاً میتوانست دولتی قوی بوجود آورد؛ ولی در قرن هشتم پ.م. چنین فرمانروایی وجود نداشت و جنبش هم هنوز نارس بود. جز عصیانهای تجزیه طلبانهٔ برخی شاهکان چیزی مشهود نبود. چون در سیاست خارجی عامل اصلی همانا رقابت میان دولتهای بزرگ [[آشور]] و [[اورارتو]] و [[عیلام]] و ماننا بود<ref>چهار دولت، این واژه بصورت [[چاردولی]] تا کنون محفوظ است.</ref> وقایع سیاست خارجی نیز بصورت خیانتهای کوچک و تغییر جبههٔ فرمانفرمایان و حکّام جزء، که گاهی بسوی این و دمی بسوی آن دولت تجلی میکردند، یا در لشکرکشیهای تنبیهی و دسیسههای اورارتو و آشور و تحریکات متقابل و غیره تجلی میکرد.<ref>چنین وضعی در زمان [[جنگ بزرگ کیخسرو]] در [[شاهنامه]] نیز به تصویر کشیده میشود.</ref>
دولت ایرانزو که از سه دولت دیگر ضعیفتر بود ناگزیر میبایست دائماً از تناقضهای موجود میان دیگر دول استفاده کند و گاهی هم برتری
=== استمداد ایرانزو از آشوریان ===
بار اول آشوریان به خواهش ایرانزو در سال ۷۱۹ پ.م. در امور داخلی [[ماننا]] مداخله کردند. دو دژ ماننایی بنام شوآنداخول و دور دوکّا<ref>Šuandaxul, Durdukka</ref> از تحت فرمان ایرانزو بدر شده بودند. پیادگان و سواران متاتی [[زیکرتو|زیکرتویی]] به
این وقایع در زمان حیات ایرانزو که محتملا پیر شده بود رخ داد و مقدمهٔ پیش آمدهای خطیرتری بشمار میرفت که بعد از مرگ او در بحبوحهٔ مبارزهای که بخاطر تاج و تخت میان فرزندان وی درگرفت، وقوع یافت. ایرانزو قبل از سال - ۷۱۶ - در گذشت.<ref>پسوند کلمه ایرانزو با [[زو (شاهنامه)|زو]] در شاهنامه تطابق دارد</ref>
خط ۱۲۸:
* اَزا. پسر ایرانزو. بغداد (Bagdattu)، فرمانروای محلی [[اوئیشدیش]] (حدود مراغه امروزی) به همراه چند فرمانروای دیگر علیه اَزا، پسر و جانشین ایرانزو شورید.<ref>The Cambridge History of Iran, Volume 2, (1985) Cambridge University Press, p. 81.</ref> ازا پس از بقدرت رسیدن در توطئهای کشته شد.
* اولوسونو: پس از اَزا بقدرت رسید اما میان بزرگان ضد [[آشور|آشوری]] در محاصره بود.
در واقع فرزندان ایرانزو دیگر نتوانستند موقعیت ماننا را حفظ نمایند و دولت کوچک و تازه پای دیوک جای
== تکلیف ماد در برابر ماننا ==
کشور کوچک [[مادای|مادا]] به رهبری [[دیاکو]] و سلف پادشاهی بزرگ [[ماد]] در دوران ایرانزو تحت انقیاد ماننا قرار داشت ولی دیوک اعتمادی به ماننائیان نداشت و بیشتر با [[روسا]] دشمن اصلی [[آشور]] عهد و میثاق داشت. نگرانیهای آشوریان باعث شد بارها در طی سالهای - ۷۴۴ تا ۷۱۵ پ.م. - از دوران [[تیگلت پیلسر سوم]] و [[سارگون دوم]] به سرزمین [[اتحادیه قبایل ماد]] لشکرکشی شود و چنین به نظر میرسد که سارگون دوم توسط یکی از قبایل جنگجوی
== سکنه ماد و ماننا ==
|