یخدان لنگر: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ←منابع: حذف رده مادر رده:آثار ملی ایران از نوشتارها با ویرایشگر خودکار فارسی |
اضافه کردن مطالب و تصویر |
||
خط ۴:
| عرض‌جغرافیایی =
| طول‌جغرافیایی =
| تصویر =یخدان لنگر1.jpg
| اندازه تصویر =
| عنوان تصویر =
| استان =[[استان کرمان]]
خط ۳۰:
| وبگاه =
| پانویس =
}}'''یخدان لنگر''' مربوط به [[دوره قاجار]] و در [[لنگر (کرمان)|روستای لنگر]]، [[بخش ماهان]] [[شهرستان کرمان]]
== معماری ==
از قسمت‌های مختلف '''یخدان لنگر''' می‌توان به سایه انداز، مخزن یخ و حوضچه اشاره کرد که در مساحت 700 متر مربع ساخته شده است. گودال یخ عمقی در حدود 6 متر و شعاع 5.7 متر دارد که از آن در انبار کردن یخ‌ها استفاده می‌کردند. حوضچه یخدان لنگر را در دو طرف یخدان ساخته بودند که به مرور از بین رفته است. دیوار سایه انداز را برای جلوگیری از تابش مستقیم نور خورشید بر یخدان با ارتفاع 7 متر و از غرب به شرق ساخته بودند. برای کاهش فشار بر دیوار سایه انداز 4 طاق نما در هر طرف ایجاد کرده‌اند که ضخامت دیوارها در قسمت پایین بیشتر از قسمت‌های فوقانی دیوار است. در بالای دیوار سایه انداز بقایای تزئینات کنگره‌ای شکلی دیده می‌شود. '''یخدان لنگر''' را با اندود کاهگل عایق کردند تا از ورود گرما به درون یخدان جلوگیری شود.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.alaedin.travel/attractions/iran/mahan/langar-ancient-ice-house/%DB%8C%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%84%D9%86%DA%AF%D8%B1-%D9%85%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86|عنوان=یخدان لنگر در ماهان}}</ref>
== نحوه ساخت یخ ==
در پشت دیوارهای بلند و قطور آن سطوحی صاف تعبیه می‌کردند که در شبهای زمستان بطور یکنواخت روی آن آب قرار می‌گرفت و در سرمای شدید زمستان یخ می‌بست وظیفه دیوار بلند این بود که در طول روز از تابش آفتاب بر روی آب‌های منجمد شده قبلی جلوگیری کند در صورتی که در شرق و غرب کمی آفتاب بر روی سطوح یخ‌گیری می‌تابید آن وقت در این نقاط هم دیوارهای جانبی بنا می‌کردند.
مقدار آبی که هر شب روی توده‌های منجمد از یخ‌های قبلی هدایت می‌شد تا حدودی بود که سرمای یک شب بتواند آن را منجمد سازد یا به عبارت دیگر ارتفاع آب روی سطوح یخ گیر از چند سانتیمتر تجاوز نمی‌کرد این شرط فنی به خوبی می‌رساند که یخچال سازان مجبور بودند با کمال دقت سطوح یخ‌گیری را طراز کنند.
پس از آن تقریباً قطر یخ به ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتر می‌رسید، یخ‌ها را قطعه قطعه کرده و به داخل یخدان که در مجاورت سطوح یخ‌گیری قرار داشت می‌بردند و انبار می‌کردند. در کف یخدان، یک یا چند چاه پیش‌بینی شده بود تا آب هائی که احتمالاً در فصل گرما از آب شدن یخ‌ها بوجود می‌آمد از کف یخدان دور گردد و روی هر طبقه از یخ‌ها مقداری کاه می‌ریختند تا از چسبیده شدن آنها به یکدیگر جلوگیری شود.<ref name=":0">{{یادکرد وب|نویسنده=|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/2100492/بزرگترین-یخچال-خشت-و-گلی-جهان-در-کرمان-اسرار-یکی-از-کهن-ترین|عنوان=بزرگترین یخچال خشت و گلی جهان در کرمان/ اسرار یکی از کهن‌ترین سیستمهای آبرسانی شهری در قلب کویر}}</ref>
== نگارخانه ==
<gallery>
پرونده:یخدان لنگر.jpg
</gallery>
== جستارهای وابسته ==
| |||