سیستم‌عامل: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دتدت
برچسب‌ها: حذف حجم زیادی از مطالب منبع‌دار ویرایشگر دیداری
جز ویرایش 5.78.26.163 (بحث) به آخرین تغییری که Freshman404 انجام داده بود واگردانده شد
برچسب: واگردانی
خط ۱:
{{اواس}}
'''سیستم‌عامل''' یا '''سامانهٔ عامل'''<ref>فرهنگ واژه‌های مصوّب فرهنگستان: ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۵، بخش دوم فارسی، صفحهٔ ۳۹۸. ([http://www.persianacademy.ir/fa/wordspdf.aspx دانلود از فرهنگستان])</ref> [[نرم‌افزار]]ی است که مدیریت منابع رایانه را به عهده گرفته و بستری را فراهم می‌سازد که [[نرم‌افزار کاربردی]] اجرا شده و از خدمات آن استفاده کنند. سیستم‌عامل جزء ضروری‌ترین نرم‌افزارهای یک سیستم کامپیوتری است.
سیستم‌عامل خدماتی به برنامه‌های کاربردی و کاربر ارائه می‌دهد. برنامه‌های کاربردی یا از طریق واسط‌های برنامه‌نویسی کاربردی<ref group="یادداشت">Application User Interface-APIs</ref> یا از طرق فراخوانی‌های سیستم به این خدمات دسترسی دارند. با فراخوانی این واسط‌ها، برنامه‌های کاربردی می‌توانند سرویسی را از سیستم‌عامل درخواست کنند، پارامترها را انتقال دهند، و پاسخ عملیات را دریافت کنند. ممکن است کاربران با بعضی انواع واسط کاربری نرم‌افزار مثل واسط [[خط فرانسه|خط فرمان]] یا یک [[واسط گرافیکی کاربر]] با سیستم‌عامل تعامل کنند. برای کامپیوترهای دستی و رومیزی، عموماً واسط کاربری به عنوان بخشی از سیستم‌عامل در نظر گرفته می‌شود. در سیستم‌های بزرگ و چند کاربره مثل یونیکس و سیستم‌های شبیه یونیکس، واسط کاربری معمولاً به عنوان یک برنامه کاربردی که خارج از سیستم‌عامل اجرا می‌شود پیاده‌سازی می‌شود.
نمونه‌هایی از محبوب‌ترین سیستم‌عامل‌های نوین شامل: [[اندروید]]، [[بی‌اس‌دی]]، [[آی‌اواس]]، [[لینوکس]]، [[اواس ده]]، [[کیوان‌اکس]]، [[مایکروسافت ویندوز]]، [[ویندوز فون]] و [[زد/اواس]] می‌باشند.
 
== انواع سیستم‌عامل ==
=== سیستم‌های با درنگبی‌درنگ ===
[[سیستم‌عامل بی‌درنگ|سیستم‌های بی‌درنگ]] یا زمان واقعی یک سیستم عامل چند وظیفه‌ای است که معمولاً به عنوان یک کنترل‌کننده در یک کاربرد خاص استفاده می‌شوند. سیستم در این حالت می‌بایست در زمانی مشخص و معین حتماً جواب مورد نظر را بدهد. سیستم‌های کنترل آزمایش‌های علمی، [[تصویربرداری پزشکی]]، کنترل صنعتی و برخی از سیستم‌های نمایش از این دسته‌اند. هدف اصلی استفاده از سیستم‌های بادرنگبی‌درنگ واکنش سریع و تضمین شده در برابر یک رویداد خارجی می‌باشد. در سیستم‌های بی‌درنگ معمولاً وسایل ذخیره‌سازی ثانویه وجود ندارد و به جای آن از حافظه‌های ROM استفاده می‌شود. سیستم‌عامل‌های پیشرفته نیز در این سیستم‌ها وجود ندارند چرا که سیستم‌عامل کاربر را از سخت‌افزار جدا می‌کند و این جداسازی باعث عدم قطعیت در زمان پاسخ‌گویی می‌شود. سیستم‌هایی که در آن مهلت زمانی<ref group="یادداشت">Deadline</ref> باید پاسخ داده شود را بادرنگبی‌درنگ سخت و سیستم‌هایی که مهلت زمانی را پشتیبانی نمی‌کنند بادرنگبی‌درنگ نرم می‌نامند. از کاربرد سیستم‌های بی‌درنگ سخت می‌توان به کنترل موتور یک خودرو (پاسخ با تأخیر می‌تواند نتایج فاجعه‌باری را به همراه داشته باشد) و در سیستم‌های بی‌درنگ نرم می‌توان به اسکن بارکد در پایانه فروشگاه (با اینکه سرعت پاسخ‌دهی باید سریع باشد اما به حادّی سیستم‌های سخت نمی‌باشد) اشاره کرد.<ref name="مفاهیم سیستم‌عامل">{{یادکرد کتاب | زبان=فارسی | سال=1389 | شابک=978-964-49-303-8 | عنوان=سیستم عامل | تاریخ بازبینی=۱۷ اوت ۲۰۱۴ | فصل=فصل یک | مکان=صفحه 32 | ناشر=انتشارات گسترش علوم پایه | نام=حمیدرضا | نام خانوادگی=مقسمی}}</ref><ref name="Real - time Operating System s that Support Java">{{یادکرد وب | اثر=W. Arnold, K. Branson, D. Chung, R. Pesigan University of California, San Diego | تاریخ بازبینی=۱۷ اوت ۲۰۱۴ | عنوان=Real - time Operating System s that Support Java | نشانی=http://cseweb.ucsd.edu/classes/wi01/cse221/OSSurveyW01/papers/rpesigan,dchung,warnold,kbranson.real-time_operating_systems_that_support_java.pdf}}</ref>
 
=== سیستم‌های یکچند کاربره ===
[[چند کاربره|سیستم‌های چند کاربره]] اجازه می‌دهند تا کاربران متعدد به صورت هم‌زمان به یک سیستم کامپیوتری دسترسی داشته باشند. [[اشتراک زمانی|سیستم‌های اشتراک زمانی]] و [[کارساز وب]] را می‌توان به عنوان سیستم‌های چند کاربره طبقه‌بندی کرد. در سیستم‌های اشتراک زمانی تنها یک پردازنده قرار دارد که توسط مکانیزم‌های [[زمان‌بندی (رایانه)|زمانبندی]] بین برنامه‌های مختلف کاربرها با سرعت زیاد سوئیچ می‌شود و بنابراین هر کاربر تصور می‌کند کل رایانه در اختیار اوست.<ref name="مفاهیم سیستم‌عامل">{{یادکرد کتاب|عنوان=سیستم عامل|نام خانوادگی=مقسمی|نام=حمیدرضا|ناشر=انتشارات گسترش علوم پایه|سال=1389|شابک=978-964-49-303-8|مکان=صفحه 32|زبان=فارسی|فصل=فصل یک|تاریخ بازبینی=۱۷ اوت ۲۰۱۴}}</ref>
 
=== سیستم‌عامل هزارتک پردازنده ===
این نوع سیستم‌عامل‌ها، سیستم‌عامل‌های نسل چهارم (نسل فعلی) هستند که بر روی یک پردازنده اجرا می‌شوند. از قبیل ویندوز [[ویندوز اکس‌پی|اکس‌پی]]، [[ویندوز ۹۸|۹۸]]، [[ویندوز ام‌ای|ام‌ای]] و [[ویندوز ویستا|ویستا]] که بیشتر محصول شرکت [[مایکروسافت]] می‌باشند.
 
=== سیستم عامل غیر شبکه ای ===
سیستم عاملهایی مثل ناول نت که بیشترین استفاده و امکانات این سیستم عامل برای شبکه می‌باشد
 
=== سیستم‌عامل توزیع نشدهشده ===
{{اصلی|سیستم‌های عامل توزیع شده}}
این سیستم‌عامل‌ها خود را مانند سیستم‌عامل‌های تک پردازنده به کاربر معرفی می‌کنند، اما در عمل از چندین پردازنده استفاده می‌کنند. این نوع سیستم‌عامل در یک محیط شبکه‌ای اجرا می‌شود در این نوع سیستم یک برنامه پس از اجرا در کامپوترهای مختلف جواب نهایی به سیستم اصلی کاربر برمی‌گردد سرعت پردازش در این نوع سیستم بسیار بالاست.
خط ۴۶:
* جلوگیری از [[تداخل]]<ref group="یادداشت">Starvation</ref>
 
== سیستم‌عامل‌های آیندهفعلی ==
در سالهای اخیر رقابت بیشتر بین سیستم‌عامل‌های مایکروسافت ویندوز، اپل مک اواس و لینوکس جریان دارد که آماری که در ماه ژوییه ۲۰۱۱ توسط وبگاه [[W3Schools]] به ثبت رسیده حاکی از آن است که هم‌اکنون بیش از ۸۰ درصد کاربران اینترنت از سیستم‌عامل ویندوز استفاده می‌کنند.
 
خط ۹۰:
 
== تاریخچه سیستم عامل ==
=== در پایانآغاز ===
اولین کامپیوترها فاقد سیستم‌عامل بودند. در اوایل سال ۱۹۶۴ فروشندگان کامپیوترهای تجاری ابزار کاملاً گسترده‌ای را برای تسهیل توسعه، زمانبندی، و اجرای کارها روی یک سیستم پردازش دسته‌ای فراهم می‌کردند. برای مثال رایانه تولید شده توسط UNI
سیستم عامل های امروزی به قدری پیشرفته شده اند که نمی توان توصیفشان کرد و باید از نزدیک دید.
VAC.
 
در ابتدا سیستم‌عامل روی مین فریم‌ها مستقر می‌شد و کمی بعد سیستم‌عامل میکروکامپیوترهای ابتدایی که فقط از یک برنامه در هر زمان پشتیبانی می‌کردند و به یک زمانبند بسیار ابتدایی نیاز داشتند. هر برنامه زمانی که در حال اجرا بود تحت کنترل کامل ماشین قرار داشت.
چند وظیفه‌ای (اشتراک زمانی) اولین بار در مین فریم‌ها و در ۱۹۶۰ عرضه شد.
ابتدا کامپیوترها بسیار بزرگ و جاگیر بودند اما امروزه در کف یک دست جا می‌گیرند.
 
=== مین فریم‌ها ===