ارمنی‌های ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
خنثی‌سازی ویرایش 25205531 توسط شیث ملکی تبریزی1 (بحث) متن اضافه شده بی ربط بود هیچ ارتباطی به ان قسمت از مقاله نداشت
برچسب: خنثی‌سازی
خط ۱۱۵:
}}
 
'''ایرانی‌های ارمنی''' یا '''ارمنیان ایران''' یا '''ایرانیان ارمنی‌تبار''' {{ارمنی|իրանահայ}} گروه قومی از شهروندان [[ایران]] هستند که در [[تهران]]،تهران، [[تبریز]]،تبریز، [[اصفهان]] و سایر شهرها سکونت دارند. جمعیت آنان در ایران بین ۸۰ تا ۱۲۰ هزار نفر است. ایرانیان ارمنی بزرگترین گروه مسیحیان ایران هستند.
 
== تاریخ ==
خط ۱۵۳:
در نخستین سال‌های سلطنت [[قاجار]]، ارمنی‌های تهران در سه ناحیه از شهر مستقر شده بودند، یک گروه در [[دروازه‌های تهران|دروازه شاه عبدالعظیم]] و گروه دیگر در محله [[دروازه قزوین]] (حوالی میدان وحدت اسلامی کنونی) و محله توس که اکنون [[خیابان مخصوص]] نامیده می‌شود. ظاهراً [[آقامحمدخان قاجار]] هشت خانوار از ارمنی‌هایی را که در [[قره‌باغ]] اسیر کرده بود به تهران آورده و در محله دروازه قزوین سکونت داد. این چند خانواده با اجازه شاه، در سال (۱۷۹۵–۱۷۹۰ میلادی) کلیسایی به نام [[کلیسای سورپ گئورگ]] در آن محله برای خود ساختند.<ref>آلمار هوسپیان، نگاهی به زندگی ارمنیان تهران در گذشته نزدیک، سالنامه رافی، جلد اول، ۱۹۶۹م، ص ۲۶۷</ref>
 
=== قزوین و ازنا ===
از زمان ورود ارمنی‌ها به شهر قزوین اطلاعات دقیقی در دست نیست. بر پایه پژوهش‌های ایرانی‌ها و علاقه‌مندان ارمنی، با بهره‌گیری از پاره‌ای تألیفات و اسناد و مدارک بایگانی‌های مختلف، دستاوردهای اندکی فراهم شده‌است. نخستین اطلاعات از کوچ ارمنی‌ها به قزوین را در سال ۱۶۰۵ میلادی نوشته‌اند.<ref name="ReferenceA">گلریز، سیدمحمدعلی، مینودر یا باب‌الجنهٔ قزوین، قزوین، انتشارات طه، ۱۳۶۸، جلد:یکم، دانشگاه تهران، ۱۳۳۷، صفحه:۵۱۲</ref>
 
خط ۱۶۴:
 
نقش بازرگانی ارمنیان قزوین بسیار چشم گیر بوده، در دورهٔ ناصری، «هارتون تومانیانس» و برادرش در قزوین تجارتخانه و صرافی داشتند و با روس‌ها و بانک استقراضی نیز در ارتباط بودند. «آرامیان» و «بدل آرزومانیان» هم که از بازرگانان بنام بودند، در قزوین دفتر و دستگاه داشتند.<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی = معتضد|نام = خسرو | عنوان = حاج امین الضرب، تاریخ تجارت و سرمایه‌گذاری صنعتی در ایران| ترجمه = | جلد = | سال = ۱۳۶۶| ناشر = انتشارات جانزاده|مکان = تهران| شابک = | صفحه =۶۴۵–۶۴۸ | پیوند = | بازیابی =}}</ref> در کتاب سیمای تاریخ و فرهنگ قزوین آورده‌است: {{نقل قول|<small>''' دههٔ آخر سده نوزدهم معرف دوران فعالیت قابل توجه ارمنی‌ها در قزوین است. در این دهه تنی چند از بازرگانان ارمنی نقش مؤثری درداد و ستدهای بازرگانی، به ویژه با [[روسیه]]، برعهده داشته‌اند. تجارتخانه‌های ''برادران تومانیان [تومانیانس] آرارات، برادران برخورداریان (سیمون و میکائیل خان) و برادران آرزومیان'' به کار صادرات [[خشکبار]] و وارد کردن پارچه و ظرف‌های چینی می‌پرداختند.'''</small>}}
«آدریس خان» ملقب به (تاجر باشی)، «سهراب خان، هاکوپ خان و کاراپت خان» نیز از جمله بازرگانان مشهور ارمنی ساکن قزوین بودند. نامه‌های متعددی با مهر برجسته از شرکت تجارتی برادران تومانیان [تومانیانس] در آرشیو کلیسای وانک وجود دارد.»<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی = لوبروئن|نام = کرنی | عنوان = سیمای تاریخ و فرهنگ قزوین| ترجمه = | جلد = دفتر دوم| سال = | ناشر = |مکان = | شابک = | صفحه = ۱۱۵۲–۱۱۵۳| پیوند = | بازیابی =}}</ref> با توجه به مطلبی از «عالم آرای [[شاه اسماعیل یکم|شاه اسماعیل]]» می‌توان برداشت نمود که شمار گرجیانی که در سپاه شاه اسماعیل وارد شدند چنان فراوان بوده‌اند که محمدی سلطان ترکمان حاکم یاغیقراحمید که از سوی شاه اسماعیل منصوب شده بود، نامه‌ای به اسکندرخان کُرد محمودی داده و در صورت یاری به او در جهت شکست دادن شاه اسماعیل، مژدهٔ به دست آوردن غنایم فراوان به همراه سربازان [[مردم گرجی|گرجی]] مرصع پوش را می‌دهد. اسرای وی اغلب از شریف زادگان ازنائوری بودند که به همراه [[مردم آذری|آذری]] ها و [[مردم ارمنی|ارامنه]] در منطقه [[قزوین]] و [[ازنا]] و روستاهای [[گرجی (ازنا)|گرجی]]، [[کرتیلان]] (کارتیل گرجستان)، [[برجله]] (برجغالا [[گرجستان]])، [[آقبلاغ (ازنا)|آقبلاغ]]، [[کهریز (ازنا)|کهریز]]، [[قشلاق گنجه]] و [[زرنان (ازنا)|زرنان]] و... ساکن شدند.
 
=== شهرکرد ===