ارمنی‌های ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
به نسخهٔ 25207295 ویرایش Modern Sciences برگردانده شد: منبع؟. (توینکل)
برچسب: خنثی‌سازی
خرابکاری که اشتباهات اصلاح شدند
خط ۱۱۵:
}}
 
'''ایرانی‌های ارمنی''' یا '''ارمنیان ایران''' یا '''ایرانیان ارمنی‌تبار''' {{ارمنی|իրանահայ}} گروه قومی از شهروندان [[ایران]] هستند که در تهران،[[تهران]]، تبریز،[[تبریز]]، [[اصفهان]] و سایر شهرها سکونت دارند. جمعیت آنان در ایران بین ۸۰ تا ۱۲۰ هزار نفر است. ایرانیان ارمنی بزرگترین گروه مسیحیان ایران هستند.
 
== تاریخ ==
خط ۱۸۴:
کلیسای بوشهر در سال ۱۷۷۳ میلادی بازسازی شد و در سال ۱۸۱۹ میلادی به جای کلیسای قبلی کلیسای دیگری ساختند که بسیار شبیه کلیسای شیراز بود. در مدرسه ارمنیان بوشهر در سال ۱۹۰۷ میلادی زبان‌های فارسی، انگلیسی، ارمنی تدریس می‌شد.
 
=== ارسباران - قره داغ ===
[[ارسباران|قره داغ،داغ]]، که نام ارمنی آن در نقشهٔ [[ارمنستان]] (آرداوانیان) یا سرزمین قدرتمند (مار) نامیده می‌شد، از شهرستان‌های ارمنی‌نشین حوزهٔ ارمنیان [[آذربایجان]] بوده‌است. در طی سال‌ها ارمنیان قره داغ به ارمنستان، تبریز،[[تبریز]]، تهران و شهرهای دیگر نقل مکان کرده‌اند. در سده بیستم در بیش از بیست روستای قره داغ خانواده‌های ارمنی سکونت داشتند.
 
=== ازنا ===
با توجه به مطلبی از «عالم آرای [[شاه اسماعیل یکم|شاه اسماعیل]]» می‌توان برداشت نمود که شمار گرجیانی که در سپاه شاه اسماعیل وارد شدند چنان فراوان بوده‌اند که محمدی سلطان ترکمان حاکم یاغیقراحمید که از سوی شاه اسماعیل منصوب شده بود، نامه‌ای به اسکندرخان کُرد محمودی داده و در صورت یاری به او در جهت شکست دادن شاه اسماعیل، مژدهٔ به دست آوردن غنایم فراوان به همراه سربازان [[مردم گرجی|گرجی]] مرصع پوش را می‌دهد. اسرای وی اغلب از شریف زادگان ازنائوری بودند که به همراه [[مردم آذری|آذری]] ها و [[مردم ارمنی|ارامنه]] در منطقه [[قزوین]] و [[ازنا]] و روستاهای [[گرجی (ازنا)|گرجی]]، [[کرتیلان]] (کارتیل گرجستان)، [[برجله]] ([[برجغالی|برجغالا]] [[گرجستان]])، [[مسعودآباد (ازنا)|مسعود آباد]]، [[آقبلاغ (ازنا)|آقبلاغ]]، [[کهریز (ازنا)|کهریز]]، [[قشلاق گنجه]] و [[زرنان (ازنا)|زرنان]] و... ساکن شدند.
 
ازنا یک کلمه مشتق شده از کلمه ازنائوری (აზნაური) در [[زبان گرجی]] (საქართველო) و به معنی شریف‌زاده می‌باشد. در برخی از کتب تاریخی زمان [[صفویان|صفویه]] از کلمه ازنائور برای نامیدن بزرگان گرجستانی استفاده شده است. از آنجا که در دوران صفویه [[شاه اسماعیل یکم|شاه اسماعیل]] و [[شاه طهماسب یکم|شاه طهماسب]] گروهی از اهالی گرجستان به این ناحیه کوچانده شده‌اند لذا کلمه ازنا از کلمهٔ ازنائور مشتق شده است (عالم آرای شاه اسماعیل). تعدادی از آنان به همراه [[آذری‌های ایرانی|آذری]] ها و [[مردم ارمنی|ارمنی]] ها به منطقه [[ازنا]] و روستاهای [[مسعودآباد (ازنا)|مسعود آباد]]، [[آقبلاغ (ازنا)|آقبلاغ]]، [[کهریز (ازنا)|کهریز]]، [[قشلاق گنجه]]، [[زرنان (ازنا)|زرنان]] و... را بنا نهادند و گرجی ها بنیان ده ازنا، روستای [[گرجی (ازنا)|گرجی]]، [[کرتیلان]] (کارتیل) و [[برجله]] (برجغالا) را بنا نهادند. کلمه ازنائور به معنی دلیر و شریف و بزرگ قوم است. آنها اکنون در شهر ازنا و روستاهای گرجی، مسعود آباد و برجله ساکن هستند و معمولا دارای نام خانوادگی محلی هستند.
 
=== مشهد ===
سطر ۲۰۳ ⟵ ۲۰۸:
اولین مهاجرت ارمنیان در سده سوم میلادی در زمان [[اردشیر بابکان]] انجام پذیرفته‌است. این روند در طی دو سال یعنی از سال ۲۲۶ میلادی تا ۲۲۸ میلادی ادامه داشت.<ref>کتاب تاریخ ارمنیان، نویسنده: [[آگاتانگلوس]]، ترجمه گارون سارکسیان، نشر:تهران-نائیری ۱۳۸۰</ref> دومین مهاجرت گروهی ارمنیان در زمان حکومت [[شاپور دوم]] در سده چهارم میلادی به وقوع پیوسته‌است.<ref name="ReferenceB">آرشیو دفتر فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ایروان-ارمنستان</ref>
 
در سده سیزدهم ارمنیان به خاطر تجارت به ایران مهاجرت کردند و مقیم تبریز،[[تبریز]]، [[ازنا]]، [[مرند]]، رشت،[[رشت]]، خوی،[[خوی]]، سلماس،[[سلماس]]، [[مراغه]]، [[سلطانیه]] و [[شهر ری|ری]] شدند. در سال ۱۵۱۴ میلادی پس از [[جنگ چالدران]] ارتش [[سلطان سلیم اول]] پس از اینکه به تبریز رسید، سه هزار نفر پیشه‌ور ارمنی را همراه با خانواده‌های آن‌ها اسیر کرد و در سال ۱۵۸۰ میلادی عثمانی‌ها چند منطقه ایران را اشغال کردند و تقریباً شصت هزار نفر از ارمنی‌های ایران به ترکیه برده شد.<ref name="ReferenceB" />
 
بدین ترتیب در سال ۱۶۰۴ میلادی شاه عباس نزدیک به سیصد و پنجاه هزار تن از ارمنیان را کوچاند ولی تنها پنجاه هزار تن آن‌ها به زاینده رود در جلفا رسیدند. بعد از [[جنگ‌های ایران و روسیه در دوره قاجار]] در سال ۱۸۲۸ میلادی و در نتیجه مذاکرات صلح و [[عهدنامه ترکمانچای]] ارمنی‌های ساکن ایران مجاز بودند طی فقط یک سال به ارمنستان و مناطق و روستاهای ارمنی [[قفقاز جنوبی]] مهاجرت کنند. در سال‌های ۱۸۲۸ و ۱۸۲۹ میلادی حدود چهل و پنج هزار نفر به آن مناطق مهاجرت کردند. در سال ۱۹۱۵ میلادی در طی [[مقاومت وان]] ۱۵۰۰۰ نفر از [[وان]] و [[ارمنستان غربی]] به سلماس و تبریز پناه بردند و بیشتر آنان به ارمنستان یعنی در زمان کشتار مسیحیان تبریز توسط عثمانی مهاجرت کردند و تعدادی از آنان هم در سال ۱۹۱۸ میلادی مهاجرت کردند.