|
== پیدایش(۱۴۹۷–۱۵۸۳) ==
== گاه‌شمار امپراتوری بریتانیا ==
[[پرونده:Captainjamescookportrait.jpg|چپ|بندانگشتی|200px|سفرهای اکتشافی ناخدا [[جیمز کوک]] در [[اقیانوسیه]] منجر به ایجاد مستعمرات جدیدی مانند [[استرالیا]] و [[زلاندنو]] شد.]]
;سده ۱۶ و ۱۷
* [[برده‌داری]] و تجارت برده بین [[آفریقا]] و مستعمرات آمریکایی
* توسعه شبکه بازرگانی بین‌المللی
* اتحاد انگلستان و اسکاتلند و تشکیل [[پادشاهی بریتانیای کبیر]]
* رقابت با [[هلند]] در [[آسیا]]
* رقابت جهانی با [[فرانسه]]
[[پرونده:British Empire 1897.jpg|چپ|بندانگشتی|200px|مستعمرات امپراتوری بریتانیا در سال ۱۸۹۷ میلادی با رنگ قرمز در نقشه یا زیر نامشان مشخص شده‌اند.]]
; سده ۱۸ و ۱۹
* بنیان [[کمپانی هند شرقی بریتانیا|کمپانی هند شرقی]] در [[هندوستان]]
* از دست دادن [[مستعمرات سیزده‌گانه]] در [[آمریکای شمالی]]
* کاوش [[اقیانوسیه]]
* [[جنگ‌های ناپلئونی]]
* [[انقلاب صنعتی]]
* لغو [[برده‌داری]] در قلمروی امپراتوری
[[پرونده:Punch Rhodes Colossus.png|چپ|بندانگشتی|200px|نگاره‌ای از [[سسیل رودز]] موسوم به «از [[کیپ تاون]] تا [[قاهره]]» در اشاره به تصمیم کشور برای ساخت راه‌آهن سراسری [[آفریقا]] برای پوشش مستعمرات در آن قاره.]]
; سده ۱۹ و ۲۰
* گسترش کار [[کمپانی هند شرقی بریتانیا|کمپانی هند شرقی]] در [[آسیا]]
* ادغام ایرلند در [[پادشاهی بریتانیای کبیر]] و تشکیل [[پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند]]
* رقابت با [[امپراتوری روسیه]]
* گسترش مستعمرات آفریقایی از [[مصر]] تا [[آفریقای جنوبی]]
* قتل [[ژنرال]] [[چارلز گوردون]]، حاکم بریتانیایی [[سودان]] و در پی آن [[سقوط خارطوم]].<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/world/2015/02/150209_an_china_sudan دیپلماسی سیمانی؛ مهر چین بر پیشانی سودان]، بی‌بی‌سی فارسی</ref>
* تأسیس [[شرکت نفت برمه]] در [[شبه‌قاره هند]]
* اعطای خودمختاری به مستعمرات سفیدپوست‌نشین
* تأسیس شرکت نفتی [[رویال داچ شل]] با [[هلند]]
* تأسیس [[شرکت نفت ایران و انگلیس]]
[[پرونده:ImperialConference.jpg|چپ|بندانگشتی|200px|کنفرانس امپراتوری در سال ۱۹۲۶ به میزبانی [[جرج پنجم پادشاهی متحده|جرج پنجم پادشاه بریتانیا]] (فرد میانی در ردیف جلو) و نخست‌وزیران هفت [[قلمروهای همسود|قلمرو امپراتوری بریتانیا]]]]
; جنگ جهانی اول
* پیروزی در [[جنگ جهانی اول]]
* پهناورترین امپراتوری تاریخ
* تأسیس [[بی‌بی‌سی]] و سرویس خبری امپراتوری
* استقلال [[ایرلند جنوبی]] و تبدیل دولت به [[پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی]]
* استقلال محدود [[مصر]]
* پیمان نظامی دریایی با [[آمریکا]] در برابر [[امپراتوری ژاپن]]
* تأسیس [[اتحادیه کشورهای همسود|اتحادیه کشورهای همسود (مشترک‌المنافع) بریتانیا]]
* اعطای حق حاکمیت ملی و داشتن پارلمان به [[قلمروهای همسود|قلمروهای بریتانیا]]
* [[کشتار جلیان‌والا باغ]] (از خونین‌ترین وقایع دوران [[استعمار]] امپراتوری بریتانیا بر [[هند]])<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/world/2013/02/130220_l45_british_pm_tribute_india_massacare ادای احترام دیوید کامرون به قربانیان کشتار هندی‌ها در دوران استعمار بریتانیا]، بی‌بی‌سی فارسی</ref>
; جنگ جهانی دوم
* اعلام جنگ [[بریتانیا]] و مستعمرات آن (شامل هند) به [[آلمان نازی|آلمان]]
* حمله [[ژاپن]] به مستعمرات بریتانیا در [[شبه‌جزیره مالایا]]، [[هنگ کنگ]] و [[سنگاپور]]
* [[حمله به پرل هاربر|حمله ژاپن به آمریکا در پرل هاربر]] و ورود آمریکا به جنگ
* پیروزی [[متفقین]] از جمله بریتانیا در جنگ
; دوران پس از جنگ
* ورشکستگی اقتصادی ناشی از هزینه‌ها و خرابی‌های جنگ
* انتقال برتری نظامی به دو قطب جدید شرق و غرب: [[شوروی]] و [[آمریکا]]
* گزینش سیاست اعطای استقلال و حاکمیت به مستعمرات سابق بدون درگیری
* تلاش برای حفاظت از مستعمرات تازه‌استقلال‌یافته در برابر [[کمونیسم]]
* استقلال [[هند]]
* ملی شدن [[کانال سوئز]]
* [[نهضت ملی‌شدن نفت|ملی شدن نفت ایران]]
; دهه ۱۹۷۰ - استقلال گسترده مستعمرات
* استقلال [[کنیا]] در سال [[۱۹۶۳ (میلادی)|۱۹۶۳]] و در پی سال‌ها جنگ نظامیان بریتانیایی و نظامیان بومی تحت فرماندهی [[ارتش بریتانیا]] با چریک‌های [[مائو مائو]].<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/world/2012/10/121005_l03_mau_british_court.shtml دادگاه بریتانیایی به شکنجه شدگان دوران استعمار اجازه پیگرد دولت را داد]، بی‌بی‌سی فارسی</ref>
* استقلال [[مالت]] و [[قبرس]]
* استقلال مستعمرات [[خلیج فارس]] و [[خاور میانه]]
* استقلال برخی مستعمرات [[کارائیب]] و [[اقیانوسیه]]
* همکاری در بنیانگذاری [[اتحادیه اروپا]]
;دهه ۱۹۸۰
* [[جنگ فالکلند|جنگ با آرژانتین]] و بازپس‌گیری [[جزایر فالکلند]]
* اعطای حق تغییر قانون اساسی بدون نیاز به نظارت بریتانیا به [[کانادا]]، [[استرالیا]] و [[زلاندنو]]
* توافق با [[چین]] بر سر بازپس دادن [[هنگ کنگ]] با حفظ برخی امتیازات
; دهه ۱۹۹۰ - پایان امپراتوری
* بازپس‌دادن [[هنگ کنگ]] به [[چین]]
== گاه‌شمار امپراتوری بریتانیا ==
[[پرونده:Captainjamescookportrait.jpg|چپ|بندانگشتی|200px|سفرهای اکتشافی ناخدا [[جیمز کوک]] در [[اقیانوسیه]] منجر به ایجاد مستعمرات جدیدی مانند [[استرالیا]] و [[زلاندنو]] شد.]]
| 