بلخ: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز جایگزینی با اشتباه‌یاب: امپراطوری⟸امپراتوری
جز ویرایش به‌وسیلهٔ ابرابزار:
خط ۲۹:
در زمانهای پیش از اسلام بلخ مرکز و آغازگر زبان [[اوستایی]] و دین [[زرتشتی]] بود و در دوره‌های فرمانروایی [[موریا|موریای هند]] و [[کوشانیان]] از مراکز دین [[بودایی]] و محل معبد معروف «نو بهار» بود.
 
اولین حملهٔ مسلمانان به بلخ در سال ۶۵۲ م. (۳۲ ه‍. ق) به سرکردگی [[احنف بن قیس]] بود. در سال ۴۳ ه‍.ق دوباره بتصرف مسلمانان درآمد ولی در زمان [[قتیبة بن مسلم]] (متوفی بسال ۹۶ ه‍. ق) بود که کاملاً مغلوب آنان شد. در دورهٔ اعراب، یعنی در قرون وسطی، بلخ همراه با [[هرات]]، [[نیشابور]] و [[مرو]] یکی از چهار قسمت (چهار ربع) [[خراسان بزرگ|خراسان]] بود.
 
در سال ۱۱۸ ه‍.ق [[اسدبن عبدالله قسری]] پایتخت خراسان را از [[مرو]] به بلخ انتقال داد و شهر رونق یافت. در سال ۲۵۶ ه‍.ق این شهر بتصرف [[یعقوب لیث|یعقوب لیث صفاری]] درآمد. در سال ۲۸۷ ه‍.ق [[عمرو لیث|عمرو لیث صفاری]] نزدیک بلخ مغلوب [[اسماعیل سامانی]] شد و به قتل رسید و بلخ تحت حکومت [[سامانیان|سامانی]] درآمد. در سال ۴۵۱ ه‍.ق [[سلجوقیان]] تصرفش کردند و در سال ۵۵۰ ه‍.ق بدست [[غز|ترکان غز]] افتاد. در سال ۶۱۷ (ه‍. ق) با وجود اینکه بلخ تسلیم [[چنگیز]] مغول شد، مغولان همه مردم شهر از زن و مرد و کودک را از شهر بیرون آورده و همه را کشتند به طوری که تا مدت‌ها حیوانات وحشی از گوشت آن‌ها تغذیه می‌کردند و سپس شهر را آتش زده و کاملاً تخریب نمودند.<ref>تاریخ جهانگشای جوینی - عطاملک جوینی - شابک ۶-۱۲۴-۳۶۳-۹۶۴-۹۷۸ صفحه: ۲۰۸</ref> در دورهٔ [[تیموریان]] (۷۷۱ – ۹۱۱ ه‍. ق) تا اندازه‌ای شکوه گذشته را بازیافت ولی پس از بنای [[مزارشریف]] در بیست کیلومتری آن، بلخ رو به انحطاط گذاشت. خرابه‌های بلخ قدیم اکنون ناحیهٔ وسیعی را اشغال کرده‌است.
 
در منابع تاریخی به خاطر موقعیت فرهنگی و تمدنی بلخ از آن به نام‌های مختلف یاد شده‌است. مثلاً بلخ گزین، بلخ الحسنا، ام‌البلاد، ام‌القرا، بلخ بامی، قبه الاسلام، دارالفقاهه، دارالاجتهاد…
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/بلخ»