چنگیز خان: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Rahimhoseani (بحث | مشارکت‌ها) برچسب‌ها: متن دارای ویکی‌متن نامتناظر ویرایشگر دیداری |
تصحیح برچسب‌ها: متن دارای ویکی‌متن نامتناظر ویرایشگر دیداری |
||
خط ۱:
{{تغییر مسیر|تموچین|شخصیت کمیک|تموچین (کمیک)}}{{Infobox royalty|name=چنگیز خان|title={{plainlist|
*[[خاقان|نخستین خان امپراتوری مغول]]<br />([[خان (عنوان)|خان عالی]] تمام [[مردم مغول|مغولان]])
*[[شاهنشاه]]}}|image=YuanEmperorAlbumGenghisPortrait.jpg|caption=پرتره‌ای از چنگیزخان مغول|succession=[[خاقان|نخستین خان کبیر امپراتوری مغول]]|reign=بهار ۱۲۰۶ – ۱۸ اوت ۱۲۲۷|coronation=بهار ۱۲۰۶ در [[قورولتای]] در نزدیکی [[رود اونون]]، [[مغولستان]]|full name=[[File:Cinggis qagan.svg|right|26px|alt=ᠴᠢᠩᠭᠢᠰ ᠬᠠᠭᠠᠨ]]چنگیز خان<br />[[الفبای سیریلیک مغولی|مغولی]]: Чингис хаан<br />''چینگگیس خان''<br />[[خط مغولی]] (راست):<br />''چینگگیس خاقان''{{refn|{{zh|t=成吉思汗|w=چئنگ<sup>2</sup>-chi<sup>2</sup>-szu<sup>1</sup> هان<sup>4</sup>|p=Chéngjísī Hán|first=t}}|group="note"}}|birth_name=تموجین{{refn|{{IPAc-en|t|ə|ˈ|m|uː|dʒ|ɪ|n}};<br />{{lang-mn|Тэмүжин}} ''تموجین'' {{IPA-mn|tʰemutʃiŋ||Temujin.ogg}};<br />{{lang-xng|Temüjin}};<ref>{{cite journal |year=1959 |title= Central Asiatic Journal|journal=Central Asiatic Journal |volume=5 |page=239 |url=https://books.google.com/books?id=PjjjAAAAMAAJ |accessdate=July 29, 2011 }}</ref><br />{{zh|t=鐵木真|s=铁木真|w=T'ieh<sup>3</sup>-mu<sup>4</sup>-chen<sup>1</sup>|p=Tiěmùzhēn|first=t}}|group="note"}}|successor=[[اوگتای خان]]|spouse={{plainlist|
*[[بورته|بورته اوجین خاتون]]
*ییسوی
*کونجو خاتون
*خولان خاتون
*یسوگن خاتون
*یسولون خاتون
*ایشخان خاتون
*گونجو خاتون
*آبیکا خاتون
*گورباسو خاتون
*چگا خاتون
*موگه خاتون}}|issue={{plainlist|
*[[جوجی خان|جوچی]]
*[[جغتای]]
*[[اوگتای خان|اوگتای]]
*[[تولی خان|تولی]]
*دیگران}}|house=[[بورجیگین|خاندان سلطنتی بورجیگین]]|dynasty=[[نوادگان چنگیزخان|چنگیزیان]]|father=[[یسوکای بهادر]]|mother=[[هوئلون]]|religion=[[تنگری‌باوری]]|birth_date=حدود ۱۱۶۲<ref name="birth" />|birth_place=[[رشته‌کوه خنتیی]]، [[خاماگ مغول]]|death_date=۱۸ اوت ۱۲۲۷<ref>{{cite book|first=Paul|last=Ratchnevsky|title=Genghis Khan: His Life and Legacy|publisher=Blackwell Publishing|year=1991|isbn= 978-0-631-16785-3|page=142|quote=It is possible, however, to say with certainty that Genghis Khan died in August 1227; only in specifying the actual day of his death do our sources disagree.}}</ref> (۶۴–۶۵ سال)|death_place=[[یینچوان]]، [[شیای غربی]]}}'''چنگیز خان مغول''' (۵۵۷ تا ۴ شعبان ۶۲۴ قمری برابر با [[۱۱۶۲ (میلادی)|۱۱۶۲]] تا [[۱۸ اوت]] [[۱۲۲۷ (میلادی)|۱۲۲۷]] میلادی)، با نام اصلی '''تموچین''' یا '''تموجین'''،<ref>''لغت‌نامه دهخدا'' تموجین، تموچین</ref> [[خان (لقب)|خان]] [[مغول]] و سردار جنگی بود که قبایل مغول را متحد ساخت و با فتح قسمت زیادی از آسیا شامل [[چین]]، [[روسیه]]، [[ایران]] و [[خاورمیانه]] و همچنین [[اروپای شرقی]]، [[امپراتوری مغول]] را پایه‌گذاری کرد. او پدربزرگ [[قوبلای خان]] اولین [[امپراتور]] از [[سلسله یوان]] در [[چین]] و همچنین [[هولاکو خان]] -نخستین [[ایلخانیان|ایلخان]] [[ایران]]- بود.<ref>[[مغولان و حکومت ایلخانی در ایران]] (صص ۱۰ تا ۱۵)</ref>▼
▲'''چنگیز خان مغول''' (۵۵۷ تا ۴ شعبان ۶۲۴ قمری برابر با [[۱۱۶۲ (میلادی)|۱۱۶۲]] تا [[۱۸ اوت]] [[۱۲۲۷ (میلادی)|۱۲۲۷]] میلادی)، با نام اصلی '''تموچین''' یا '''تموجین'''،<ref>''لغت‌نامه دهخدا'' تموجین، تموچین</ref> [[خان (لقب)|خان]] [[مغول]] و سردار جنگی بود که قبایل مغول را متحد ساخت و با فتح قسمت زیادی از آسیا شامل [[چین]]، [[روسیه]]، [[ایران]] و [[خاورمیانه]] و همچنین [[اروپای شرقی]]، [[امپراتوری مغول]] را پایه‌گذاری کرد. او پدربزرگ [[قوبلای خان]] اولین [[امپراتور]] از [[سلسله یوان]] در [[چین]] و همچنین [[هولاکو خان]] -نخستین [[ایلخانیان|ایلخان]] [[ایران]]- بود.<ref>[[مغولان و حکومت ایلخانی در ایران]] (صص ۱۰ تا ۱۵)</ref>
== دوران کودکی تا جوانی ==
سطر ۴۲ ⟵ ۲۸:
تموچین و آونگ خان از این موضوع آگاهی یافته به دفع آن‌ها شتافته طی جنگ‌های شدیدی بر ایشان پیروز شدند. بدین ترتیب تموچین مدت هفت سال در خدمت آونگ خان بسر برد، تا آنجا که امرای آونگ خان بر وی رشک برده نزد آونگ خان از تموچین بدگویی‌ها نمودند. آونگ خان گوش به سخنان بدخواهان تموچین نمی‌داد، مخالفان [[سنگون]] پسر آونگ خان را نیز با خود همراه ساختند، و چنان سعی کردند که آونگ خان را نسبت به تموچین بد بین ساختند، آخر کار به دشمنی و جنگ کشید و در جنگ سختی که میان تموچین و آونگ درگرفت آونگ شکست خورد و به بیابان آواره گشت. آخر کار بجایی کشید که آونگ خان به دست مردان [[تایانگ خان]] رئیس قوم [[تایمون]] رقیب دیرین خود کشته شد. سنگون پسر آونگ از مملکت پدرش آواره گشته به [[تبت]] رفت و آخر در [[کاشغر]] کشته شد.
روایتی است که می‌گوید تموچین را سران قبایل در [[خرولتای]] ([[قوریلتای]]) لقب چنگیز دادند، و بعضی اعتقاد دارند تموچین بر حسب داستان زیر این لقب را به خرولتای تحمیل کرده‌است.
| |||