کرد کرمانج: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۱:
بقیه گروه در حالیکه دست‌هایشان رو به زمین و در امتداد دو پهلویشان قرار دارد پنجه در پنجه رقصندگان مجاور ایجاد حلقه‌ای پیوسته می‌کنند. مطلوب‌ترین حالت قرار گرفتن رقصندگان بصورت (گندم و جو) یا به عبارتی یک زن و یک مرد بصورت یک در میان است. گاوانی آخرین رقصنده گروه است که هرچند نقش زیادی در ایجاد ریتم و نشاط رقص دارد اما کمتر کسی راغب به قرار گرفتن در این نقش است. این رقص همانند رقص مردم نواحی شام و کرانه مدیترانه، معروف به [[دبکه]] است.
 
اما، کردهای کرمانج خراسان، بر خلاف کردان دیگر نواحی، که در اثر تاثیر از اقوام ترک و ترکمن در خراسان رقص ترکان و ترکماناندست‌ها را آموخته ،که هیچ شباهتی به رقص کردی ندارد را اجرا می کنند، که در آن دست هارا به یکدیگر گره نمی‌کنند؛ یا، دست‌ها را بر شانهٔ هم نمی‌گذارند. بلکه، هر بازیگر حرکات موزون گروهی را به تنهایی اجرا می‌کند. این حرکات «گل و غنچه» نامیده می‌شود. جمع و باز شدن دایره که به چرخش‌های نیم دایره‌ای و پیچش مچ و دست زیبایی و شکوه خاصی به بازی‌ها می‌بخشد.
قوشمه نوازان مشهور خراسان شمالی که در بین مردم شناخته شده‌اند، استاد [[علی آبچوری]]، استاد بهاری و منوچهر یزدانی هستند.
 
 
بنابراین آنها از لحاظ فرهنگی از اقوام دیگر در خراسان تاثیر پذیرفته و فرهنگ اصیل کردان غرب کشور را ندارند.
== کرمانج‌های خراسان ==
[[File:Kurmanji women dressed for a wedding ceremony, North Khorasan, Iran 13970504.jpg|thumb|زنان کرمانج آمادهٔ حضور در مراسم عروسی، خراسان شمالی]]
مکان اصلی سکونت این قوم در ایران در شهرها و روستاهای شمال [[فاروجخراسان رضوی]] و [[خراسان شمالی]] است. شهرهای [[قوچان]]، [[نیشابور]]، [[شیروان]]، [[بجنورد]]، [[اسفراین]]، [[آشخانه]]، [[چناران]]، [[کلات]] و [[درگز]] از مهمترین شهرهای سکونت کرمانج هاست و اکثر مردم این ناحیه به زبان [[کرمانجی]] گویش دارند.{{مدرک}} در کشور [[ترکمنستان]] نیز عده قابل توجه‌ای به زبان کردی کرمانجی تکلم دارند که از جمله آنها می‌توان به شهر فیروزه اشاره کرد. از مهمترین طوایف می‌توان به ایل بزرگ قهرمانلو/ [[ظفرانلو]] / [[بیچرانلو]] /ایزانلو [[قاچکانلو]] / [[شادلو|شادلویی]] / [[رجبیان|اسماعیلی / رجبیان]] اشاره کرد. کنفدراسیون [[ایل ملکشاهی]] (بزرگترین ایل استان [[ایلام]])چمزی از مهمترین بازماندگان [[چمشگزک]] کرمانج محسوب می‌شود.
مکان اصلی سکونت این قوم در ایران در شهرها و روستاهای شمال [[خراسان رضوی]] و [[خراسان شمالی]] است. شهرهای [[قوچان]]، [[نیشابور]]، [[شیروان]]،
[[فاروج]]، [[بجنورد]]، [[اسفراین]]، [[آشخانه]]، [[چناران]]، [[کلات]] و [[درگز]] از مهمترین شهرهای سکونت کرمانج هاست و اکثر مردم این ناحیه به زبان [[کرمانجی]] گویش دارند.{{مدرک}} در کشور [[ترکمنستان]] نیز عده قابل توجه‌ای به زبان کردی کرمانجی تکلم دارند که از جمله آنها می‌توان به شهر فیروزه اشاره کرد. از مهمترین طوایف می‌توان به ایل بزرگ قهرمانلو/ [[ظفرانلو]] / [[بیچرانلو]] /ایزانلو [[قاچکانلو]] / [[شادلو|شادلویی]] / [[رجبیان|اسماعیلی / رجبیان]] اشاره کرد. کنفدراسیون [[ایل ملکشاهی]] (بزرگترین ایل استان [[ایلام]])چمزی از مهمترین بازماندگان [[چمشگزک]] کرمانج محسوب می‌شود.
 
کرمانج" که به "شبه کرد شمال " نیز معروف است کم و بیش حدود ۷۰٪ تمام کردهای جهان را که امروزه در بیش از ۳۰ کشور جهان پراکنده‌اند شامل می‌شود. با این حال مهمترین سکونتگاه‌های کرمانج‌ها عبارتند از: سراسر جنوب و بخش‌هایی از شرق و مناطق مرکزی ترکیه یا [[کردستان ترکیه]]، [[کردستان سوریه]]، [[کردستان عراق]] و کردستان خراسان بسیاری از کشورهای [[آسیای میانه]] و [[اروپا]] که بعضاً جوامع چند صد هزار نفری کرمانج‌ها را در خود جا داده‌اند. یکی از نقاط کرمانج نشین که بسیاری از این قوم در آن زندگی می‌کنند "شمال خراسان " و شمال شرقی ایران است.
 
[[File:Ba-chukhe wrestling at Zeynal-Khan pitch, Esfarayen, Iran 20180404 Tasnim 07.jpg|thumb|[[کشتی باچوخه]] در گود زینل خان اسفراین، ۱۳۹۷. این ورزش میان کردهای خراسان محبوب و رایج است.]]
به لحاظ زبانی همانند ویژگی‌های فیزیکی و رفتاری، کردها در تمام شاخه‌ها شباهت بسیار دارند اما عمده تفاوت لهجه‌های آنان این است که به ترتیب از نقاط جنوبی به سمت شمال زبان کردی به طرف ساده‌تر شدن و خلاصه گویی پیش می‌رود. کرمانج‌های خراسان نیز به تبع این تغییر با زبانی ساده‌تر و اختصار گراتر سخن می‌گویند و گر چه متأثر از زبان [[فارسی]] و [[عربی]] دخل و تصرفاتی در آن بعمل آمده، اما برای کرمانج‌های دیگر نقاط جهان براحتی قابل فهم و مکالمه است. کرمانج‌های خراسان به لحاظ مذهبی، تماماً [[شیعه]] مذهبند و گویا یکی از عمده دلایل کوچ این قوم به خراسان شمالی نیز قرابت مذهبی با دیگر ایرانیان است.((البته اینمهمترین یکنقاط تحریفاسکان تاریخیکرمانج‌ها استدر کهخراسان کرمانجهایعبارتند از مناطقشهرهای: غربیقوچان، بهبجنورد، شرقاسفراین، آمدهشیروان، اندمشهد، همانطورچناران، کهدرگز، میدانیدکلات، بعدازآشخانه، یخبندانمانه سیبریو ساکنانسملقان، ماوراءباجگیران، النهرنیشابور، بهسبزوار مادهاکلاته، پارتهااینچه وآریاییساوبلاغ، هاحاج تقسیمنصیرو شدن ودردر مناطقگذشته فعلیحضور خراسانکرمانج‌ها فلاتدر ایرانروستاها وشبهنمود قارهبیشتری هندوداشت گروهیچرا بسمتکه غرباغلب مهاجرتآنان کردندبه اصالتمشاغلی قومهمچون کرمانجدامداری بهو دورانکشاورزی یخبندانمشغول بربودند میگرددو متاسفانهبالطبع وقتیناگزیر کمالاز آتاترکزندگی وجمالکوچ عبالناصرنشینی ناسیونالیسمو ترکیروستانشینی. وعربیمهمترین رامطرحییلاقات کردنعشایر کردهایاین مناطققوم سهشامل گانهرشته ایرانکوه‌های عراقگُلیل، وترکیههزار نیزمسجد، خواستنآلاداغ، ناسینالیسممراوه کردیسمتپه برایو کشورمستقلشاهجهان کردیاست. راهدر اندازیآذربایجان کنندغربی تمامنیز اقوامیکهدر قرابتشهرستان‌های زبانیارومیه، وگویشیسلماس، خوی، ماکو، پلدشت و… دویست هزار کرمانج داشتنزندگی می‌کنند.
ورزش اصلی این طایفه مخصوصاً در خراسان [[کشتی باچوخه]] می‌باشد که در طول سال در بسیاری از شهرهای کرمانج نشین برگزار می‌شود و مهمترین رقابت آن همه ساله درسیزدهم فروردین در محل شیر کوه شیروان وچهاردهمچهاردهم فروردین در گود زینل خان اسفراین برگزار می‌شود.
را کرد تلقی نموده کرمانج مظلوم را نیز کردخطاب کردند که این بسیارزننده است عربی را ترک لری رابلوچ وبلوچی را لر خطاب کنیم کرد کرد است کرمانج کرمانج منکر این نیستیم دردورانی عده ای از کردهای گرامی غرب را برای مقابله باتاتارها وحفظ مرزها به مناطق کرمانج نشین خراسانها آورده اند آقای نویسنده کتاب حرکت قوم کرد از غرب به شرق مرتکب تحریف تاریخی ونادیده گرفتن ملت واقوام بزرگ کرمانج شده است که سابقه تمدنی وزندگی ازدوران بعد از یخبندان بزرگ سبیری هستن)) که مهمترین نقاط اسکان کرمانج‌ها در خراسان عبارتند از شهرهای: قوچان، بجنورد، اسفراین، شیروان، مشهد، چناران، درگز، کلات، آشخانه، مانه و سملقان، باجگیران، نیشابور، سبزوار کلاته، اینچه ساوبلاغ، حاج نصیرو … در گذشته حضور کرمانج‌ها در روستاها نمود بیشتری داشت چرا که اغلب آنان به مشاغلی همچون دامداری و کشاورزی مشغول بودند و بالطبع ناگزیر از زندگی کوچ نشینی و روستانشینی. مهمترین ییلاقات عشایر این قوم شامل رشته کوه‌های گُلیل، هزار مسجد، آلاداغ، مراوه تپه و شاهجهان است. در آذربایجان غربی نیز در شهرستان‌های ارومیه، سلماس، خوی، ماکو، پلدشت و… دویست هزار کرمانج زندگی می‌کنند.
ورزش اصلی این طایفه مخصوصاً در خراسان [[کشتی باچوخه]] می‌باشد که در طول سال در بسیاری از شهرهای کرمانج نشین برگزار می‌شود و مهمترین رقابت آن همه ساله درسیزدهم فروردین در محل شیر کوه شیروان وچهاردهم فروردین در گود زینل خان اسفراین برگزار می‌شود.
 
== لهجه‌ها ==
سطر ۳۵ ⟵ ۳۳:
 
=== نام داران سیاسی و تاریخی ===
از رجال سیاسی تاریخی می‌توان [[عبدالله اوجالان]]، [[امیرخان لپزرین]]، [[شیخ عبیدالله نهری]]، [[سید رضا دیرسیم]]، [[احسان نوری پاشا]]، [[شیخ سعید پیران]]، [[جلادت بدرخان]] ،[[صلاح الدین ایوبی]]، [[اسماعیل آقا سمکو]]، [[مصطفی بارزانی]]، [[رشید خان]]، [[عبدالرحمن قاسملو]]، [[حسن وکالتی]]، [[عبدالرضا رحمانی فضلی]]، [[اسماعیل حسین پور]]، [[آقا نجفی قوچانی]]، [[خلیل چاره ساز]]، [[قربانعلی اسدی]]، [[محمدرضا حسین‌نژاد]]، [[علی صوفی]]، [[فرهاد خان توپکانلو]] و [[علی محمد خان توپکانلو]] را نام برد.
 
== جستارهای وابسته ==
* [[ایل‌های کرد ایران]]
* [[کردهای خراسان|کردهای خراسان(بی هویت)]]
* [[زبان کردی]]
* [[دبکه]]