گرامن اف-۱۴ تام‌کت: تفاوت میان نسخه‌ها

شوروی‌ها نگران قدرت تسلیحاتی ایران بودند و مأموریت‌های شناسایی خود را بر روی ایران انجام می‌دادند. هواپیماهای رهگیر نیروی هوایی شاهنشاهی به ویژه هواپیماهای اف-۴ فانتوم ۲ بارها سعی کردند تا میگ-۲۵هایی که وارد خاک ایران می‌شدند را رهگیری کنند ولی موفق نمی‌شدند. شاه علاقه‌ای به رویارویی مستقیم با شوروی نداشت و هنگامی که تجاوز مرزی از سوی هر دو طرف شدت گرفت شاه پیشنهاد داد که اگر شوروی‌ها تجاوز هوایی خود را متوقف کنند نیروی هوایی ایران و آمریکا نیز ورود به حریم هوایی شوروی را متوقف سازند. این پیشنهاد بارها و بارها تکرار شد و هر بار رد شد؛ بنابراین شاه به نیروی هوایی دستور داد که در ازاء هر تجاوز هوایی [[فاکسبت]]‌های شوروی دو یا چند مأموریت بر فراز خاک شوروی به عنوان مقابله به مثل انجام شود، ولی برای این منظور سلاحی نیرومندتر از اف-۴ فانتوم ۲ ایران مورد نیاز بودتابود تا جلوی تجاوز شوروی‌ها را بگیرد. در این اثنا در راستای برنامه‌های توسعهٔ نظامی ایران در دههٔ ۱۹۷۰ میلادی و همچنین همکاری با ایالات متحده، نیروی هوایی شاهنشاهی به دنبال [[هواپیمای رهگیر]]ی بود که توانایی تهدیدهای پیش‌بینی شده را تا بیست سال آینده داشته باشد. هواپیمایی که بتواند پهنهٔ گسترده‌ای از آسمان ایران را با سنسورها و سلاح‌های نیرومند پوشش دهد و دارای توانایی رزمی بالای باشد.<ref name="Combat 2004, pp. 6-7"/>

این ملاقات آغاز یک معاملهٔ مناقشه‌برانگیز بود که منجر به استقرار مدرنتزینمدرن‌ترین هواپیمای جنگنده‌ای می‌شد که آمریکا به یکی از متحدانش فروخته بود. این برای نخستین بار بود که آمریکایی‌ها موافقت کرده بودند یک چنین جنگنده پیشرفته و استراتژیک را به یک مشتری خارجی بفروشند. از سوی دیگر این اقدام برای ایران یک اقدام جسورانه بود. زیرا هنوز در حال تجربه‌اندوزی در زمینهٔ سیستم‌های با تکنولوژی مدرن و تأسیسات لازم برای عملیاتی کردن آن‌ها بود.<ref name="Combat 2004, pp. 6-7"/>

همچنین فروش این هواپیماازهواپیما از سوی آمریکا به یک کشور دیگر به این معنای بود که کل پروژهٔ اف-۱۴ به وسیلهٔ ایران نجات پیدا می‌کرد. زیرا ایران موافقت کرده بود که کل هزینه تحقیقات و تمام هزینه راه اندازی خط تولید هواپیما که شرکت [[گرومن]] احتیاج دارد برای تولید هواپیما پرداخت کند.<ref name="Combat 2004, pp. 6-7"/>

جنگنده اف-۱۴ تامکت هنوز در [[نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران]] به‌کار می‌رود و جزء جنگنده‌هایی است که در طول [[جنگ ایران و عراق]] بسیار توسط ایران استفاده می‌شد. در ۶ ماهه اول جنگ اف-۱۴های ایران پنجاه پیروزی را در برابر هواپیماهای عراقی به ثبت رساندند که اکثراً مقابل جنگنده‌های [[میگ-۲۱]] و [[میگ-۲۳]] و تعداد کمتری هم در مقابل سوخوهای ۲۰ و ۲۲ (مدل‌های صادراتی [[سوخو-۱۷]]) بود و تنها یک اف-۱۴ بر اثر برخورد [[ترکش (مهمات)|ترکش]] یک میگ-۲۱ که در نزدیکی آن منفجر شده بود آسیب دید. از سال ۱۹۸۲ تا ۱۹۸۶ وظیفه اصلی اف-۱۴های ایران گشت‌زنی در مراکز حساس حکومتی و اقتصادی مثل [[تهران]] و [[جزیره خارگ]] و [[بنادر و پالایشگاه‌های جنوب کشور]] و [[سکوهای نفتی خلیج فارس]] بود. این کار با کمک هواپیماهای سوخت‌رسان [[بوئینگ ۷۰۷]]-۳۱۹سی انجام می‌شد و گاه هر پرواز با ۴ مرتبه سوخت‌رسانی در هوا بیش از ده ساعت طول می‌کشید. اف۱۴ها در این مدت همچنان در جنگ‌های هوایی درگیر می‌شدند اما وظیفه اصلی آن‌ها ارعاب [[نیروی هوایی عراق]] بود. خسارات سنگینی که این جنگنده‌ها به هواپیماهای عراق وارد کرده بودند در کنار موشک‌های هوابه‌هوای بسیار دقیق و دوربرد آدبیلوجی-۹ و فونیکس آن‌ها باعث می‌شد تا جنگنده‌های عراقی بلافاصله پس از مشاهده یک اف-۱۴ اقدام به عقب‌نشینی کنند و اف۱۴ها به یک [[سامانه دفاع هوایی]] بسیار مؤثر تبدیل شوند که چنین سطحی از تأثیرگذاری برای یک سیستم دفاع هوایی شاید تاکنون در هیچ جنگی و برای مدتی چنین طولانی سابقه نداشته‌است. تنها جنگنده‌های عراقی که توانست موفقیت نسبی در برابر اف-۱۴ به دست آورد جنگنده‌های [[میراژ اف۱|میراژ اف-۱ ئی‌کیو-۶]] مجهز به موشک‌های سوپر ۵۳۰دی و مجیک ام‌کا۲ بودند که توسط فرانسه در اواخر جنگ یعنی اوایل سال ۱۹۸۸ در اختیار عراق گذاشته شد.<ref name="acig">{{یادکرد وب| نشانی =http://www.acig.org/artman/publish/article_212.shtml | عنوان = Persian Cats| نویسنده =By Tom Cooper & Farzad Bishop | تاریخ = ۱۶ سپتامبر ۲۰۰۳ | زبان =}}</ref>

اف ۱۴ تامکت ای نسخه اولیه دو سرنشینه و طراحی‌شده برای تمام وضعیت‌های آب و هوایی می‌باشد که برای [[نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا]] ساخته شده بود؛ و بعد با تغیراتیتغییراتی دقت ان برای به‌کارگیری مهمات افزایش یافت. نیروی دریایی آمریکا ۴۷۸ فروند از این [[جنگنده]] را دریافت کرد و ۷۹ فروند از این جنگنده به [[ایران]] تحویل داده شد. ۱۲ فروند اولیه ان آزمایشی بود. ۱۰۲ فروند پایانی آن با موتور TF30-P-414A بهبود یافت.

* {{پرچم|ایران}} در اسکاردرانهایاسکاردرانٰ‌های [[نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران]] (اف-۱۴ای):

در حال حاظرحاضر ایران تنها به‌کار گیرنده این جنگنده در جهان می‌باشد.اگر چه از عمر تامکت‌های ایرانی بیش از چهل سال میگذرد ولی در حال حاظرحاضر تامکت بهترین جنگنده [[نیروی هوایی ایران]] می‌باشد.با وقوع انقلاب ۵۷ و قطع روابط بین ایران و آمریکا، نیروی هوایی ایران در تأمین قطعات یدکی و تعمیر این جنگنده پیچیده با مشکلات زیادی رو به رو شد ولی با این حال توانسته تا امروز این جنگنده را در حالت عملیاتی و فعال نگه دارد. <ref name="Iranian F-14 Tomcat Units in Combat">Cooper, Tom and Chris Davey. ''Iranian F-14 Tomcat Units in Combat'' (Osprey Combat Aircraft No. 49). Oxford, UK: Osprey, 2004. {{ISBN|1-84176-787-5|en}}.</ref>