== تاریخچه آتشنشانی در ایران ==
[[File:Honda motorcycles of Tehran Fire Department (2).JPG|thumb|موتورسیکلتهای آتشنشانی تهران در سال ۱۳۹۲]]
نخستین شهر کشور که به تجهیزات و سازمان آتشنشانی مجهز شد، شهر [[تبریز]] بود. در سال ۱۲۲۱ خورشیدی،<ref>{{یادکرد وب | عنوان=کاهش ۵۸ ثانیهای حضور مأموران آتشنشانی تبریز در محل حادثه | ناشر=خبرگزاری فارس | نشانی=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8607050276 | تاریخ بازدید= ۳۱ مارس ۲۰۰۸}}</ref> [[روس]]ها در این شهر نخستین سازمان آتشنشانی ایران را تأسیس نمودند که [[برج آتشنشانی تبریز]] از یادگارهای آن دوران است. دومین و سومین واحدهای آتشنشانی رسمی در جنوب کشور و در شهرهای [[مسجد سلیمان]] و آبادان برای حفظ تأسیسات ایجاد شده در پالایشگاه آن شهرها تأسیس شد. سپس با توجه به ایجاد زیر ساختهای اقتصادی در اقصی نقاط کشور، ایجاد واحدهای اطفایی در مناطق مختلف کشور آغاز گردید که میتوان به احداث واحدهای آتشنشانی (اطفائیه) در بلدیه آنروز نام برد که در قطبهای اقتصادی و صنعتی کشور ایجاد شده و بطور مثال احداث پایگاههایی در تهران [[۱۳۰۳]]، قزوین ۱۳۰۳، اهواز [[۱۳۰۴]]، [[بندر انزلی]] [[۱۳۰۵]]، شهر [[سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرداری رشت|رشت]] ۱۳۰۵،<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.125rasht.ir/ShowPage.aspx?page_=form&order=show&lang=1&sub=30%20%20&PageId=2530&codeV=1&tempname=showfiretemp |عنوان=طرح ایجادسازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی رشت | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref> [[مشهد]] [[۱۳۱۲]]، [[شهر زنجان]] [[۱۳۲۷]]، [[شهر اصفهان]] [[۱۳۲۸]] و شهر شیراز [[۱۳۲۹]] نام برد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.eshiraz.ir/firefighting/fa/introduction,01| عنوان = تاریخچه سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی در ایران | ناشر = سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرداری شیراز | زبان = فارسی}}</ref>
نخستین شهر کشور که به تجهیزات و سازمان آتشنشانی مجهز شد، شهر [[تبریز]] بود. در سال ۱۲۲۱ خورشیدی،<ref>{{یادکرد وب
| عنوان=کاهش ۵۸ ثانیهای حضور مأموران آتشنشانی تبریز در محل حادثه
| ناشر=خبرگزاری فارس
| نشانی=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8607050276
| تاریخ بازدید= ۳۱ مارس ۲۰۰۸
}}</ref> [[روس]]ها در این شهر نخستین سازمان آتشنشانی ایران را تأسیس نمودند که [[برج آتشنشانی تبریز]] از یادگارهای آن دوران است. دومین و سومین واحدهای آتشنشانی رسمی در جنوب کشور و در شهرهای [[مسجد سلیمان]] و آبادان برای حفظ تأسیسات ایجاد شده در پالایشگاه آن شهرها تأسیس شد. سپس با توجه به ایجاد زیر ساختهای اقتصادی در اقصی نقاط کشور، ایجاد واحدهای اطفایی در مناطق مختلف کشور آغاز گردید که میتوان به احداث واحدهای آتشنشانی (اطفائیه) در بلدیه آنروز نام برد که در قطبهای اقتصادی و صنعتی کشور ایجاد شده و بطور مثال احداث پایگاههایی در تهران [[۱۳۰۳]]، قزوین ۱۳۰۳، اهواز [[۱۳۰۴]]، [[بندر انزلی]] [[۱۳۰۵]]، شهر [[سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرداری رشت|رشت]] ۱۳۰۵،<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.125rasht.ir/ShowPage.aspx?page_=form&order=show&lang=1&sub=30%20%20&PageId=2530&codeV=1&tempname=showfiretemp |عنوان=طرح ایجادسازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی رشت | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref> [[مشهد]] [[۱۳۱۲]]، [[شهر زنجان]] [[۱۳۲۷]]، [[شهر اصفهان]] [[۱۳۲۸]] و شهر شیراز [[۱۳۲۹]] نام برد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.eshiraz.ir/firefighting/fa/introduction,01| عنوان = تاریخچه سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی در ایران | ناشر = سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرداری شیراز | زبان = فارسی}}</ref>
== تاریخچه آتشنشانی در تهران ==
برای اولین بار در سال ۱۳۰۳ خورشیدی ، باهمت کریم خان بوذرجمهری اولین شهردار دوران پهلوی یک ژنرال روس در محل سهراه امینحضور، اقدام به تأسیس اولین ایستگاه آتشنشانی نمود و بعدها با گسترش همین واحد و انتقال آن به چهارراه حسنآباد، واحد اطفائیه بلدیه تأسیس گردید. به تدریج با افزایش نیازهای [[شهر تهران]] این واحد به دو ایستگاه تهران و شمیرانات توسعه پیدا کرد. در سال [[۱۳۲۶]] این ایستگاهها به پنج ایستگاه افزایش یافت<ref>{{یادکرد وب
| نشانی = http://www.125.ir/Default.aspx?tabid=2301&language=fa-IR| عنوان = سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران| تاریخ بازدید = ۹ می۲۰۰۹| اثر = تاریخچه}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.iran125.ir| عنوان = سایت جامع آتشنشانی ایران| تاریخ بازدید =| نویسنده = حامد حیدری. کارشناس آتشنشانی گرایش پیشگیری و ایمنی}}</ref>
| نشانی = http://www.125.ir/Default.aspx?tabid=2301&language=fa-IR
و امروزه تعداد ایستگاههای حریق تهران در حال رسیدن به ۱۲۵ مورد است.
| عنوان = سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران
| تاریخ بازدید = ۹ می۲۰۰۹
| نویسنده =
| نشانی نویسنده =
| نویسندگان دیگر =
| تاریخ =
| سال =
| ماه =
| قالب =
| اثر = تاریخچه
| ناشر =
| صفحه =
| زبان =
| نشانی بایگانی =
| تاریخ بایگانی =
| نقل قول =
}}</ref><ref>{{یادکرد وب
| نشانی = http://www.iran125.ir
| عنوان = سایت جامع آتشنشانی ایران
| تاریخ بازدید =
| نویسنده = حامد حیدری. کارشناس آتشنشانی گرایش پیشگیری و ایمنی
| نشانی نویسنده =
| نویسندگان دیگر =
| تاریخ =
| سال =
| ماه =
| قالب =
| اثر =
| ناشر =
| صفحه =
| زبان =
| نشانی بایگانی =
| تاریخ بایگانی =
| نقل قول =
}}</ref>
و امروزه تعداد ایستگاههای حریق و نجات تهران در سال 1397 به 130 مورد در هشت منطقه عملیاتی رسیده است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=حامد حیدری کارشناس ارشد مدیریت ایمنی و آتش نشانی شهری|کد زبان=fa|تاریخ=|وبگاه=جامع آتش نشانی ایران|نشانی=http://iran125.ir|عنوان=جامع آتش نشانی ایران NFSI}}</ref>
=== معاونت عملیات ===
این معاونت ایستگاههای آتشنشانی و نجات و امداد و همچنین ستاد فرماندهی، واحد شیرهای آتش نشانی و تأمین آب و نیز انبار پشتیبانی و تجهیزات سازمان را اداره میكند.
كلیه عملیات اعم از عملیات مربوط به اطفاء حریق و امداد و نجات و همچنین نظارت بر هماهنگی نیروهای مختلف عملیاتی بر عهده این معاونت است.
بر اساس طرح جدیدی كه از سوی معاونت عملیات به عمل آمده، تهران به 8 منطقه عملیاتی امدادرسانی تقسیم گردیده است. سرپرستی هر یك از این ناحیهها تحت نظر معاونت عملیات بعهده یكی از مدیران مناطق 8 گانه قرار گرفته است تا هر كدام از مدیران امور مربوط به ایستگاههای حوزه عملكرد خود را به نحو مطلوب تری اداره نمایند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://iran125.ir|عنوان=مرجع آتش نشانی ایران}}</ref>
=== معاونت اداری و مالی ===
شرح وظایف:
1- نظارت و سرپرستی واحدهای تابعه در حدود اختیاراتی كه از طرف مدیرعامل و هیئت مدیره تفویض گردیده است.
2- اتخاذ تصمیم در ارتباط با وظایف و مسئولیتهای محوله
3- ایجاد هماهنگی بین معاونت های مختلف در رابطه با سیاستها، اهداف و برنامه های كلان و بلندمدت و كوتاه مدت همسو با ماهیت وظایف كلی سازمان
4- تعیین خط مشی و برنامه های سازمان از بعد مالی، اداری و طرح و برنامه
5- بررسی و تائید صورتهای مالی
6- تصمیم گیری پیرامون تامین منابع مالی سازمان و چگونگی استفاده بهینه از منابع مالی موجود
7- نظارت بر وضعیت نقدینگی سازمان
8- ایجاد هماهنگی بین واحدهای تابعه از بعد اداری و مالی و طرح و برنامه ریزی
9- تائید گزارش های تهیه شده واحدهای اداری و مالی و برنامه ریزی جهت مدیرعامل
10- پاسخگویی به مدیرعامل در زمینه شغل مورد تصدی
11- عزل و نصب، تامین نیروی انسانی و توبیخ و تشویق كارمندان مادون
12- انجام سایر امور مشابه در حد وظایف محوله
=== معاونت آموزش و تربیت بدنی ===
'''شرح وظایف:'''
* گسترش و ترویج فرهنگ ایمنی بمنظور كاهش ضریب خطر و افزایش ایمنی در سطح کلانشهر تهران از طریق آموزش همگانی بصورت رایگان.
* آموزش افراد علاقمند و فعال بمنظور كمك به حوزه عملیات از طریق آموزش آتشنشان داوطلب با توجه به آمار بالای آتشسوزی در اماكن صنعتی، حرفهای و تجاری و خسارات ریالی بسیار زیاد، یا از طریق آموزش برون سازمانی در دورههای توجیهی یك روزه، سه روزه، ده روزه مقدماتی و چهل و پنج روزه نیمه حرفهای.
* بمنظور افزایش توان منابع نیروی انسانی متخصص حوزه عملیات از طریق آموزش دورههای حرفهای كارآموزی بمنظور به روز نگهداشتن اطلاعات فنی مدیران، كارشناسان و كاركنان از طریق آموزشهای بازآموزی، نوآموزی ضمن خدمت بمنظور اطلاعرسانی درباره تجهیزات جدید و اطلاعات نوین از طریق برگزاری دورههای كوتاه مدت به زبان انگلیسی برای كارشناسان آموزشی.
* دورههای مقاطع آكادمیك از طریق اجرای دوره كاردانی به شیوه پودمانی در سه گرایش خاموش کردن آتشسوزی، نجات و امداد و حفاظت و ایمنی ساختمانهای بلند كه در مجتمع علمی كاربردی آموزش داده میشوند.
* جذب دانشجو در دو گرایش مدیریت و فرماندهی خاموش کردن آتشسوزی و حوادث و مدیریت و پیشگیری از آتشسوزی در مقطع كارشناسی از طریق دانشگاه علمی و كاربردی.
* تربیت بدنی با پیگیری سه روش ورزش عمومی یا ورزش در سازمان، ورزش حرفهای و ورزش تخصصی با عنوان عملیات ورزشی توان جسمانی كاركنان كادر را افزایش خواهد داد.
* در حال حاضر با توجه به اختصاص ده هكتار زمین به مرکز آموزش آتشنشانی و نجات شهری و شاهد استفاده از اندیشه و دیدگاهها در تخصصهای مختلف از جمله آتشنشانی پالایشگاهی، فرودگاهی، دریایی، ریلی و نظامی هستیم.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://iran125.ir|عنوان=مرجع آتش نشانی ایران}}</ref>
=== معاونت حفاظت و پیشگیری ===
'''شرح وظایف:'''
• تهیه و تنظیم طرحهای ایمنی و پیشگیری از حریق و حوادث
• مشاركت در تهیه و توسعه مقررات ملی ساختمانی در موضوعات ایمنی
• تجزیه و تحلیل حریق و حوادث و ارائه نتایج در راستای اهداف پیشگیری
• تبادل اطلاعات با مراكز علمی و پژوهشی در موضوعات مرتبط
• نظارت و كنترل ساختمانها در زمینه حفاظت در برابر حریق و حوادث
• ارئه روشهای نوین در جهت دست یابی به ایمنی از حریق در اماكن و تاسیسات شهری
• مشاركت در برنامههای ایمنسازی شهر تهران<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://iran125.ir|عنوان=مرجع آتش نشانی ایران}}</ref>
=== معاونت طرح و برنامه ===
'''مقدمه:'''
برنامه ریزی و توسعه كه معمولاً از ویژگی سازمانهای علمی موجود در جوامع توسعه یافته است در پناه نظامهای متكی بر فعالیتهای برنامه ریزی و پژوهشی پدید میآید. به عبارت دیگر، برنامه ریزی با بهسازی نظامهای مالی و اداری، نقشی اساسی در كنترل و توسعه فناوری سازمان ایفا مینماید.
سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران با توجه به نیاز و ضرورت اقدام به ایجاد معاونت برنامه ریزی و توسعه شهری نموده است. شناسایی مسایل ومشكلات موجود، پیشبینی وضعیت آینده، تطبیق نظام مالی و اداری با نیاز روز، تطبیق و همآهنگ نمودن سازمان با نیاز شهروندان و. .. همگی از طریق یك نظام برنامه ریزی كارآمد، قابل پیگیری و وصول هستند. پژوهش و برنامه ریزی مسایل و مشكلات سازمانی را میكاود، ریشههای آنها را نمایان میكند، برای حل یا كاهش آنها راهحل ارائه میدهد و مسیر حركت سازمان را روشن و موانع را مشخص میسازد.
'''شرح وظایف:'''
بررسی و تدوین شاخصها و معیارهای مورد نیاز در راستای برنامه و ارزیابی فعالیتهای سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران
حرکت به سمت برنامهای کار کردن و نظم دادن در کارها با هدف توسعه و ارتقای خدمات ایمنی و آتشنشانی به شهروندان.
تدوین کدینگ بودجه سازمان و ارائه گزارش به شهرداری تهران بر اساس کدینگ
كنترل و نظارت بر ارزیابی اصلاحات یا تغییرات پیشنهادی در تشكیلات و روشهای اداری جهت طرح در هیئت مدیره سازمان
انجام اقدامات لازم به منظور ایجاد همكاری با معاونت آموزش در زمینه تشكیلات، بهبود روشها و آموزش پرسنل سازمان
بررسی و ارزیابی نیازهای آموزشی سازمان
كنترل و نظارت بر انجام مطالعات و بررسیهای مورد نیاز در زمینه برنامه ریزی و مدیریت شهری ضمن همكاری با كلیه حوزههای ذیربط به منظور تهیه برنامههای بلند، میان و كوتاه مدت سازمان
اقدام به موقع جهت تهیه زیر ساختها و اطلاعات مرتبط با بودجه
كنترل و نظارت در تهیه و تنظیم بودجه سالیانه و همكاری مستمر با حوزه معاونت مالی جهت اعمال تغییرات مورد نیاز در بودجه و نظارت بر اجرای بودجه مطابق با ردیفهای مصوب
شناخت به موقع تنگناها ی مالی واقدام به موقع جهت اخذ مجوز لازم برای تهیه متمم، اصلاح یا جا به جایی ردیفهای بودجه در صورت لزوم
اظهار نظر در مورد طرحها و پروژههای جدید و تعیین جایگاه آنها در برنامههای بلند، میان و كوتاه مدت سازمان
تعیین اهداف، چشم انداز، فرصتها، تهدیدها
افزایش بهره وری و توسعه تفكر سیستمی
بررسی و انطباق چارت سازمانی با نیازهای واقعی و بروز سازمان و رفع خلاءهای موجود
ارتقاء سطح فعالیتهای مطالعاتی و پژوهشی
گردآوری كلیه آمار و اطلاعات مورد نیاز و ایجاد بانك اطلاعاتی به منظور تهیه گزارشهای ادواری عملكرد سازمان
جمع آوری مستندات مربوط به دفاع از بودجه
انجام بررسیهای مربوط به برآورد كلیه منابع در آمد بالقوه و بالفعل سازمان و پیشنهاد نحوه تخصیص آنها به فعالیتها ی مختلف
نظارت و هماهنگی در ایجاد بانك اطلاعاتی از پروژه در دست اقدام و تهیه گزارشهای دورهای و مقطعی كه منعكس كننده وضعیت پروژههای عمرانی در هر مقطع زما نی بوده و همچنین میزان اثر گذاری آنها در برنامههای كلان شهر تهران
كنترل و نظارت بر انجام كلیه امورآمار و انفورماتیك سازمان با هماهنگی كلیه حوزههای مرتبط
دریافت برنامهها و سیاستهای كلان سازمان در كلیه زمینههای مرتبط با فعالیتهای سازمان و همكاری و هماهنگی با سایر معاونتها جهت اجرای آنها
كنترل و نظارت بر اجرای كامل مقررات و ضوابط شهرداری تهران و اقدام جهت اجرای صحیح كلیه آیین نامهها و دستورالعملهای ابلاغی از سوی هیئت مدیره و معاون خدمات شهری شهرداری تهران
كنترل و نظارت بر گرد آوری كلیه آمار و اطلاعات مورد نیاز مركز از واحدهای مختلف و تهیه بانكهای اطلاعاتی مربوطه بر اساس دستورالعملهای ابلاغی
كنترل و تایید گزارشهای تهیه شده حوزه تحت سرپرستی بصورت ماهانه، سه ماهه، شش ماهه و سالانه از عملكرد فعالیتها
نظارت و كنترل در تهیه گزارش ارزیابی عملكرد سالانه سازمان برای مدیر عامل سازمان و معاونت خدمات شهری شهرداری تهران و همچنین تهیه گزارشهای خاص مقطعی بر حسب نیاز
كنترل و نظارت بر تجزیه و تحلیل و نتیجه گیری از آمارهای جمع آوری شده و گزارشهای كمی و كیفی تهیه شده در مورد وضعیت موجود و آتی سازمان
شركت در جلسات مرتبط با برنامههای جاری و آینده سازمان حسب دستور مدیر عامل سازمان
نظارت بر كار كارشناسان و كارمندان حوزه
نظارت در استقرار ایزو در سازمان
پیشنهاد انتصاب كاركنان حوزه تحت سرپرستی به مدیر عامل سازمان
تشویق كاركنان حوزه تحت سرپرستی
مطابقت هزینهها با ردیفهای اعتباری (تعهد و اعتبار)
پیگیری جهت تشكیل جلسه كمیته تخصصی به منظور پرداخت متوازن نقدینگی موجود در بین پیمانكاران عمران
راه اندازی سیستم کنترل پیشرفت فیزیكی پروژه
'''كنترل پروژه:'''
تعیین كد پروژهها و اعتبارات مصوب
تعیین زیر پروژهها و آخرین وضعیت سال گذشته آن
تعیین میزان اعتبارات هر پروژه
تعیین وزن پروژه نسبت به كل اعتبارات كد پروژه
تعیین هزینه سالجاری پروژه نسبت به سالهای قبل و بعد برنامه
تنظیم WBSپروژه با همكاری حوزه عمرانی و نظارت مستمر بر اجرای آن
كنترل آخرین وضعیت دریافتی پیمانكاران (هزینه انجام شده)
نظارت مستمر بر انجام فعالیتهای عمرانی و تنظیم فرمهای مربوطه و جمع بندی آن در پایان هر ماه و چهار ماهه اول، دوم و سوم سال
سایر اموری كه در حدود وظایف از طرف مافوق ارجاع یا تفویض اختیار میگردد.
=== معاونت فنی و توسعه ===
لازمه فعالیت بی وقفه و مستمر تمامی حوزههای سازمان از جمله حوزه عملیاتی آن، پشتیبانی فنی و بروز نگهداشتن ایستگاهها، ساختمانها، خودروها، ماشین آلات و تجهیزات مورد استفاده سازمان میباشد که در این راستا معاونت فنی و توسعه با بكارگیری نیروی انسانی متخصص این مسئولیت را بعهده گرفته است.
در بخش ابنیه: توسعه و ساخت و ساز كلیه ایستگاهها، بناهای آموزشی، ورزشی، اداری، بررسی و مقاوم سازی، نگهداری و تعمیر تاسیسات مربوطه و در بخش خودروها و تجهیزات عملیاتی: بروزرسانی براساس استانداردهای جهانی، نگهداری، تعمیرات و سرویس كلیه خودروها، ماشین آلات و تجهیزات ویژه آتشنشانی، امداد و نجات از وظایف این معاونت میباشد.
=== معاونت اجتماعی و فرهنگی ===
معاونت اجتماعی و فرهنگی از اواخر سال 1391 به ساختار تشكلاتی سازمان افزوده شده و فعالیت خود را آغاز نموده است.
'''این معاونت دارای سه مدیریت زیر می باشد:'''
الف- اداره فرهنگ ایمنی و آموزش شهروندی
ب- اداره امور اجتماعی
ج- اداره امور تربیتی، فرهنگی و مذهبی
برنامههای این معاونت برای سه گروه مخاطب شامل عموم شهروندان و كاركنان سازمان، خانواده كاركنان طراحی شده است.
'''برخی از مهمترین فعالیتهای این معاونت به شرح ذیل میباشد'''
# ارتقاء فرهنگ ایمنی شهروندان با استفاده از ابزارآموزش رسانه ای و تبلیغات
# توسعه كمی و كیفی آتش نشانان داوطلب(ایمن یار شهر، سفیر ایمنی)
# حمایت از تشكل های ایمنی و همیار آتش نشانی با محوریت زنان و كودكان
# اسقرار خانه های ایمنی در سراهای محلات مناطق بیست و دو گانه شهرداری تهران
# آموزش حضوری شهروندان در خصوص علل ایجاد حریق و حوادث و راه مقابله با آن
# برگزاری دوره های فرهنگی تفریحی ویژه كاركنان سازمان و خانواده آنان
# شناسایی آسیبهای اجتماعی مرتبط با شغل آتش نشان و بررسی راههای پیشگیری از آن
# ارائه مشاورههای خانوادگی، اجتماعی، مهارتهای زندگی، مذهبی و... به كاركنان و خانواده
# برگزاری دورههای آموزش قرآن، احكام و عقاید برای كارآموزان، پرسنل و خانواده
# برگزاری مسابقات و جشنوارههای اجتماعی و فرهنگی شامل وبلاگنویسی، عكاسی، كتابخوانی، نقاشی، جشنواره قرآنی و...
# برگزاری مراسم در مناسبتهای مختلف مذهبی و ملی
# اعزام كاركنان سازمان و خانواده آنان به اردوهای زیارتی
<br />
== جستارهای وابسته ==
* [[شهرداری تهران]]
[[رده:سازمانهای آتشنشانی]]
[[رده:سازمانهای شهرداری تهران]]
{{شهرداری تهران}}
{{سازمان-خرد}}
|