جسم سیاه: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
برچسب‌ها: متن دارای ویکی‌متن نامتناظر ویرایشگر دیداری
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: متن دارای ویکی‌متن نامتناظر ویرایشگر دیداری
خط ۳:
طیف حاصل از تابش مستقل از جنس و شکل جسم است و تنها به دمای آن بستگی دارد.
[[پرونده:Blackbody-lg.png|بندانگشتی|300px|طیف جسم سیاه. هرکدام از خط‌های رنگی (که نمایندهٔ دماهای گوناگون هستند) نشان می‌دهند که در طول موج‌های گوناگون شدت تابش چه قدر است. با کم شدن دما، قلهٔ تابش جسم سیاه به سمت شدت‌های کمتر و طول موج‌های بیشتر می‌رود.]]
یک جسم توخالی، یا یک چاردیواری تاریکی که تنها سوراخ کوچکی برای ورود یا خروج تابش نور دارد (کاواک، Cavity) تقریب خوبی برای یک [[جسم سیاه ایده‌آل]] است. هر تابشی که از راه این سوراخ وارد حفره شود، بی‌نهایت بار به همه سو بازمی‌تابد. این بازتابش‌های پی‌درپی بر دیواره‌های داخلی جسم سرانجام سبب جذب شدن آن می‌شود. به همین دلیل، اگر از سوراخ به درون جسم بنگریم آن را سیاه خواهیم دید.
 
اگر جسم سیاه داغ شود، از خود [[موج الکترومغناطیسی]] می‌تاباند. طیف این تابش (یعنی شدت نسبی [[طول موج]]های گوناگون در این تابش) مستقل از جسم سیاه است و فقط به [[دما|دمای]] آن بستگی دارد. بررسی دقیق طیف جسم سیاه در آغاز [[سدهٔ بیستم]] میلادی از سوی [[پلانک]] یکی از نخستین انگیزه‌های ساختن نظریهٔ [[مکانیک کوانتومی]] بود.
خط ۲۳:
رابطهٔ دمای جسم سیاه با طول موج <math>\lambda_{max}</math> که بیشترین شدت تابش در آن روی می‌دهد، از قانون وین به دست می‌آید
{{وسط‌چین}}
:<math>T \lambda_\mathrm{max} = 2.898... \times 10^6 \ \mathrm{nm \ K}. \,</math>
{{پایان}}
[[نانومتر]] (nm) واحد مناسبی برای سنجش طول موج نور در محدودهٔ مرئی است. ۱ نانومتر برابر با {{چر}}۱۰<sup>−۹</sup>{{چر}} [[متر]] است.
خط ۳۱:
[[انرژی|انرژی‌ای]] که جسم سیاه در واحد زمان بر واحد سطح می‌تاباند با دمایش رابطه‌ دارد که از [[قانون استفان-بولتزمن]] به دست می‌آید:
{{وسط‌چین}}
::<math>I= \sigma T^4. \,</math>{{پایان}}
{{پایان}}
در رابطهٔ بالا ''σ'' [[ضریب استفان-بولتزمن]] است.