مردم کرد: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش |
اصلاح |
||
خط ۱۲۶:
{{پایان شعر}}
یعنی از افزایش نسل این جوانان نژاده و رشید، جمعیت «کُرد» پدید آمد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=هادی محمودی|کد زبان=|تاریخ=1396/05/07|وبگاه=پایگاه خبری تحلیلی پاوه پرس|نشانی=http://www.pavehpress.ir/هورامان-سرزمین-اهورا-مقاله-تحلیلی-آیا/|عنوان=هورامان سرزمین اهورا}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|تاریخ=1396/05/08|عنوان=هورامان سرزمین اهورا|ناشر=هورامان سرزمین اهورا|doi=|تاریخ بازدید=}}</ref><ref name="ReferenceC">{{یادکرد کتاب|عنوان=شاهنامه فردوسی|نام خانوادگی=فردوسی|نام=ابوالقاسم|ناشر=گویا|سال=1396|شابک=|مکان=تهران|صفحات=}}</ref>
[[فردوسی]] از زبان [[کاوه آهنگر]] هنگام قیامش بر ضد [[ضحاک]] می‌گوید :
خط ۱۴۰:
که این اوج حضور کُردها در [[شاهنامه]] [[فردوسی]] است که در داستان [[کاوه آهنگر]] و [[ضحاک]] است که بعد از قیام [[کاوه آهنگر]] و پیروزی در برابر [[ضحاک]]؛ [[فردوسی]] نژاد «کُرد» را از [[کاوه آهنگر]] میداند که عمده این نژاد ساکن کوهستان‌های غرب ایران شدند و با ازدیاد جمعیتشان متحد شدند و [[ضحاک]] را سرنگون کردند.
دلیل این موضوع بر یقین است. در گذشته اهورایی ایران زمین حوادثی چون حمله بربرها و اقوام مهاجم همچنین گرمای بیش از اندازه سبب می‌شد گروهی از آریایی‌ها به کوهستان‌ها پناه ببرند؛ و معمولاً برای تأمین مایحتاج روزانه دست به شکار و دامداری می‌زدند. بعد از گذشت چندی لقب [[کورتی]] (کُردی) یعنی مردمان کوهستان برآنها گذارده شد و این اولین شکل‌گیری نژادی در ایران است که مربوط به هزاره سوم قبل از میلاد و حکومت بزرگ کوتی‌ها در ایران می‌شود که سرزمین آن‌ها کوتیوم یا در زبان آشوری [[گوتیوم]] نامیده شد. واژه کُرد یا گُرد شکل گرفت. بعدها همین گوتیوم تبدیل به کشور [[ماد]] شد که اولین حکومت بزرگ کُردان شکل گرفت.<ref name="ReferenceC"/><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=هادی محمودی|کد زبان=|تاریخ=1396/05/08|وبگاه=پایگاه تحلیلی خبری پاوه پرس|نشانی=http://www.pavehpress.ir/هورامان-سرزمین-اهورا-مقاله-تحلیلی-آیا/|عنوان=هورامان سرزمین اهورا}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|تاریخ=1396/05/08|عنوان=هورامان سرزمین اهورا|ناشر=پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه|doi=|تاریخ بازدید
== پیشینهٔ واژه کرد ==
[[گزنفون]] (فیلسوف و مورخ یونانی قرن چهارم قبل از میلاد)، حدود ۲۴۰۰ پیش، تمام منطقه غرب را کُردوک نامیده یعنی مرد جنگی دلیر.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=هادی محمودی|کد زبان=|تاریخ=۱۹/۱۱/۱۳۹۶|وبگاه=پایگاه تحلیلی خبری پاوه پرس|نشانی=http://www.pavehpress.ir/هُورامی-ها-و-ریشه-های-مردمانش-هادی-محم/|عنوان=هُورامی‌ها و ریشه‌های مردمانش}}</ref><ref name="salampaveh.ir">{{یادکرد وب|نویسنده=هادی محمودی|کد زبان=|تاریخ=1396/11/18|وبگاه=پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه|نشانی=http://www.salampaveh.ir/67979/هُورامی-ها-و-ریشه-های-مردمانش-هادی-محم/|عنوان=هورامی‌ها و ریشه‌های مردمانش}}</ref><ref name="ReferenceD">{{یادکرد خبر|تاریخ=1396/11/19|عنوان=هورامی‌ها و ریشه‌های مردمانش|ناشر=پایگاه خبری هزار ماسوله|doi=|تاریخ بازدید=}}</ref><ref name="ReferenceE">{{یادکرد خبر|تاریخ=1396/11/18|عنوان=هُورامی‌ها و ریشه‌های مردمانش|ناشر=پایگاه خبری نوریاو|doi=|تاریخ بازدید=}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=کوروش نامه؛ گزنفون|نام خانوادگی=مشایخی (فرهاد)|نام=رضا|ناشر=ش‍رک‍ت انتشارات علمی و ف‍ره‍ن‍گی|سال=۱۳۹۲|شابک=|مکان=|صفحات=}}</ref>
[[شرف‌خان بدلیسی]] مورخ قرن دهم در کتاب [[شرفنامه بدلیسی|شرفنامه]] (یا [[شرفنامه بدلیسی|تاریخ مفصل کُردستان]]) در مورد لفظ کُرد می‌گوید:
خط ۱۴۹:
{{گفتاورد|«لفظ کُرد تعبیر از شجاعت است، چرا که اکثر شجاعان روزگار و پهلوانان نامدار از این طایفه برخاسته‌اند؛ مانند [[رستم|رستم زال]] که در ایام حکومت پادشاهی [[کیقباد|کیقباد]] می‌زیسته و از طایفهٔ اکراد بوده و چون تولد او در [[سیستان]] بوده، به [[رستم زابلی]] اشتهار یافته‌است»...}}
{{گفتاورد|"کسانی چون [[آرش کمانگیر|آرش کمانگیر]]، [[فریدون]]، [[بهرام چوبین]]، میلاد پدر پهلوان [[گرگین پسر میلاد|گرگین]] و [[فرهاد (کوهکن)|فرهاد کوهکن]] همگی کُرد بوده‌اند"}}
و سپس در مورد معنای واژۀ کُرد نتیجه‌گیری می‌کند:
{{گفتاورد|واژه کُرد به معنی مرد جنگی دلیر؛ مرد شمشیرزن و مرد دلاور است.<ref
===پیش از مهاجرت آریاها===
ریشه واژهٔ کرد به درستی مشخص نیست.<ref>G. Asatrian, Prolegomena to the Study of the Kurds, Iran and the Caucasus, Vol.13, pp. 1–58, 2009: "Generally, the etymons and primary meanings of tribal names or ethnonyms, as well as place names, are often irrecoverable; Kurd is also an obscurity"</ref> رینولدز بر این باور است نام کرد از واژه کردو که برای نخستین‌بار در یک سنگ‌نبشته [[سومری]] مربوط به هزاره سوم پیش از میلاد با عنوان «زمین کار-دا» آمده‌است در ارتباط است. کردو از نظر ریشه‌شناسی مربوط به اصطلاح آشوری [[اورارتو]] که همان آرارات می‌باشد است.<ref>G. S. Reynolds, ''A Reflection on Two Qurʾānic Words (Iblīs and Jūdī), with Attention to the Theories of A. Mingana'', Journal of the American Oriental Society, Vol. 124, No. 4 (October –December , 2004), pp. 675–689. (see p.683, 684 & 687)</ref> به باور آستریان، منطقی‌ترین توضیح این است که این واژه با [[کیرتی‌ها]] (یک قبیله باستانی) در ارتباط باشد.<ref>G. Asatrian, Prolegomena to the Study of the Kurds, Iran and the Caucasus, Vol.13, pp. 1–58, 2009: "Evidently, the most reasonable explanation of this ethnonym must be sought for in its possible connections with the Cyrtii (Cyrtaei) of the Classical authors."</ref> [[امان‌الله قرشی]] قدیمی‌ترین سند را در رابطه با واژه کرد، واژه «''بیت قردو''» میداند که در عهد پادشاهی [[گیمیل‌سین]] از [[سلسله سوم اور|سلسله سوم سلاطین اور]] در قرن ۲۲ پیش از میلاد به کردستان فعلی [[کردستان عراق|عراق]] و [[کردستان ایران|ایران]] و [[کردستان ترکیه|ترکیه]] اطلاق می‌شده و حکومت آن در آن زمان به امیری به نام ''وردننر'' (Vard-nannar) سپرده شده‌است. وی این واژه را واژه [[زبان آرامی|آرامی]] دانسته‌است. در همان زمان به منطقه موسوم به [[جزیره ابن عمر|جزیره ابن‌عمر]] در آرامی ''گُزرتای قردو'' گفته می‌شده‌است.<ref name="قرشی">قرشی، امان‌الله. ''ایران‌نامک: نگرشی نو به تاریخ و نام ایران''، تهران: هرمس، چاپ سوم: ۱۳۸۹؛ ص ۲۵۴.</ref> از نظر قرشی کرد یک [[واژه گیتایی]] است (واژه‌ای که در یک زبان منسوخ معنا داشته و اکنون معنای خود را از دست داده‌است) و معتقد است که این واژه [[زبان سومری|سومری]] یا [[زبان اکدی|آشوری]] نیست و با واژه [[زبان اکدی|بابلی]]ای که بدان شبیه است و معنای پهلوان دارد تنها در لفظ شبیه است، چرا که بسیار قدیم‌تر از به قدرت رسیدن [[تمدن بابل|بابلی‌ها]]ست و دیگر اینکه کرد (قردو) در ابتدا نام مکان بوده و پهلوان نمی‌تواند نام مکان باشد.<ref name="قرشی"
همان ناحیه بیت قردو در [[آشور|جغرافیای آشور]]، بعدها توسط یونانیان ''کردوئن''، ''کردوئنه'' یا ''کردوئنا'' نامیده‌شد و این عقیده نیز وجود دارد که نام کرد برگرفته از سرزمین باستانی [[کردوئنا]] باشد که در جنوب [[دریاچه وان|دریاچهٔ وان]]|، جایی میان [[موش (شهر)|موش]] و [[دیاربکر]] امروزی بوده‌است.<ref>N. Maxoudian, ''Early Armenia as an Empire: The Career of Tigranes III, 95–55 BC'', Journal of The Royal Central Asian Society, Vol. 39, Issue 2, April 1952 , pp. 156–163.</ref><ref name="A%25252525252ED%25252525252E%252525252520Lee%25252525252C%2525252525201991%252525252520pp%25252525252E%252525252520366-374">A.D. Lee, ''The Role of Hostages in Roman Diplomacy with Sasanian Persia'', Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte, Vol. 40, No. 3 (1991), pp. 366–374 (see p.371)</ref><ref name=ToolAutoGenRef5>J. den Boeft, ''Philological and historical commentary on Ammianus Marcellinus XXIII'', 299 pp. , Bouma Publishers, 1998. (see p.44)</ref><ref>J. F. Matthews, ''Political life and culture in late Roman society'', 304 pp. , 1985</ref><ref name=ToolAutoGenRef4>George Henry Townsend, ''A manual of dates: a dictionary of reference to the most important events in the history of mankind to be found in authentic records'', 1116 pp. , Warne, 1867. (see p.556)</ref><ref>F. Stark, ''Rome on the Euphrates: the story of a frontier'', 481 pp. , 1966. (see p.342)</ref>
امان‌الله قرشی نام کردوئن را نیز واژه‌ای گیتایی و هندواروپایی غربی میداند که در دوران [[هیتی‌ها]] به ناحیه مزبور داده‌شده‌است. نام این محل در اسناد ارمنی به صورت ''کُردُخوی'' آمده که جزء آخر آن علامت جمع زبان ارمنی است.<ref name="قرشی"
برخی نیز اعتقاد دارند ریشه این نام از قوم باستان [[گوتیان|گوتی]] گرفته شده‌است.<ref
===پس از مهاجرت آریاها===
واژهٔ کرد به صورت «کورت» در [[پارسی میانه|متون پارسی میانه]] دیده می‌شود و از [[پارسی میانه]] به [[زبان عربی]] به صورت «کرد» انتقال یافته‌است.<ref>G. Asatrian, Prolegomena to the Study of the Kurds, Iran and the Caucasus, Vol.13, pp.1-58, 2009. Excerpt 1: ""Generally, the etymons and primary meanings of tribal names or ethnonyms, as well as place names, are often irrecoverable; Kurd is also an obscurity" " Excerpt 2: "It is clear that kurt in all the contexts has a distinct social sense, “nomad, tent-dweller”. It could equally be an attribute for any Iranian ethnic group having similar characteristics. To look for a particular ethnic sense here would be a futile exercise." pg 24: "The Pahlavi materials clearly show that kurd in pre-Islamic Iran was a social label, still a long way off from becoming an ethnonym or a term denoting a distinct group of people."[http://www.archive.org/details/ProlegomenaToTheStudyOfTheKurds]</ref> به باور [[امان‌الله قرشی]] واژه کردو که پیشتر نام مکان بود در دوران [[مادها]] به ساکنان محل اطلاق شد و ساکنان سرزمین کردوئن را ''کردو'' یا ''کاردو'' نامیدند. [[کسنوفون|گزنفون]] در [[آناباسیس|بازگشت ده هزار نفر]] این مردم را کُردوک (کاردوخ) خوانده‌است.<ref name="قرشی"
در چند دههٔ اخیر احزاب پان کرد ادعای ماد بودن کردها را مطرح کرده‌اند. در سال ۱۹۶۱، یکی از شاگردان معروف مینورسکی بنام دی. ان. مک کنزی که جزو سرشناس‌ترین متخصصین فارسی میانه (پهلوی) و زیان کردی شمرده می‌شود، مقاله‌ای با عنوان «ریشه‌های زبان کردی» نوشت. او با رد این نظر، آن را سیاسی و تحریف تاریخ دانسته و نوشت: «موضع کردهای معاصر به تاریخ از یک انگیزه بسیار ساده سرچشمه می‌گیرد و آن هم نیاز به اجداد قهرمان است و از آنجا که دوره امپراتوری مادها هنوز به اصطلاح صاحبی ندارد، کردهای معاصر پنهان نمی‌کنند که می‌خواهند مادهای باستان را در این نقش ببینند»<ref>(2) MacKenzie, D. N.: The Origins of Kurdish, in: Transactions of the Philological Society, 1961, 69</ref> او در ادامه می نویسد: «امروزه با رشد ناسیونالیسم کردی این نام (یعنی «کُرد») چنان بکار برده می‌شود که گویا شامل همه ملل و اقوام ساکن بین ترک‌ها و اعراب در غرب و ایرانیان خود ایران در شرق می‌شود. این تعبیر در میان مردم ایرانی (به غیر از کردها) شامل لرها و قبایل گورانی هم گردانیده می‌شود»<ref>
علی جوادی تاریخدان و متخصص اقوام باستانی نیز این ادعا را علاوه بر منظر نژادی، از دید زبانی نیز بررسی کرده و ان را سیاسی دانسته و معتقد است که مادها که در اواخر هزاره دوم و اوایل هزاره یکم پ.م. به فلات ایران کنونی و از جمله آتروپاتن بعدی آمدند، از نظر قومی با ده‌ها قبیله بومی این مناطق در آمیختند و زبانشان در مناطق مادنشین مجموعا مادی (یعنی گونه غربی و شمال غربی زبان‌های ایرانی) شد.به همیت جهت گونه‌های زبان مادی در دوره پس از هخامنشیان تبدیل به گونه‌های مختلف فارسی میانه در آتروپاتن می‌شود و امروزه زبان‌های گیلکی، تاتی (از جمله تاتی جنوبی، آذری باستان)، تالشی، کردی، زازاکی و گورانی مشتقات معاصر آن زبان مادی باستان هستند که با دیگر زبان‌ها و لهجه‌های ایرانی و بخصوص فارسی آمیزش یافته‌اند. برهمین اساس از دید او: "برخلاف برخی ادعا‌ها، کردی به تنهائی باقیمانده زبان باستان مادی نیست. تصور چنین چیزی دور از جدیت علمی است."<ref>https://cheshmandaz.org/2016/11/29/%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D9%87-%DB%8C%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%DA%A9%D9%8F%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%86%D9%87%D8%A7/</ref> او ادامه می‌دهد: "بیشک بخشی از «ترکیب تباری» و ژنتیک اکثر کردها به دوران ماد برمی گردد، لیکن تنها ریشه کردهای معاصر نیست که قسما به مادها می‌رسد. آن‌ها به همان درجه نوادگان مادهای گذشته و آمیزه با اقوام و تبارهای دیگر فلات ایران و شرق آناتولی-شمال عراق هستند که آذربایجانیان و مردم همدان، گیلان، استان مرکزی، اصفهان و حتی فارس و عیلام حاملین این ترکیب قومی و تباری بشمار می‌روند."<ref>َJavadi, Abbas, Ibid</ref> به عبارت دیگر تمامی مردمان ساکن نواحی ماد کوچک و بزرگ که بخش بزرگی از ایران را دربرمی گیرد، حتی اذربایجانی ها نیز، هرچند به زبان هایی متفاوت سخن می گویند، چنانکه دیاکونوف اشاره می کند باقی ماندگان مادهای باستان هستند و کردها هیچ جایگاه متفاوتی برای مدعی میراث بری آن ها ندارند.
▲در چند دههٔ اخیر احزاب پان کرد ادعای ماد بودن کردها را مطرح کرده‌اند. در سال ۱۹۶۱، یکی از شاگردان معروف مینورسکی بنام دی. ان. مک کنزی که جزو سرشناس‌ترین متخصصین فارسی میانه (پهلوی) و زیان کردی شمرده می‌شود، مقاله‌ای با عنوان «ریشه‌های زبان کردی» نوشت. او با رد این نظر، آن را سیاسی و تحریف تاریخ دانسته و نوشت: «موضع کردهای معاصر به تاریخ از یک انگیزه بسیار ساده سرچشمه می‌گیرد و آن هم نیاز به اجداد قهرمان است و از آنجا که دوره امپراتوری مادها هنوز به اصطلاح صاحبی ندارد، کردهای معاصر پنهان نمی‌کنند که می‌خواهند مادهای باستان را در این نقش ببینند»<ref>(2) MacKenzie, D. N.: The Origins of Kurdish, in: Transactions of the Philological Society, 1961, 69</ref> او در ادامه می نویسد: «امروزه با رشد ناسیونالیسم کردی این نام (یعنی «کُرد») چنان بکار برده می‌شود که گویا شامل همه ملل و اقوام ساکن بین ترک‌ها و اعراب در غرب و ایرانیان خود ایران در شرق می‌شود. این تعبیر در میان مردم ایرانی (به غیر از کردها) شامل لرها و قبایل گورانی هم گردانیده می‌شود»<ref> MacKenize, ibid</ref> پیش از او مینورسکی نیز تبارشناسی کردها به عنوان تیپی جداگانه در خاورمیانه را ناممکن دانسته و ان‌ها تلفیقی از تیپ عربی، نسطوری، بابلی می دانست.<ref> Minorsky, V.: Kurds, Anthropology, Sociology and Ethnography; in: The Encyclopaedia of Islam, vol. V, Leiden 1927,1150</ref>
▲علی جوادی تاریخدان و متخصص اقوام باستانی نیز این ادعا را علاوه بر منظر نژادی، از دید زبانی نیز بررسی کرده و ان را سیاسی دانسته و معتقد است که مادها که در اواخر هزاره دوم و اوایل هزاره یکم پ.م. به فلات ایران کنونی و از جمله آتروپاتن بعدی آمدند، از نظر قومی با ده‌ها قبیله بومی این مناطق در آمیختند و زبانشان در مناطق مادنشین مجموعا مادی (یعنی گونه غربی و شمال غربی زبان‌های ایرانی) شد.به همیت جهت گونه‌های زبان مادی در دوره پس از هخامنشیان تبدیل به گونه‌های مختلف فارسی میانه در آتروپاتن می‌شود و امروزه زبان‌های گیلکی، تاتی (از جمله تاتی جنوبی، آذری باستان)، تالشی، کردی، زازاکی و گورانی مشتقات معاصر آن زبان مادی باستان هستند که با دیگر زبان‌ها و لهجه‌های ایرانی و بخصوص فارسی آمیزش یافته‌اند. برهمین اساس از دید او: "برخلاف برخی ادعا‌ها، کردی به تنهائی باقیمانده زبان باستان مادی نیست. تصور چنین چیزی دور از جدیت علمی است."<ref>https://cheshmandaz.org/2016/11/29/%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D9%87-%DB%8C%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%DA%A9%D9%8F%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%86%D9%87%D8%A7/</ref> او ادامه می‌دهد: "بیشک بخشی از «ترکیب تباری» و ژنتیک اکثر کردها به دوران ماد برمی گردد، لیکن تنها ریشه کردهای معاصر نیست که قسما به مادها می‌رسد. آن‌ها به همان درجه نوادگان مادهای گذشته و آمیزه با اقوام و تبارهای دیگر فلات ایران و شرق آناتولی-شمال عراق هستند که آذربایجانیان و مردم همدان، گیلان، استان مرکزی، اصفهان و حتی فارس و عیلام حاملین این ترکیب قومی و تباری بشمار می‌روند."<ref>َJavadi, Abbas, Ibid</ref> به عبارت دیگر تمامی مردمان ساکن نواحی ماد کوچک و بزرگ که بخش بزرگی از ایران را دربرمی گیرد، حتی اذربایجانی ها نیز، هرچند به زبان هایی متفاوت سخن می گویند، چنانکه دیاکونوف اشاره می کند باقی ماندگان مادهای باستان هستند و کردها هیچ جایگاه متفاوتی برای مدعی میراث بری آن ها ندارند. <ref>Javadi, Abbas, Ibid</ref>
=== تغییر معنایی واژه کرد در دوره پس از ورود اعراب به ایران ===
سطر ۲۴۱ ⟵ ۲۴۰:
crystallisation and choice of the relevant denotatum or referent
[http://www.archive.org/details/ProlegomenaToTheStudyOfTheKurds]</ref>
==رد نظریه ی کوچنشین بودن اسم کرد==
اسم کرد بارها در کتیبه‌های سومر،آشور و بابل آورده شده‌است .فردیناند هنر بیشلر ریشهٔ اسم کرد را سومری میداند .
نام کُرد مشتق شده از گوتی نه تنها گوتیوم در کردستان معاصر واقع شده‌است خود نام “کُرد ” توسط محققان به عنوان تنها شکل تغییر یافته از واژه کهن ایرانی ‘ گوتی’ مشاهده شده‌است.پروفسور هوورت موافق با اشتقاق کُردستان از گوتیوم بوده، و لغت باستانی برای کُردها، ” کاردوخی” و یا “کاردو ” بابلی‌ها برای کُردها، با ‘گوتی” یکسان میداند.
سطر ۲۷۲ ⟵ ۲۶۸:
تمامی طوایفی که در طول تاریخ از آن‌ها به عنوان طوایف کرد نام برده شده نه تنها غیر کرد نبوده‌اند بلکه از ایلات مهاجر کرد بودند همچون کردان فارس،کردان سیستان،کردان ساسون و غیره که اشاره به کردتباری آن‌ها دارد که اکنون نیز در این نواحی سکونت دارند و با یکی از گویشهای زبان کردی تکلم می‌کنند .
.در کارنامهٔ اردشیر بابکان چنين آمده است: «و ساسان شپان پاپك بود و همواره با گوسپندان بود و از تخمه‌‌ی دارای دارايان و اندرش خدايی الاسكندر بگريز و نهان روشی بود و با كرد شپانان بسر می‌برد ....» بنابراين منظور از اين عبارت "كرد شپانان"، يعنی شپانانی كه از تبار كرد بوده‌اند می‌باشد اگر کرد به معنی شبان و رمه گردان است چرا این دو کلمه به صورت مضاف و مضاف الیه و همچنین صفت و موصوف بیان شده‌است استقلال این دو کلمه به راستی چه انگاره ایی را در ذهن متبلور می‌کند بجز اینکه این کلمات از هم مستقلا و کرد می‌تواند به چیزهای دیگر هم اطلاق شود مثلا جنگجویان کرد و کشاورزان کرد .و مسلما منظور از واژهٔ "كرد" در متن‌های سدهٔ سوم هجری به بعد نیز چيزی غير از نژاد كردی نيست.
سطر ۲۹۳ ⟵ ۲۸۷:
'''[[ایگور دیاکونوف|دیاکونف]]''' که عضو [[انجمن سلطنتی آسیایی بریتانیای کبیر و ایرلند|انجمن سلطنتی آسیایی]] و انجمن شرق‌شناسی آمریکا و [[فرهنگستان هنر و علوم آمریکا]] و عضو کمیته مشورتی [[دانشنامه ایرانیکا]] و عضو مجموعه کتیبه‌های ایرانی است، '''در خصوص کُردها چنین نظری دارد:'''
«اجداد کُردها و بخصوص [[ماد]]ها توانستند با استفاده از شگرد خود [[گندم]] وحشی را که بسیار ریز و باریک بود به [[گندم]] امروزی تغییر دهند و با تغییر ژنتیکی در این گیاه پر مصرف که امروزه جزء اصلی‌ترین غذای مردم جهان است، توانسته‌اند به انسانهای روی کرهٔ زمین خدمت بزرگی انجام دهند؛ همچنین برای اولین بار کُردها حق همسایگان و استقلال آنان را به رسمیت شناخته‌اند و همچنین کُردها اولین ملت قانون گذار جهان هستند و این را در سنگ نوشته‌های دوران باستان به وضوح می‌توان دید.»<ref
به‌طور کلی از بدو تاریخ کوه‌های بالای [[میانرودان]] مسکن و جایگاه مردمی بوده‌است که با امپراتوری‌های جلگه‌ها یعنی امپراتوری‌های [[بابل]] و [[آشور]] در جنگ بوده‌اند و گاه آن‌ها را شکست می‌داده‌اند. طبق نظریه حمداله مستوفی در نزهت القلوب در قرن ۷۴۰ ه.ق که اسامی ۱۶ ولایت کردستان را نام برده بجز شهرزور که اکنون جز کشور عراق است همگی جز ایران و نواحی شمالی عراق از جمله موصل، کرکوک و اربیل جز ولایات عرب و ولایات دیاربکر ذکر شده‌اند و کردهای حال حاضر عراق همگی مهاجر از شهرهای کردنشین ایران هستند. بدلیسی خاستگاه کردها گوران که در کرمانشاه است معرفی می‌کند [[مادها]] پس از ورود به [[زاگرس]] اقوام بومی آنجا یعنی [[کاسی‌ها]] و [[لولوبیان]] و [[گوتیان]] و دیگر اقوام [[آسیانی]] را در خود حل کردند و زبان خود را در منطقه رواج کامل دادند. زبان‌های کردی (سورانی/کُرمانجی) با سایر زبان‌های ایرانی مانند [[فارسی]] و [[بختیاری]] و [[تالشی]] و [[گیلکی]] و [[بلوچی]] از یک ریشهٔ واحد هستند.<ref>"Ludwig Paul, "Kurdish Language" in Encyclopaedia Iranica"
سطر ۳۲۵ ⟵ ۳۱۹:
== دین ==
دین اکثریت مردم کرد [[اسلام]] است. بیشتر کردها مسلمان [[سنی]] و پیرو فقه [[شافعی]] هستند.<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=The Kurdish Project|عنوان=Learn About Kurdish Religion {{!}} The Kurdish Project|نشانی=https://thekurdishproject.org/history-and-culture/kurdistan-religion/|زبان=en-US|تاریخ بازبینی=2018-01-05}}</ref> اکثریت کردهای استان آذربایجان غربی مسلمان و سنی [[شافعی]] هستند. در [[استان کردستان]] نیز اکثریت سنی هستند،اما در شرق استان در شهرتان‌های [[شهرستان بیجار|بیجار]] و [[شهرستان قروه|قروه]] کردهای شیعه و اقلیتی از کردهای یارسان نیز زندگی می‌کنند. در استان [[استان کرمانشاه|کرمانشاه]] بخشی [[سنی]] و بخشی پیرو آئین [[یارسان]] (اهل حق) و بخشی هم [[شیعه]] هستند؛ و در [[استان ایلام|ایلام]] تقریباً همهٔ مردم [[شیعه]] هستند. اکثریت کردهای کرمانج شمال شرق ایران (خراسان) هم شیعه هستند و کردهای ساکن در استان‌های مازندران و قزوین برخی شیعه و برخی یارسان هستند. در کردستان عراق اکثریت با مسلمانان اهل سنت است ولی اقلیتی از دیگر ادیان و مذاهب مانند [[ایزدی]] و [[یارسان]] (کاکه ای) هم در آنجا زندگی می‌کنند<ref>آیت محمدی، سیری در تاریخ سیاسی کرد،انتشارات پرسمان،1382</ref> در کردستان ترکیه اقلیتی ار کردهای [[علویان (ترکیه)|علوی]] مذهب در استان‌های [[تونجلی]] و [[حکاری]] زنگی می‌کنند.<ref>{{یادکرد کتاب|نشانی=https://www.worldcat.org/oclc/44955496|عنوان=Turkey's Kurdish question|نام خانوادگی=J.|نام=Barkey, Henri|تاریخ=1998|ناشر=Rowman & Littlefield Publishers|شابک=9780585177731|مکان=Lanham, Md.}}</ref> لازم است ذکر شود دو طریقت [[قادریه]] و [[نقشبندیه]] مریدان زیادی در کردستان دارند و هنوز هم در [[خانگاه|خانقاه]]ها مشغول به [[ذکر]] هستند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|وبگاه=www.kurdistanica.com|نشانی=http://www.kurdistanica.com/?q=node/99|عنوان=Sufi Mystic Orders {{!}} KURDISTANICA.com|بازبینی=2018-01-05}}</ref> سایر کردها نیز از [[بجوران‌ها]] ،[[زرتشتی]]، [[مسیحی]] یا [[یهودی]] هستند که بیشتر در کشورهای اروپایی سکوت دارند.<ref>[http://www.kurdistanica.com/?q=node/97 مقالهٔ مسیحیت در کردستان در دانشنامهٔ کردستانیکا]</ref><ref>[http://www.lahana.org/blog/The%20history%20of%20Judaism%20in%20Kurdistan.htm مقالهٔ یهودیت در کردستان، نوشتهٔ دکتر م. ایزدی]</ref>
== فرهنگ و آداب و رسوم ==
سطر ۳۶۸ ⟵ ۳۶۲:
{{مردمان ایرانی‌تبار}}
{{آسیایی‌های خارج از کشور}}
*منشا کرد نوشته فردیناند هنر بیشلر▼
*منبع_جغرافیای استرابون.سرزمینهای تحت کنترل هخامنشیان ▼
*فقه اللغه ایرانی_ای.ام.ارانسکی ▼
*الکورد فی المصادر القدیمیه_جرار درایور▼
[[رده:اقوام آسیا]]
سطر ۳۸۴ ⟵ ۳۸۳:
[[رده:هلال حاصل‌خیز]]
[[رده:گروه‌های قومی جداشده توسط مرزهای بین‌المللی]]
▲*منشا کرد نوشته فردیناند هنر بیشلر
▲*منبع_جغرافیای استرابون.سرزمینهای تحت کنترل هخامنشیان
▲*فقه اللغه ایرانی_ای.ام.ارانسکی
▲*الکورد فی المصادر القدیمیه_جرار درایور
| |||