خلافت فاطمیان: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
←خلفای فاطمی: اصلاح |
برچسب: واگردانی |
||
خط ۲۷:
در ۶ شعبان سال ۳۶۲ هجری [[المعز لدین الله]] به مصر رفت و در رمضان سال ۳۶۲ هجری در قصر مصر مستقر شد. وی به گسترش اسماعیلیه در مصر پرداخت. المعز ابتدا پسرش عبدالله را به جانشینی خود برگزید اما وی درگذشت و خلیفه، نزار را ولیعهد خود معرفی کرد. [[ابومنصور نزار العزیزبالله]] در ۲۱ سالگی به خلافت رسید و تا سال ۳۸۶ هجری حکومت کرد؛ در زمان او سرزمینهای مختلف از جمله [[شام]]، [[یمن]]، [[حجاز]] و سرزمینهای واقع میان اقیانوس اطلس در دست فاطمیان بود. نزار همانند پدرش به یاری جوهر و قاضی نعمان عقاید اسماعیلیه را گسترش داد و سلطه فاطمیها را به اوج خود رساند. پس از او [[البتکین]] فرمانده ترک به دمشق حمله کرد و نام خلیفه فاطمی را از خطبه حذف کرد و به نام خلیفه عباسی خطبه خواند. العزیزبالله به مدت ۲ سال با وی درگیر بود تا موفق شد فاطمیان را دوباره بر شام مسلط کند؛ در دورهٔ او برای نخستین بار مصریان سوگوار عاشورا شدند و این مراسم تا پایان عصر فاطمیان پابرجا بود.<ref>{{پک|ناصری طاهری|۱۳۷۹|ک=فاطمیان در مصر|ص=۸۳–۸۵}}</ref>
در سال ۴۰۷ هجری / ۱۰۱۶ میلادی بود که ابن بادیس زیری در [[آفریقیه]] اسماعیلیان را قتلعام کرد و نام فاطمیان را نیز از خطبه انداخت.<ref
الحاکم بامرالله فرزند العزیز، ششمین خلیفه بود؛ در دوران او دارالحکمه یا دارالعلمهایی ایجاد شد. این کانون بزرگ با بیتالحکمه [[مأمون]] مقایسه میشد و مرکز آثار و کتب اسماعیلی بود که با حملهٔ صلاحالدین به قاهره تمام آنها سوزانده شدهاست. در زمان وی کیش اسماعیلی به سرعت گسترش یافت و داعیان در خارج از مرزهای حکومت مشغول گسترش عقاید اسماعیلی بودند، یکی از معروفترین داعیان حمید الدین احمد بن عبدالله کرمانی بود که کتبی همچون ''«الریاض»'' و ''«راحه العق»'' را به رشته تحریر درآوردهاست. علی بن محمد صلیحی نیز شخصی بود که در ارتباط با [[قاهره]] سلسلهٔ اسماعیلی صلیحیون را بنیان نهاد و تا حدود یک قرن اقتدار خود را در مناطق [[بحرین]]، [[عمان]] و [[حضرموت]] حفظ کرد؛ آنها همچنین نقش مهمی در گسترش عقاید اسماعیلیه در [[هند]] داشتند و موفق شدند بسیاری از اهالی گجرات را به کیش اسماعیلی درآورند و در قرون بعدی این شهر به پایگاه اصلی اسماعیلیان تبدیل گشت. الحاکم بامرالله در ۲۷ شوال سال ۴۱۱ هجری قمری فوت کرد.<ref>{{پک|ناصری
در سال ۴۲۷ هجری [[معاذ مستنصر|المستنصر]] فرزند ۷ سالهٔ خانواده خلافت فاطمی به حکومت میرسد که ۶۰ سال به تخت نشست و تا سال ۴۸۷ هجری حکومت کرد. حکومت وی به ۲ دسته تقسیم میشود:
* دورهٔ اول از سال ۴۲۷ تا ۴۵۰ هجری قمری را شامل میشود که عصر اقتدار خلافت بودهاست، امپراطوری فاطمی به بزرگترین حد خود رسیده و معشیت اجتماعی در بهترین وضع قرار داشتهاست.<ref
* دورهٔ دوم از سال ۴۵۰ تا پایان عمر وی طول کشیدهاست که با عنوان عصر اقتدار وزارت نامیده میشود. در آن زمان خلیفه به علت بحرانهای اقتصادی مصر تمام ثروت و شکوه خود را از دست داد. عدهای معتقداند اقتدار وزیران با ورود بدرالجمالی به مصر در سال ۴۶۶ هجری قمری آغاز شد.<ref>{{پک|ناصری
پس از مرگ وزیر ابوالقاسم علی بن احمد جرائی در سال ۴۲۷ هجری به دلیل کم سن بودن المستنصر مادرش امور را به دست گرفت. او به مغربیها که بخش اعظم سپاه بودند توجه بیشتری نشان داد و این مسئله باعث نزاع بین مغربیها و ترکان شد. در زمان وزارت ابوالفرج عبدالله بن محمد بابلی، وزیر فلسطینی المستنصر، گرایش به سمت مغربیها دو چندان شد و جنگ بین آنها شدیدتر. ترکان در این نزاع پیروز شدند. در آن هنگام بدرالجمالی حکومت [[عکا]] را در دست داشت که به خواست خلیفه در جمادیالاولی سال ۴۶۶ هجری به مصر آمد. او سپاه را سامان داد و به «السید الاجل امیر الجیوش» مشهور شد و اوضاع را آرام کرد. <ref>{{پک|ناصری طاهری|۱۳۷۹|ک=فاطمیان در مصر|ص=۹۰–۹۱}}</ref>
پس از درگذشت بدرالجمالی در سال ۴۸۷ هجری، فرزندش [[افضل شاهنشاه]] اداره امور فاطمیان را به دست گرفت. چند ماه از وزارت او نگذشته بود که المستنصر از دنیا رفت و با سیاست افضل اولین انشعاب شکل گرفت. وی مانع به حکومت رسیدن [[نزار]] فرزند ارشد خلیفه شد و [[المستعلی بالله]] که شوهر خواهرش بود، را به قدرت رساند و نزار در اسکندریه توسط سپاهیان افضل کشتهشد. در دوران خلافت الامر باحکام الله که از سال ۴۹۵ تا ۵۲۴ هجری قمری طول کشید افضل قدرت برتر مصر بود. او حکومت را به صورت موقت از قاهره به جنوب فسطاط انتقال داد و آنجا را دارالملک نامید و دیوانها را به آن مرکز منتقل کرد. او مسیحیان را نیز در حکومت خود به کار گرفت، مثل ابوالبرکات یوحنا بن ابولیث نصرانی که در دیوان تحقیق مشغول به کار بود. افضل خود توسط یکی از غلامان خلیفه الآمر باحکام الله در شب فطر سال ۵۱۵ هجری به قتل رسید. این چنین شد که اسماعیلیه به دو قسمت تقسیم شد.<ref>{{پک|ناصری طاهری|۱۳۷۹|ک=فاطمیان در مصر|ص=۹۱–۹۳}}</ref>
|