خروس (داستان): تفاوت میان نسخه‌ها

[نسخهٔ بررسی‌نشده][نسخهٔ بررسی‌نشده]
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز گفتاورد
این یکی را میخواستم حذف کنم!
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۳۰:
'''''خروس''''' [[داستان بلند]]ی از [[ابراهیم گلستان]] نویسندهٔ ایرانی‌ست که نسخهٔ کامل آن نخستین بار سال ۱۳۷۴ در انتشارات روزن در [[نیوجرسی]] و [[لندن]]، و سال ۱۳۸۴ توسط [[انتشارات اختران]] در [[تهران]] منتشر شد. تکه‌هایی از نسخهٔ اول ''خروس'' سال ۱۳۵۹ خورشیدی در مجلهٔ لوح چاپ شده بود. گلستان به گفتهٔ خودش داستان را در آخرین روزهای سال ۱۳۴۸ و تابستان ۱۳۴۹ نوشته‌است. در دههٔ ۱۳۷۰ این داستان به صورت ناقص و با جمله‌های کوتاه‌شده در قالب مجموعه‌ای به نام «شکوفایی داستان کوتاه در دهه نخستین انقلاب» به‌چاپ رسید. گلستان اعتراض خود به چاپ این داستان را در ابتدای چاپ کامل این کتاب مکتوب کرد. سال ۱۳۸۵، یک سال بعد از چاپ کتاب در ایران، مجوز انتشار ''خروس'' لغو شده و سال ۱۳۸۶ در بیستمین [[نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران]] فروش آن ممنوع اعلام شد. تلاش ناشر برای دریافت مجوز تجدید چاپ، ثمری نداشت.
 
داستان ''خروس'' کمتر از ۲۴ ساعت از زندگی دو نفر از مهندسان نقشه‌برداری که برای مساحی به جزیره‌ای رفته‌اند و اهالی جزیره را نشان می‌دهد. آن‌ها از ماشین جا می‌مانند و مجبور می‌شوند شب را در منزل کدخدا بگذرانند. کدخدا از آن‌ها دوستانه پذیرایی می‌کند و برای‌شان سفره‌ای رنگین ترتیب می‌دهد. این دو مهمان بعد از ورود به خانه متوجه صدای بلند و عجیب خروسی می‌شوند. کدخدا خروس را حرام‌زاده می‌داند و معتقد است این خروس از ساعت شماطه‌دار به دنیا آمده‌است. این خروس با آوازهای مکرر نابه‌هنگام‌اش اهالی محل و صاحب‌خانه را ذله کرده‌است. خروس، علاوه بر این، بر کلهٔ بز آذین‌شده سردر خانه، مرتب فضله می‌اندازد. کدخدا به نوکرهایش دستور می‌دهد که خروس را بگیرند و بکشند.
 
داستان ''خروس'' داستانی [[تمثیل (ادبیات)|تمثیلی]] است، بر وقوع تغییرات اجتماعی دلالت می‌کند و دست به نمایاندن [[خرافه|خرافات]]، نادانی و پلشتی زندگی آدم‌های داستان می‌زند. وجه تمثیلی ''خروس'' برگرفته از وجه [[واقع‌گرایی (ادبیات)|رئالیستی]] آن است. برخی «خروس» را یک [[نماد]] دانسته‌اند که در داستان گلستان نه‌فقط شخصیت که مبدل به [[قهرمان]] داستان می‌شود. پس از کشته‌شدن خروس، این نماد سویه‌ای [[اسطوره]]‌ای می‌یابد چراکه حاجی می‌خواهد جای او را بگیرد اما خروس در شخصیت دیگری حلول می‌کند و انتقامش را می‌گیرد. در مقابل برخی مخالف نمادین بودن داستان ''خروس'' هستند و عقیده دارند داستان ''خروس'' نقد خرافه و پیشگویی [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلاب]] نیست و هر قرائت اخلاقی داستان دقیق گلستان را به شعاری دم‌دستی تقلیل می‌دهد. آنها داستان گلستان را داستانی ضد تفسیر می‌دانند.
 
[[نثر]] گلستان در ''خروس'' منحصربه‌فرد است و با زمان و مکان داستان و [[شخصیت‌پردازی|شخصیت‌ها]]، به‌ویژه با استفاده از [[گویش]] جنوبی، مطابقت دارد. این نثر، به‌کلی با نمونه‌های دیگر داستانی او متفاوت و غریب‌ترین نثر گلستان است. سکته‌های عامدانه و اخلال‌های ظریفی که نویسنده در نثر ایجاد کرده‌است در راستای ضد تفسیر بودن آن است. گلستان دست به نوعی زمخت‌نویسی نادیدنی زده که نه تفاوتش با [[زبان معیار]] را به‌رخ می‌کشد و نه خواننده را آزار می‌دهد. [[آرایه‌های ادبی|شگردهای]] نثر گلستان برگرفته از متون و [[ادبیات فارسی|ادبیات کهن]] است. نثر ''خروس'' شاعرانه است و این شاعرانگی برآمده از «[[ضرب‌آهنگ|ریتمی]]» است که گلستان در آن تبحر دارد و می‌تواند برای ایجاد تنش دراماتیک در داستان، میان تعبیرهای کوتاه و بریده و [[توصیف (روایت)|توصیف‌های]] طولانی و تغزلی، هماهنگی ایجاد کند. [[ایجاز]] در گفت‌وگوها و قدرت‌شان در پیش بردن داستان قابل توجه‌اند. نقل‌قول‌ها در داستان، چندلایه‌اند که اغلب حامل چند معنا هستند. توصیف‌های داستان زیبا و مؤثر در شخصیت‌پردازی است.