کلیله و دمنه: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ویرایش 2A01:5EC0:2024:42D4:2808:8AF4:35C0:7ECC (بحث) به آخرین تغییری که Masbesh انجام داده بود واگردانده شد برچسب: واگردانی |
|||
خط ۶:
== اصل و تاریخچهٔ کتاب ==
''کلیله و دمنه'' در واقع تألیفی است مبتنی بر چند اثر هندی که مهم‌ترین آن‌ها ''[[پنجه تنتره]]'' (به سانسکریت पञ्चतन्त्र؛ Panchatantra) به معنی ''پنج فصل'' و به زبان [[سانسکریت]] است که توسط فیلسوف [[بیدبا]] و بدستور پادشاه هندی [[دبشلیم]] نوشته شده‌است. در روایات سنتی [[برزویه]] «مهتر اطبّای پارس» در زمان خسرو [[انوشیروان]] را مؤلف این اثر می‌دانند. نام [[پهلوی (زبان)|پهلوی]] اثر ''
=== ترجمه از آرامی به عربی ===
خط ۱۵:
{{گفتاورد بزرگ}}
کتاب ''کلیله و دمنه'' هفده باب است و گویند هجده باب بوده که [[عبدالله بن مقفع]] و دیگران آن را ترجمه کرده‌اند، و این کتاب به شعر هم در ورده شده، و این کار را [[آبان لاحقی|ابان بن عبدالحمید بن لاحق بن عقیر رقاشی]] کرده‌است و [[علی بن داود]] نیز آن را به شعر درآورده، و [[بشر بن معمده]] ترجمه‌ای از آن دارد که پاره‌ای از آن در دست مردم است؛ و من در نسخه دیدم که دو باب اضافه داشت و شاعران ایرانی این کتاب را به شعر درآورده‌اند که از فارسی به عربی ترجمه شده‌است؛ و از این کتاب مجموعه‌ها و منتخباتی است که ساختهٔ گروهی مانند [[ابن مقفع]] و [[سهل بن هارون]] و سلم رئیس [[بیت‌الحکمه]] و… [است].
{{پایان گفتاورد بزرگ}}
ترجمهٔ عربی [[ابن مقفع]] پایهٔ ترجمه‌های دیگر قرار گرفت و کتاب از عربی به [[فارسی]]، [[زبان یونانی|یونانی]]، [[ترکی]]، [[زبان اسپانیایی|اسپانیایی]]، [[زبان روسی|روسی]]، [[زبان آلمانی|آلمانی]] ترجمه شد.
سطر ۲۱ ⟵ ۲۰:
=== ترجمه از عربی به فارسی ===
[[پرونده:Kelileh va Demneh.jpg|بندانگشتی|250px|چپ|صفحه‌ای از نسخه‌ای از ''کلیله و دمنه'' به تاریخ ۱۴۲۹ میلادی از [[هرات]].]]
''کلیله و دمنه'' چندین بار از عربی به [[فارسی دری]] برگردانده شده‌است. از جمله به دستور [[نصر بن احمد سامانی]]، [[ابوالفضل بلعمی]] آن را به نثر فارسی برگرداند و سپس [[رودکی]] (در سال ۳۲۰ ق.<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = آذرنوش | نام = آذرتاش | پیوند نویسنده = آذرتاش آذرنوش | عنوان = چالش میان فارسی و عربی سده‌های نخست | سال = ۱۳۸۷ | ویرایش = ۲ | ناشر = [[نشر نی]] | شابک = ۹۷۸۹۶۴۱۸۵۰۴۲۷ | صفحه = ۱۴۴}}</ref>) آن را به نظم درآورد.<ref name="dibache">{{یادکرد ژورنال | عنوان = دیباچهٔ شاهنامهٔ ابومنصوری| ژورنال =فصلنامهٔ نامهٔ انجمن| شماره = ۱۳ | سال = ۱۳۸۳}}</ref> اما امروز ترجمهٔ بلعمی از بین رفته و از اثر رودکی جز چند بیت پراکنده باقی نمانده‌است.
در قرن ششم هجری یکی از دبیرهای دربار غزنوی، به نام [[نصرالله منشی]] (منشی [[بهرام‌شاه غزنوی]]) ''کلیله و دمنه'' را به فارسی برگردان کرد.<ref name="amordad">''[[امرداد (هفته‌نامه)|هفته‌نامهٔ امرداد]]''، یکشنبه ۲۴ دی ۱۳۹۱، سال سیزدهم، شماره ۲۸۹، ص ۴.</ref> این ترجمه ترجمه‌ای آزاد است و نصرالله هرجا لازم دانسته‌است ابیات و امثال بسیار از خود و دیگران آورده‌است. ترجمهٔ نصرالله منشی همان ترجمه‌ای است که از آن به عنوان ''کلیله و دمنه'' در زبان فارسی یاد می‌شود. گاه نیز آن را ''کلیله و دمنهٔ بهرامشاهی'' خوانند.
| |||