دستگاه مایکروویو: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ویرایش به‌وسیلهٔ ابرابزار:
خط ۱:
[[پرونده:Microwave.750pix.jpg|بندانگشتی|200px]]
'''اجاق [[ریزموج|مایکروویو]]''' یا [[غلط مصطلح|واژهٔ رایج]] آن '''مایکروفر''' (که به اشتباه '''ماکروفر''' گفته می‌شود)، یا '''تندپز'''، گونه‌ای اجاق است که از طریق تابش
[[الکترومغناطیسی]] [[ریزموج]]، با به جنبش درآوردن آب و دیگر [[مولکول|مولکول‌های]]‌های [[قطبیده]] در غذا [[گرما]] ایجاد می‌کند و سبب می‌شود که [[غذا]] در مدت زمان کوتاهی بپزد.
 
میلیون‌ها نفر در سراسر دنیا هر روز از اجاق اجاق مایکروویو استفاده می‌کنند.
 
== طرز کار دستگاه ==
فرکانس [[ریزموج|امواج مایکروویو]] از امواج مرئی (نور) کمتر است، پس این امواج انرژی کمتری دارند. دلیل گرم‌شدن مواد غذایی با امواج مایکروویو این است که مولکول‌های مواد هم مانند بقیه اجسام فرکانس طبیعی (فرکانس [[تشدید (فیزیک)|رزونانس]]) دارند. فرکانس طبیعی آن‌ها، فرکانس ارتعاشات نامنظم آن‌هاست. هنگامی که فرکانس امواج در محدوده فرکانس طبیعی مولکول باشد، می‌توانند دامنه جنبش مولکول‌های قطبی را بیشتر کنند و به شدت نوسان مولکول‌ها اضافه کنند. این نوسان‌های کوچک، می‌توانند تبدیل به نوسان‌های بزرگ‌تر شوند.
در جدول زیر، فرکانس طبیعی چند مولکول‌مولکول دو اتمی آمده استآمده‌است.
{| class="wikitable"
|-
خط ۱۹:
|}
این فرکانس‌ها همگی در محدوده امواج فروسرخ‌اند.
[[امواج الکترومغناطیس]]، در واقع از یک جفت موج الکتریکی و مغناطیسی عمود بر همبرهم تشکیل شده‌اند. [[مولکول آب]] یک [[قطبیت شیمیایی|مولکول قطبی]] است. دلیل قطبی بودنش این است که اتم اکسیژن [[الکترونگاتیوی]] بیشتری دارد. یعنی الکترون‌ها را بیشتر جذب می‌کند و برای همین، هر مولکول آب، یک قطب مثبت و یک قطب منفی دارد.
وقتی یک مولکول قطبی در یک [[میدان الکتریکی]] قرار می‌گیرد، تمایل دارد که در جهت میدان سمت‌گیری کند. حالا اگر این میدان به صورت موج باشد، دائمادائماً جهت مولکول عوض می‌شود. فرکانس امواج اجاق مایکروویو، ۲٫۴۵ گیگاهرتز ( ۲٫۴۵×۱۰<sup>۹</sup> Hz ) است. این فرکانس به فرکانس طبیعی مولکول‌های آب نزدیک است. در نتیجه مولکول‌های آب در اجاق، دائمادائماً در حال تغییر جهت‌اند. این تغییر جهت باعث شکسته شدن پیوند بین مولکول‌ها می‌شود. در آخر انرژی موج، به انرژی گرمایی تبدیل می‌شود و بنابراین، آب موجود در غذا گرم و در نتیجه غدا گرم می‌شود.
 
فلزات این امواج را بازتاب می‌کنند.می‌کنند؛ بنابراین درون اجاق مایکروویو، امواج دائمادائماً در حال رفت و برگشت هستند و غذای درون آن را گرم می‌کنند. به همین دلیل، غذاهای آبکی بیشتر گرم می‌شوند ولی ظروف پلاستیکی و شیشه‌ای اصلااصلاً گرم نمی‌شوند (مگر اینکه توسط غذا گرم شوند).
[[پرونده:Original cavity magnetron, 1940 (9663811280).jpg|چپ|200px|بندانگشتی|بخشی از یک [[مگنترون]]ِ اجاق مایکروویو.]] امواج مایکروویو توسط وسیله‌ای به نام [[مگنترون]] {{انگلیسی|magnetron}} تولید می‌شود.
برای اینکه این امواج در همه جهات اطراف غذا پخش شوند، غذا معمولاً بر روی یک میز چرخان می‌چرخد. در مدل‌های قدیمی تر هم از یک پروانه فلزی با تیغه‌های مورب برای پخش کردن امواج استفاده می‌شد. بدون چرخاندن غذا یا پخش کردن امواج، بعضی از نقاط غذا گرم نمی‌شود. امواج درون اجاق مایکروویو، امواج ایستا (standing wave) هستند. چون طول موج این امواج حدود ۱۲٫۲۵ سانتی‌متر است، هر ۶٫۱۲۵ سانتی‌متر، دامنۀدامنهٔ امواج تقریباً برابر صفر است (گره‌های موج ایستا). پس مولکول‌های مواد غذایی در این نقاط تحت تأثیر امواج قرار نگرفته، گرم نمی‌شوند. با قرار دادن لایه یکنواختی از پنیر کف اجاق، بدون میز چرخان، می‌توان این نقاط را دید. در واقع نقاطی که پنیر آن‌ها ذوب نشده، این نقاط‌اند.<ref>[http://heliofizx.ir/articles/microwave-and-explosion/ مایکروویو و انفجار]</ref>
 
== مزایای استفاده از اجاق مایکروویو ==
اجاق مایکروویو برای یخ‌زدایی مواد غذایی منجمد مثل انواع گوشت و سبزیجات مطلوب است که در عرض چند دقیقه انجام می‌شود. مزیت دیگر پخت با اجاق مایکروویو حفظ عطر طبیعی غذاست که باعث می‌شود نمک یا شکر بیش از مقدار لازم به غذا افزوده نشود. اجاق مایکروویو غذا را با رطوبت خودش می‌پزد بنابراین لازم نیست چربی اضافی یعنی کره یا روغن به آن افزوده شود.
 
خط ۳۴:
زمان پخت غذا در اجاق مایکروویو کوتاه است و میکروب‌هایی که احتمالاً در غذا وجود دارند از بین نمی‌روند. روش‌های سریع پخت اثر سرطان‌زایی دارد زیرا هرچه مواد غذایی سریع‌تر و با درجه حرارت بالاتر پخته شود، مواد سرطان‌زا بیشتر می‌شود. به عنوان مثال اگر گوشت را سریع بپزیم اثر سرطان زایی آن تشدید می‌شود.
 
همچنین این دستگاه نیاز به نگهداری و تمیز شدن مداوم دارد زیرا مواد غذایی که درون اجاق مایکروویو برای گرم شدن قرار می‌گیرد بر اثر حرارت، روغن و یا آب موجود در آن‌ها به دیواره‌های دستگاه می چسبدمی‌چسبد لذا بهتر است هر چند وقت یک‌بار با یک پارچه نم‌دار داخل آن تمیز شود.
 
== مخترع ==
[[پرسی لی بارون اسپنسر]] مخترع اجاق مایکروویو است که روز ۹ ژوئیه سال ۱۸۹۴ در شهر هولند ایالت مِین آمریکا متولد شد و در ۸ سپتامبر ۱۹۷۰ در سن ۷۶ سالگی دیده از جهان فرو بستفروبست.
 
== باورهای اشتباه ==
اجاق مایکروویو غذا را کاملاً از درون نمی‌پزد. امواج مایکروویو تنها تا عمق کمی درون غذا نفوذ می‌کنند و حرارت چندانی در عمق بیش از سطح غذا در آن ایجاد نمی‌شود. برای مثال، عمق نفوذ امواج (Penetration depth) در [[گوشت]] حدود ۱سانتی‌متر در [[بسامد|بسامدهای]]های رایج در این دستگاه‌ها است.<ref name="VanderVorst">{{Cite book|author=Vander Vorst, Andre |title=RF/Microwave Interaction with Biological Tissues|publisher=John Wiley and Sons|year=۲۰۰۶|isbn=۹۷۸-۰-۴۷۱-۷۳۲۷۷-۸}} Page 43, "Figure 1.8.</ref>
 
== جستارهای وابسته ==