[[پرونده:سفره عقد ایرانی (17).jpg|جایگزین=فرهنگ ایرانی، سفره عقد|بندانگشتی|اجزاء سفره عقد ایرانی]]
'''سفره عقد''' یکی از سفرههای سنتی ایرانی است که در [[مراسم عقد]] یا هنگام [[عروسی]] پهن میشود و عروس و داماد بر سر آن مینشینند و به [[خطبه عقد]] گوش فرا میدهند.
سفره عقد در اکثر [[شهرهای ایران]] رواج دارد و در آن شش ظرف که هرکدام محتوی چیزی است که بیانگر آرزویی برای عروس داماد است، قرار دارد
این ظروف معمولاً شامل: گردو، بادام، فندق، نان و نبات و [[تخم مرغ]] میباشند.
در میان اینها ظرفهایی از شیرینی و نان پنیر و سبزی، جامهایی از عسل و ماست که کنایهای از شیرینی و ترشی در کنار هم در زندگی مشترک میباشند قرار دارد.
تخم مرغ نمادی است برای باروری و زایش اولاد توسط عروس ونان نمادی برای برکت ورزق و روزی است. نبات برای شیرین کامی و...و…
جزای سفره عقد به گواهی تاریخ یکی از رسوم و گزینشهای پیشینیان بی حکمت و بی دلیلبیدلیل نبود. در واقع گستردن بساط عقد پیش از عروس و داماد نوعی کارت تبریک گویا با آرزوی سعادت برای زوج جوان بود. با این هدف و به این مضمون هر ترکیب و مادهای که در این سفره به کار می رفت ،میرفت، معنایی ویژه و زیبا در خود داشت. شاید امروز بیشتر عروس و دامادها و اطرافیان آنها ندانند که معنای ترکیب سفره عقد چیست و در اساس به چه منظور ی گسترده میشود. یعنی از یک رسم پر معنای دیرین فقط صورت ظاهری آن حفظ شده و به جا ماندهاست. در ادامه به معرفی اجزای سفره عقد می پردازیم میپردازیم: [[قرآن]] کتاب خدا به نشانهٔ مورد تأیید قرار داشتن وصلت از سوی خداوند و طلب یمن و برکات الهی جلو آینه و بالای جانماز قرار میگیرد. آینه همچنان که در خرید عروسی آینه در سرلوحه و پس از قرآن قرار دارد ،دارد، در سفره عقد نیز در صدر سفره و رو به عروس و داماد قرار میگیرد تا با نگریستن در آن دلهایشان نسبت به هم مانند آینه صاف و زلال باشد و سعادتمند شوند. یک جفت شمعدان شمعدانها در دو سوی آینه جای دارند و شمعهای فروزان درون آنها هنگام جاری شدن صیغه عقدعقد، ،نشانهنشانه آرزوی روشنایی و گرمی در پیوند عروس و داماد است. جنس شمعدان با قاب آینه یکی و معمولاً نقره برنز یا بلورین میباشد. جانماز پیشاپیش آینه گسترده میشود و روی آن مهر و تسبیح زیبایی قرار می دهندمیدهند تا گواهی بر پای بندیپایبندی زوج نسبت یهبه [[اصول دین اسلام]] باشد و تبرک آن شامل حال عروس و داماد شود. این سجاده و زیر مهری کوچک روی آن یا از جنس ترمه قدیمی به جا مانده در خانواده با آستر ساتن خوش رنگی مانند زرشکی و غیره میباشد یا آن را مخصوص عروس از مخمل سفید می دوزندمیدوزند و رویش را با نخ براق [[نقره ای]] [[سوزن دوزی]] میکنند. مهر این [[جا نماز]] به [[شکل قلب]] یا گل یا اشکال زیبا و استثنایی دیگر انتخاب میشود. کاسه نبات در یک سوی بالای سفره عقد تودهای از نبات را به شکل زیبای قالبی خاص که گاه در چندین طبقه تهیه شدهاست ،شدهاست، قرار می دهند میدهند. نبات نماد آروزیآرزوی شیرینی پیوند عروس داماد است که معمولاً آن را از نبات اعلای زعفرانی تدارک می بینندمیبینند. نقل و سکه نقل به نشانهٔ شیرین کامی و سکه برای افزایش روزی عروس و داماد سر سفرهٔ عقد گذاشته میشود. امروز مخلوطی از نقل سه مروارید و پولک را در [[بسته بندیبستهبندی]]های کوچک یا اشکال ابتکاری دیگر قرار می دهندمیدهند و این تورها را با شکوفه و روبان تزیین میکنند. تخم مرغ از دیر باز تاکنون تخم مرغ نماد تولد و تداوم نسل است از این رو پیداست که نهادن آن بر سفرهٔ عقد به نیت ادامه نسل زن و مرد و باروری ازدواج آن دو میباشد. فندق گردو و بادام این خوراکیهای مقوی را نیز به نشان گسترده بودن سفره خوراک عروس و داماد و توانمندی آنها سر سفره عقد می گذارندمیگذارند. نان و پنیر نان را به نشانهٔ برکت خداوند و پنیر را با نیت وسعت روزی و سپید بختی بر سر سفره عقد می نشانند مینشانند. امروز نان و پنیر را به صورت لقمههای کوجک درکوچک میآورنددرمیآورند و با نایلون محافظ غذا می پوشانندمیپوشانند. سبزی را به نشانهٔ سلامتی سر سبزیسرسبزی و خرمی در سفره عقد می گذارندمیگذارند. سبزی عقد، سبزی خوردن است که از تره ریحان شاهی نعناع تربچه پیازچه تشکیل میشود. گل به نشانه شادابی و طراواتطراوت و به عنوان نمادی از زیبایی این پیوند سبدی از گل بر سفره عقد می نشانندمینشانند. همچنین برای آراستن اجزای دیگر سفره عقد نیز از شاخههای گل و گلبرگهای رنگین استفاده میکنند. [[گل سرخ]] یا رز نماد شناخته شده عشق در سراسر جهان است. شیرینی آشکار است که شیرینی به نشانه به ارمغان آوردن شهد خوشبختی بر سر سفره عقد می نشیندمینشیند. معمولاً هر دو نوع شیرینی خشک و تر را به این منظور به کار می برندمیبرند شیرینی سفره عقد باید خوش ریختخوشریخت کوچک و تازه باشد. میوه: نهادن میوههای رنگین بر سر سفره عقد به منزله برخورداری عروس و داماد از مواهب رنگارنگ الهی و نعمتهای طبیعی زندگی است. عسل: مراسم عسل در دهان همدیگر گذاشتن پس از جاری شدن صیغه عقد به منظور آن که عروس داماد در آینده مایهٔ شیرین کامی و دلارامی هم باشند. جا حلقه ای: حلقهٔ ازدواج زوج معمول مشابه هم است و در جعبه مخصوصی از طلا فروشی خرداری میگرددخریداری میگردد. این حلقه را بر جایگاه خاص و زیبایی پیش پای عروس و داماد می گذارندمیگذارند. تا پس از جاری شدن صیغه عقد آن را در انگشت هم جای دهند. خونچه نان و اسپند به مفهوم سفره کوچک است و در اصطلاح به طبقهایی چوبی گفته می شدمیشد که در آن وسایل عقد را قرار می دادندمیدادند. نان: در گذشته نان سر سفره عقد سنگک بود اما امروزه هر نوع نانی رامیرا توانمیتوان به این منظور مورد استفاده قرار داد. اسپند علاوه بر دود کردن اسپند در آغاز هر یک از مراسم و جشنهای مربوط به ازدواج از جمله عقد به نیت دور داشتن چشم بد از وصلت جدید و از جان عروس و داماد. [[کله قند]] ساییدن یک جفت کله قند هم شکل و هم اندازه روی پارچهای بر سر عروس و داماد به نیت فروباریدن شادی و شیرینی بر سر آنها طی زندگی مشترک صورت میگیرد. تور قند ساییدن حریر تور با پارچه نازک سپید رنگی را به شکل مربع یا مستطیل تهیه میکنند تا کله قندها روی آن بر سر عروس و داماد ساییده شود.