اقلیدس: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز جایگزینی با اشتباه‌یاب: احتمالأ⟸احتمالاً |
جز ویرایش به‌وسیلهٔ ابرابزار: |
||
خط ۱:
[[پرونده:Euclid statue, Oxford University Museum of Natural History, UK - 20080315.jpg|بندانگشتی|نگارهٔ هنری اقلیدسِ اسکندرانی]]
'''اقلیدس''' {{به یونانی|Εὐκλείδης}} (تلفظ یونانی: Eukleides) (حدود ۳۶۵–۲۷۵ پیش از میلاد)، [[ریاضی‌دان]]ی [[یونان]]ی بود که در قرن سوم پیش از میلاد در شهر [[اسکندریه]] می‌زیست. به او لقب «پدر هندسه» و «بنیانگذار هندسه» داده‌اند.<ref>{{یادکرد کتاب|نشانی=https://www.worldcat.org/oclc/41497065|عنوان=Math and mathematicians
== آمدن به اسکندریه ==
خط ۱۰:
کتاب ''اصول'' شامل ۱۳ مقاله و ۴۶۵ [[قضیه]] راجع به [[هندسه]]، [[نظریه اعداد]] و [[جبر مقدماتی]] (هندسی) است.
در کتاب ''اصول''، اقلیدس همهٔ دستاوردهای پیشینیان در هندسه را گرد آورده و به شکلی نو نظم بخشیده و از خود نیز چیزهایی به آن
اقلیدس کارش را بر پایه مجموعه‌ای از اصول بدیهی یا آکسیوم‌ها قرار دارد که یکی از شناخته‌شده‌ترین آن‌ها این است که دو خط موازی هرگز به هم نمی‌رسند. با گذشت زمان، ریاضی‌دان‌های دیگر، الگوها، نظم‌ها و رابطه‌هایی را که از این آکسیوم‌های «اختراعی» بیرون می‌آمد، بررسی کردند و این قضیه‌ها را اثبات کردند.
هیچ نسخه‌ای از اصول اقلیدس که به زمان خود اقلیدس بازگردد وجود ندارد. تنها نسخه‌های موجود به زمان تئون
[[هندسه اقلیدسی|هندسهٔ اقلیدسی]] بر چند اصل ساده و بدیهی استوار است و تمام قضایای هندسی از آن‌ها نتیجه گرفته می‌شود؛ به گونه‌ای که هر قضیه ثابت‌کنندهٔ قضیهٔ پس از خود باشد. افزون بر [[هندسه مسطحه|هندسهٔ مسطحه]]، فصل‌هایی از کتاب هم به [[جبر]]، [[نظریه اعداد|نظریهٔ اعداد]] و [[هندسه فضایی|هندسهٔ فضایی]] اختصاص یافته‌است.
شیوهٔ ابتکاری اقلیدس در تألیف «اصول» بسیار مورد توجه دیگر ریاضیدان‌ها قرار گرفت و پس از کوتاه مدتی، این کتاب به عنوان مرجع اصلی آموزش هندسه پذیرفته شد.
اقلیدس یافته‌های پراکندهٔ هندسه‌دانان پیشین را در چارچوبی چنان منطقی گرد آورده بود که تا قرن‌ها بعد کسی نتوانست چیزی بر آن بیفزاید. با اینحال دامنهٔ تأثیر کتاب اصول از محدودهٔ دانش هندسه فراتر می‌رود؛ روش استنتاجی اقلیدس در شکل‌دهی تفکر منطقی در غرب و پیدایش علوم جدید بسیار مؤثر
حاکمیت مطلق نظریات اقلیدس بر علم هندسه تا اواسط [[قرن نوزدهم]] دوام داشت. در این زمان گروهی از ریاضیدانان پس از مطالعات بسیار به این نتیجه رسیدند که می‌توان در اصل پنجم اقلیدس (که می‌گوید دو خط موازی هیچگاه یکدیگر را قطع نمی‌کنند) گزاره‌ای دیگر را قرار داد (مثلاً دو خط موازی در یک نقطه یکدیگر را قطع می‌کنند یا در دو نقطه یا در بینهایت نقطه
علیرغم نام‌آوری اقلیدس جزئیات زندگی او معلوم نیست. از یادداشت‌های [[پروکلوس]] و [[پاپوس اسکندرانی]] دانسته‌ایم که اقلیدس از اعضای فعال کتابخانهٔ بزرگ اسکندریه و احتمالاً درس‌خواندهٔ [[آکادمی افلاطون]] بوده‌است ولی از تاریخ دقیق تولد و مرگ او مطلع نیستیم و حتی نمی‌دانیم در کدامین شهر یا قارهٔ جهان‌زاده شده‌است. نویسندگان [[قرون وسطا]] گاهی او را با [[اقلیدس مگارایی]] – فیلسوف [[سقراط]]ی قرن چهارم پیش از میلاد- اشتباه گرفته‌اند.
خط ۲۹:
== پانویس ==
{{پانویس}}
قابل تذکر است که دانشمندانی همچون «سی کی راجو» که دانشمندی هندی می‌باشد بحث‌های زیادی را در مورد تفاوت‌هایی که بین اقلیدس تاریخی و نظریه اقلیدس که شهرت زیادی توسط کلیساهای کاتولیک یافته وارد
== جستارهای وابسته ==
| |||