فولاد زنگ‌نزن: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جزبدون خلاصۀ ویرایش
افزودن کاربرد هر خانواده از فولاد
خط ۱۲:
مقاومت در برابر خوردگی، راحتی تمیز و استریل نمودن با بخار و عدم نیاز به پوشش دادن سطحی، استفاده از فولاد زنگ‌نزن را در آشپزخانه های تجاری و صنعتی متداول کرده است.
 
== تاریخچه ==
<br />
پیر بارتیه مهندس فرانسوی در سال ۱۸۲۱، مشاهده کرد که با افزایش مقدار مشخصی کروم به آهن، سفتی و مقاومت به خوردگی اسیدی آن بسیار افرایش می‌یابد. در ۱۹۰۹، لئون گویله و آلبرت پورتوین بطور مستقل در فرانسه [[ریزساختار]] آلیاژهای Fe-Cr و Fe-Cr-Ni را بررسی کردند. در ۱۹۱۳ هری بریرلی متالوژیست انگلیسی برای اولین بار، با صنعتی سازی فولاد مارتنزیتی، این کشف را تجاری سازی کرد.<ref>{{یادکرد کتاب|نشانیname=https"://www.worldcat.org/oclc/931487629|عنوان=Working with stainless steels|تاریخ=2008|ناشر=Euro Inox [u.a.]|شابک=9782879971810|ویرایش=2. ed|مکان=Brussels [u.a.]|oclc=931487629}}</ref><span class=0"tlid-translation-gender-indicator translation-gender-indicator"></span><span class="tlid-translation-gender-indicator translation-gender-indicator"></span>
 
== مقاومت به خوردگی ==
سطر ۴۵ ⟵ ۴۶:
بعضی از فولادها اگر تا دماهای 500 تا 800 درجه سلسیوس داغ شوند، مرز دانه ها می تواند "حساس" شده و ممکن است توسط سیال خورنده مورد حمله قرار گیرند. این پدیده معمولا در هنگام جوشکاری و در ناحیه HAZ رخ می دهد.<ref name=":0" />
 
==== خوردگی ترک برداشتن ناشی از تنش و خوردگی(Stress corrosion cracking) ====
خوردگی ترک برداشتن ناشی از تنش و خوردگی فرآیندی است که در آن تنش های مکانیکی ناشی از بارگذاری و محیط خورنده به طور همزمان باعث شکل گرفتن ترک هایی در جسم می شوند. این ترک ها ممکن است پس از مدت زیادی قرار گرفتن در معرض سیال خورنده شکل بگیرند ولی با سرعت زیاد رشد کنند و باعث شکست ناگهانی قطعه شوند. فولادهای فریتی در مقابل این پدیده بسیار مقاوم اند.<ref name=":0" />
 
=== خوردگی دما بالا ===
سطر ۷۳ ⟵ ۷۴:
فولاد زنگ‌نزن آستنیتی (Austenitic) بزرگترین خانواده از فولاد زنگ‌نزن یا ضدزنگ است، که حدود دو سوم از تولید فولاد ضدزنگ را به خود اختصاص می دهد. این فولادها دارای یک میکروساختار آستنیتی هستند که ساختار کریستال مکعبی وسط-وجهی (Face-Centered) دارند. این ریزساختار با آلیاژ کردن با نیکل و/یا منگنز و نیتروژن کافی برای حفظ ریزساختار آستنیتی در تمام دماها از ناحیه‌ی کریوژنیک تا نقطه ذوب حاصل می شود. از این رو فولاد ضدزنگ آستنیتی قابل سخت‌کاری از طریق عملیات حرارتی نیست چرا که در همه دماها دارای یک نوع ریزساختار یکسان است.
<br />
=== فولادهای زنگ نزنزنگ‌نزن آهنی(Ferritic): ===
فولاد ضد زنگ‌زنگ‌نزن آهنی داراي یک ریزساختار فریتی مانند فولاد کربنی است که یک ساختار کریستالی مکعبی مرکز-بدنی (body-centered cubic) محسوب می شود و حاوی 10.5 تا 27 درصد کروم و مقدار بسیار کمی نیکل و یا بدون نیکل است. این ریزساختار به علت اضافه شدن کروم در تمام درجه حرارت ها وجود دارد و مانند فولاد ضدزنگ آستنیتی با عملیات حرارتی سخت‌کاری نمی شود. مانند فولاد ضد‌زنگ آستنیتی آنها را نیز با کار سرد نمی توان تقویت کرد. این فولادها مانند فولاد کربنی مغناطیسی هستند.
 
فولادهای ضد زنگ فریتی معمولا خود به 4 زیر-خانواده طبقه بندی می شوند:
سطر ۸۹ ⟵ ۹۰:
<br />
 
=== فولاد ضد زنگزنگ‌نزن مارتنزیتی: ===
[[پرونده:Soldatenmesser 08-2.JPG|بندانگشتی|چاقوهای همه کاره سویسی از فولاد مارتنزیتی ساخته می شوند.]]
فولاد ضد زنگزنگ‌نزن مارتنزیتی طیف وسیعی از خواص را ارائه می دهد و به عنوان فولادهای ضد زنگ مهندسی، فولاد ضد زنگ ابزاری، فولاد مقاوم در برابر خزش استفاده می شود.
 
آنها به 4 دسته تقسیم می شوند (با مقداری همپوشانی):
سطر ۱۰۰ ⟵ ۱۰۱:
* گرید مقاوم در برابر خزش: افزودن مقدار کمی Nb، V، B، Co استحکام و مقاومت خزش را تا حدود 650 درجه سلسیوس افزایش می دهد.
 
=== فولاد ضد زنگزنگ‌نزن دوپلکس: ===
فولاد ضد زنگ دوپلکس دارای میکروساختار ترکیبی آستنیتی و فریتی است که هدف آن معمولا تولید ترکیب 50/50 است، اگر چه د<span class="tlid-translation-gender-indicator translation-gender-indicator"></span>ر آلیاژهای تجاری این نسبت می تواند 40/60 باشد. آنها با<span class="tlid-translation-gender-indicator translation-gender-indicator"></span> کروم بالا (19-32 درصد) و مولیبدن (تا 5 درصد) و محتوای نیکل پایین تر از فولاد ضدزنگ آستنیتی مشخص می شوند. فولاد ضدزنگ دوپلکس در مقایسه با فو<span class="tlid-translation-gender-indicator translation-gender-indicator"></span>لاد ضد زنگ آستنیتی تقریبا دو برابر استحکام دارد. میکروساختار ترکیبی آنها مقاومت به ترک ناشی از خوردگی توسط کلراید بیشتری نسبت به فولاد<span class="tlid-translation-gender-indicator translation-gender-indicator"></span> ضدزنگ فولاد آستنیتی نوع 304 و 316 فراهم می کند.
 
سطر ۱۰۸ ⟵ ۱۰۹:
 
=== فولادهای زنگ نزن رسوب سخت شونده ===
فولادهای زنگ نزن رسوب سخت شونده مقاومت به خوردگی در حدود فولادهای آستنیتی دارند، اما می توان آنها را توسط فرآیند سختکاری رسوبی (که سخت کاری سنی یا سخت کاری ذره ای نیز نامیده می شود) سختکاری کرد. معروف ترین گرید آن 4PH-17 است که تقریبا 17 درصد کروم و 4 درصد نیکل دارد.

<br /><span class="tlid-translation-gender-indicator translation-gender-indicator"></span><span class="tlid-translation-gender-indicator translation-gender-indicator"></span>
== کاربرد فولادهای زنگ‌نزن ==
== تاریخچه ==
 
پیر بارتیه مهندس فرانسوی در سال ۱۸۲۱، مشاهده کرد که با افزایش مقدار مشخصی کروم به آهن، سفتی و مقاومت به خوردگی اسیدی آن بسیار افرایش می‌یابد. در ۱۹۰۹، لئون گویله و آلبرت پورتوین بطور مستقل در فرانسه [[ریزساختار]] آلیاژهای Fe-Cr و Fe-Cr-Ni را بررسی کردند. در ۱۹۱۳ هری بریرلی متالوژیست انگلیسی برای اولین بار، با صنعتی سازی فولاد مارتنزیتی، این کشف را تجاری سازی کرد.<ref>{{یادکرد کتاب|نشانی=https://www.worldcat.org/oclc/931487629|عنوان=Working with stainless steels|تاریخ=2008|ناشر=Euro Inox [u.a.]|شابک=9782879971810|ویرایش=2. ed|مکان=Brussels [u.a.]|oclc=931487629}}</ref><span class="tlid-translation-gender-indicator translation-gender-indicator"></span><span class="tlid-translation-gender-indicator translation-gender-indicator"></span>
=== فولادهای زنگ‌نزن آستنیتی: ===
اصلی ترین کاربرد آنها در مخازن ذخیره مواد غذایی و بهداشتی و بیمارستانی می‌باشد. هم‌چنین این دسته از فولادهای زنگ‌نزن متریال استاندارد در ساخت تجهیزات شیمیایی و قاشق و چنگال و لوازم آشپزخانه می‌باشد.<ref name=":0" />
 
=== فولادهای زنگ‌نزن آهنی(Ferritic): ===
فولادهای ۱۱٪ کروم در ساخت اگزوز خودروها استفاده می‌شود. گریدهای ۱۷٪ کروم آن برای ساخت تجهیزات خانگی کاربرد دارد. گریدهای ۲۹٪ کروم آن مقاومت بسیار بالایی به خوردگی دارد و در آب‌های شور دریا کاربرد دارد.<ref name=":0" />
 
=== فولاد زنگ‌نزن مارتنزیتی: ===
مانند بسیاری از فولادهای ساده کربنی این فولادها در حالت [[کوئنچ کردن|کوئنچ شده]] و [[برگشت دادن|برگشت داده شده]] -که سختی مناسبی دارند- استفاده می‌شوند. بستگی به گرید مورد استفاده از این دسته فولادها برای ساخت تجهیزات آشپزخانه و لوازم جراحی استفاده می‌شود.<ref name=":0" />
 
=== فولاد زنگ‌نزن دوپلکس: ===
معروف ترین گرید آن ۱.۴۴۶۲ یا AISI 318LN با ترکیب شیمیایی ۰.۰۲٪کربن - ۲۲٪کروم - ۵.۵٪نیکل - ۳٪مولیبدن، می باشد که اصلی‌ترین کاربرد آن در ساخت تجهیزات کارخانجات کاغذ و شیمیایی و تجهیزات روی آب دریا است.<ref name=":0" /><span class="tlid-translation-gender-indicator translation-gender-indicator"></span><span class="tlid-translation-gender-indicator translation-gender-indicator"></span>
== فولاد زنگ‌نزن حساس‌شده ==
فولاد زنگ‌نزن حساس‌شده، فولاد زنگ نزنی است که با فرایند گرمایی اتم‌های کروم آن از حلالیت خارج و به صورت کاربید و زیگما در [[مرزدانه]]مرز بین دانه ها (Grain Boundary) رسوب کرده‌اند.
 
چنانچه این فولاد در [[آب دریا]] باشد، [[خوردگی بین دانه‌ای]] در آن رخ می‌دهد.