عطارد: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ابرابزار
برچسب: متن دارای ویکی‌متن نامتناظر
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: متن دارای ویکی‌متن نامتناظر
خط ۴۹:
| ترکیب جو = ۴۲٪ ملکول [[اکسیژن]]{{سخ}}۲۹٫۰٪ [[سدیم]]{{سخ}}۲۲٫۰٪ [[هیدروژن]]{{سخ}}۶٫۰٪ [[هلیوم]]{{سخ}}۰٫۵٪ [[پتاسیم]]{{سخ}}و مقدار ناچیزی [[آرگون]]٬[[نیتروژن]]، [[کربن دی‌اکسید]]، [[آب|بخار آب]]، [[گزنون]]، [[کریپتون]] و [[نئون]]<ref name="nssdcMercury" />
}}
'''عطاردتیر''' یا '''عُطارِد'''<ref>{{یادکرد فرهنگستان | مصوب=عطارد، تیر | بیگانه=Mercury | بیگانه در فارسی= | حوزه=نجوم | دفتر=دوم | بخش=فارسی | سرواژه=عطارد}}</ref> یا '''تیر''' کوچک‌ترین و نزدیک‌ترین [[سیاره]] به [[خورشید]] در [[منظومه خورشیدی|سامانهٔ خورشیدی]] است. ایرانیان باستان نام این سیاره را تیر نهادند و تلفظ درست نام عربی آن نیز عُطارِد است اما در گویش عامه فارسی‌زبانان به عَطارُد مشهور شده‌است.
سطح رو به خورشیدِ سیارهٔ تیر (عُطارِد)، به‌دلیل نزدیکی به خورشید، بسیار داغ است و رویهٔ پشت به خورشید آن نیز بسیار سرد است.
 
سیارهٔ تیر کوچک‌ترین سیارهٔ سامانهٔ خورشیدی است و [[قمر]]ی ندارد. سیارهٔ تیر از نظر میدان گرانش، کمابیش قفل شده‌است، به این معنا که حرکت وضعی آن در سامانهٔ خورشیدی بی‌همتاست. سیارهٔ تیر، به ازای هر دو باری که به دور خورشید می‌گردد، دقیقاً سه بار به دور خود می‌چرخد (نسبت حرکت وضعی به حرکت انتقالی ۳ به ۲)؛ با در نظرگرفتن سرعت حرکت انتقالی سیاره تیر، و جهت و سرعت حرکت وضعی نسبت به آن، یک روز کامل در سیاره تیر حدود ۲۴۳ روز زمینی(۵۸۳۲ساعت) طول می‌کشد. با وجود اندازهٔ کوچک، سیارهٔ تیر از [[میدان مغناطیسی]] نسبتاً نیرومندی برخوردار است؛ شدت میدان مغناطیسی این سیاره حدود یک‌صدم زمین است.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=Mercury's magnetic field -- nipped in the bud|نشانی=https://phys.org/news/2011-12-mercury-magnetic-field-nipped.html|تاریخ بازبینی=2018-05-22}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|کوشش=New Scientist|عنوان=Molten core may explain Mercury’s magnetic field|نشانی=https://www.newscientist.com/article/dn11782-molten-core-may-explain-mercurys-magnetic-field/|زبان=en-US|تاریخ بازبینی=2018-05-22}}</ref>
 
سیارهٔ تیر همچنین تندروترین سیارهٔ [[منظومه خورشیدی|سامانهٔ خورشیدی]] است که با سرعتی حدود ۴۸ کیلومتر بر ثانیه، هر ۸۸ روز یک بار [[خورشید]] را دور می‌زند. از این رو سیاره‌ای گریزپا و سریع است که دیدنش آسان نیست و گمان می‌رود به همین دلیل ایرانیان باستان آن را «تیر» نامیدند و در [[یونان]] به این سیاره «مرکوری» یا «پیک خدایان» لقب داده بودند.{{مدرک}}<ref>https://nineplanets.org/mercury.html</ref>
 
== دهانه‌های برخوردی ==