اواریست گالوا: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز ←زندگی‌نامه |
||
خط ۲۸:
}}
'''اواریست گالوا''' {{به فرانسوی|Évariste Galois}} {{رچ}} (۲۵ اکتبر ۱۸۱۱– ۳۱ مه ۱۸۳۲) [[ریاضی‌دان]] و [[انقلابی]] [[فرانسوی‌ها|فرانسوی]] بود. گالوا از پیشگامان مطالعه [[نظریه گروه‌ها]] است؛ و با کارهای او بود که نقطه عطفی در جبر ایجاد شد و محاسبات اهمیت خود را از دست دادند و به جای آنها مفاهیم و ساختارهایی همانند [[گروه (ریاضی)|گروه]]، [[حلقه (ریاضی)|حلقه]] و [[میدان]] اهمیت پیدا کردند. از دستاوردهای مهم [[نظریه گالوا]] حل چند مسئلهٔ مشهور بود که از زمانهای دور مطرح بودند. یکی از آنها اثبات این مطلب است که حل جبری کلی (به کمک رادیکال‌ها) برای چندجمله‌ای‌های
== زندگی‌نامه ==
اواریست گالوا (Evariste Galois) در ۲۵ اکتبر سال ۱۸۱۱ در بور-لا-رِن ([[Bourg-la-Reine]]) در نزدیکی پاریس فرانسه متولّد شد. پدرش نیکلا-گابریل {{به فرانسوی|Nicolas-Gabriel Galois}} {{رچ}} جمهوری‌خواه و رئیس حزب لیبرال دهکده‌شان بود که بعد از بازگشت لوئی هیجدهم به تخت، در سال ۱۸۱۴ شهردار شد. مادرش، آدلاید ماری {{به فرانسوی|Adélaïde-Marie Galois}}{{رچ}} دختر یک مشاور حقوقی بود و متون لاتین را با فصاحت می‌خواند و طرفدار [[تعلیم و تربیت]] مذهبی و سنتی بود.
در ۱۲ سال اول زندگی، مادرش گالوا را به‌طور منظم و خوبی تعلیم می‌داد. دوران کودکی گالوا، ظاهراً دوران خوشی بوده‌است. در ۱۰ سالگی از کالج رِن به وی پذیرش
گالوا در دو سال اول مدرسه خوب ظاهر شد و جایزه گرفت، اما بعداً کم‌حوصله و مجبور شد که کلاس‌های سال آخر را تکرار کند و این امر ملال خاطر وی را بدتر کرد. در همین دوره بود که گالوا به ریاضیات علاقه‌مند شد. او به نسخه‌ای از نوشته لُژاندر به نام «اصول هندسه» برخورد
[[پرونده:Louis-le-Grand--cour-honneur.jpg|بندانگشتی| دبیرستان لوئی-لو-گران "Lycée Louis-le-Grand" جایی که گالوا برای کلاس چهارم از آن پذیرش گرفت.]]
همان‌گونه که از بعضی از نسخه‌های خطّی او دیده می‌شود، گالوا در کارهایش نامرتب بود و مایل بود که کارهایش را در مغز خود انجام دهد و تنها نتایج عملیات ذهنی خود را روی کاغذ منتقل می‌کرد. معلمّش، ورنیه (Vernier)، از او می‌خواست که منظّم کار کند اما گالوا به توصیه‌های او توجه نمی‌کرد. او بدون آمادگی کافی در امتحانات ورودی [[مدرسه پلی‌تکنیک]] (Ecole Polytechnique) شرکت کرد. گذشتن از این امتحان احتمالاً موفقیّت او را تضمین می‌کرد زیرا پلی‌تکنیک مکان مناسبی برای رشد ریاضیات فرانسه بود، اما او در این امتحانات قبول نشد. دو دهه بعد دانشمند فرانسوی «[[تراکوم|تِرکَن]]»(1782- 1862) ([[Olry Terquem]]) سردبیر مجلهٔ علمی «تازه‌های سالانه ریاضیات» ([[Nouvelles Annales de Mathématiques]]) نوشت:
«داوطلبی با نبوغ عالی توسط ممتحنی با استعداد کم رد می‌شود. زیرا آنها مرا درک نمی‌کنند. من آدم عجیبی نیستم
== دانشگاه ==
| |||