ولسوالی خوست و فرنگ: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
نطی برچسب‌ها: جایگزین شد حذف حجم زیادی از مطالب منبع‌دار برداشتن بخش بزرگی از صفحه ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز ویرایش 154.59.45.166 (بحث) به آخرین تغییری که 149.54.5.231 انجام داده بود واگردانده شد برچسب: واگردانی |
||
خط ۱:
{{جعبه ولسوالی افغانستان
|نام‌رسمی= خوست
|تصویر=
|اندازه‌تصویر=
|برچسب‌تصویر=
|ولایت= بغلان
|مرکز=دوآبی
|نام‌های‌قدیمی=خوست و فرِنگ
|سال‌ولسوالی‌شدن= ۱۳۹۰ خورشیدی
|جمعیت = ۵۶۶۷۸ در سال ۲۰۰۳ م
|رشدجمعیت=
|تراکم‌جمعیت=
|زبان=فارسی
|قوم=تاجیک 40٪ ، هزاره 60٪
|مذهب=سنی حنفی
|مساحت=
|میانگین‌دما=منفی ده الی مثبت سی وهشت
|میانگین‌بارش‌سالانه=
|شمارروزهای‌یخبندان=
|ولسوال=ثارنوال خلیل
|پیش‌شماره=
|وبگاه=www.facebook.com/shahrestanekhoost
|شهرها=
|بخش‌ها=۱۰ بخش: چرخفلک، فرغانبُل، خَووُش، فارزو، بغاب(وَغاو)، خوشدره، وُچ، سُچی، مُلم، و ایچانی.
'''خوست''' یکی از [[ولسوالی|وُلُسوالی‌های]] [[ولایت بغلان]] در شمال‌خاوری افغانستان است. جمعیت آن در سال ۲۰۰۳ میلادی، ۵۶۶۷۸ تن برآورد شده‌است.
== شهرستان خوست ==
استان بغلان که مرکزش شهر پلخمری است، دارای ۱۵شهرستان زیر می‌باشد: خوست، فرنگ، گذرگاه نور، اندراب، پل‌حصار، دِه سلاح، نهرین، بُرکه، جَلگه، تاله‌وبرفک، خِنجان، دوشی، دهنهۀغوری، بغلانِ‌نو و پلخمری.
واژۀ خوست که نزدیک به واژۀ آبخوست(جزیره) است به جائی نامیده می‌شود که توسط موانع طبیعی احاطه گردیده باشد. چون شهرستان خوست از چهار سو توسط کوه هندوکش محصور شده‌است ازینرو آنرا نام خوست داده اند؛ و این واژه در مقایسه با واژۀ آبخوست خیلی همانند است زیرا آبخوست جائی است که از چهار سو با آب محاط باشد. {فرهنگ عمید}
شهرستان خوست در خاورشمال افغانستان و در وسط کوه‌های هندوکش جا دارد، این شهرستان دارای ۱۰ درۀ خورد و بزرگ بوده که دره‌های کلان آن: چرخفلک، فرغانبُل، خَوّش و فارزو؛ و دره‌های خوردِ آن وَغَو، وُچ، سُچی، خوشدره، مُلم و ایچانی می‌باشند.
جمعیت آن در ۲۰۰۳ م به تعداد ۵۶۶۷۸ تن سرشماری شده‌است که از این میان ۶۰٪ مردم اش هزاره و ۴۰٪ درسد تاجیک اند. همۀ مردم این شهرستان (به شمول هزاره‌ها) پیرو دین اسلام و مذهب حنفی می‌باشند، و نیز همۀ آنان به زبان پارسی -نزدیک به پهلوی- سخن می‌رانند. درین شهرستان ۳۶ مکتب بوده که ۱۲ دانۀ آن دبیرستان (۴ دخترانه و ۸ پسرانه) می‌باشد. و یکی هم دانشسرا دارد که در سال ۱۳۸۸خورشیدی بنیانگذاری شد.
در زمان ظاهرشاه بر این مردم ستمی بسیار بد شد؛ حکومت افغان(اَوغان) دو نهر را که یکی از شهر پلخمری آغاز و به جَرِ خُشکِ بغلان می‌رسد و دیگری که از همین شهر آغاز و به دندِ غوری می‌رود - نهرِ گُرگان - یاد می‌شود، سرِ این مردم به گونۀ نوبتی کندن‌کاری نموده سپس پشتون‌های وزیرستانی که به نام ناقلین یاد می‌شدند توسط حکومت به آنجا آورده شده و زمین‌های مسیرِ این نهرها را به آنها داد. همین ظلم و بیداد بر خوستی‌ها تاثیری بسیار ناگوار گذاشت و مسببِ آغازِ فعالیت‌های سیاسی این مردم گردید.
=== شناخت سه درۀ نامدارِ خوست ===
==== ۱-درۀ چرخفلک ====
این دره از شهر دوآبی آغاز و تا کوه خاواک می‌رسد. کوه‌های خاوری و شمال‌خاوریِ آنرا بنام پیتَو یاد می‌کنند چونکه بیشتر اوقات آفتابی اند؛ و کوه‌های باختری و جنوب‌باختریِ آنرا بنام نشیِر یاد می‌کنند زیرا آفتابِ کم دارند. شاخه‌های این کوه‌های پیتوی و نشیری نیز نام‌های گوناگون دارند که چندی را به نمونه یاد می‌بریم: گاومَرگی، قشلاق پنجشیریها، کوهک، درۀ بخاری، درونِ کژنو، خَمِ جولا، گَرَو، درونِ کوهزر، کَوانگ، درۀ شالی، انجیران درۀ زاران، خرکُش، کوهکمر، مارزار، آب باریک، دشتِ مُنبر، آوپوش، چپ‌ره، بُور انبه، شاخ قُچ و کوتلِ راست استند که به کوهِ خاواک می‌رود.
مردمان نامدار یعنی مویسفیدان حاجی نظرمحمد، وحاجی عبدالرسول از پنحشیریها حاجی جلالدین ازکنجک معلم عبدالجبار از گاومرگی حاجی فخرالدن ازمندهچنار مولوی سید محمد امین ازقعلعه میر داکتر عبدالعزیز از دهلالا مولوی شمس الدین از ماه تابان......
از نگاه سیاسی مردم چرخفلک نسبت به مردمِ دیگر دره‌ها خیلی رسیده‌تر استندپد. چند تحولی که در زمان جهاد و مقاومت در مرکز خوست رخ داده بود همه به پای مردم چرخفلک مینجامد؛ مثلاً می‌توانیم از مردانی چون شهید مولوی محمد نبی، شهید دِه ملا ودوود، وغیره نام برد.
نیاکان بیشترینۀ مردم چرخفلک از پنجشیر به این دره سرازیر شده‌اند، و دلیل آنرا تاخت‌وتازِ کافران نورستان بر آنها می‌خوانند. امروزه این مردم دارای آموزش بُلند و افراد پیشه‌ور اند و خیلی می‌کوشند تا خودرا به شهرهای بزرگ برسانند.
تا اینجا ویرایش شد...
}}<ref name="mrrd"> {{یادکرد وب | عنوان = Baghlan A Socio-Economic and Demographic Profile| ناشر = [[ادارۀ مرکزی آمار افغانستان]] | اثر= [[صندوق جمعیت سازمان ملل متحد]] | نشانی = http://afghanag.ucdavis.edu/Province-agriculture-profiles/unfr-reports/All-Baghlan.pdf | قالب = PDF | تاریخ بازدید = ۱۲-۱۲-۱۳۹۰}} </ref>
== منبع‌ها ==
| |||