زبان‌های فینو-اوگری: تفاوت میان نسخه‌ها

'''زبان‌های فین‌واوگریفینو-اوگری''' ({{نشانLang-hu|1Finnugor nyelvek}};{{Lang-fi|Suomalais-ugrilaiset kielet}};{{Lang-fr|Langues finno-ougriennes}};{{Lang-en|Finno-Ugric languages}}) نام زیرگروهی از [[زبان‌های اورالی]] است. بسیاری از زبان‌شناسان زبان‌هایی چون [[زبان مجاری|مجاری]]، [[زبان فنلاندی|فنلاندی]]، [[زبان استونیایی|استونیایی]] و شماری دیگر را در این دسته جای‌می‌دهند. برخلاف بیشتر زبان‌هایی که در [[اروپا]] گویشورانی دارد، این زبان‌ها پیوندی با [[زبان‌های هند و اروپایی]] ندارند. [[زبان‌های سمویدی]] هم زیرگروهی از زبان‌های اورالی‌است. پاره‌ای از زبانشناسان اورالی و فین واوگریفینو-اوگری‎ را برابر هم می‌دانند. دسته کوچکی از زبان‌های فین‌واوگریفینو-اوگری‎ با خطر نابودی رودررویند.

[[مردمان فین‌واوگری|فین‌واوگری‌هافینو-اوگری‎ها]] به مردمانی گفته می‌شود که به یکی از زبان‌های این خانواده سخن بگویند.

زادگاه زبان‌های فین‌واوگریفینو-اوگری‎ به درستی آشکار نیست. بیشتر، مرکز و شمال [[روسیه]] و باختر [[کوه‌های اورال]] را در زمان [[هزاره سوم (پیش از میلاد)|هزاره سوم پیش از میلاد]]، خاستگاه این زبان‌ها می‌انگارند. این نگره از اینجا برخاسته است که سه زبان اورالی از سه شاخه گوناگون-[[زبان موردوین|موردوین]]، [[زبان ماری|ماری]] و [[زبان پرمیک|پِرمیک]]-در کناره میانه‌های رود [[ولگا]] جای‌گرفته‌اند. از دیگرسو نام برخی گیاهان و جانوران در این زبان‌ها (نام‌هایی مانند [[صنوبر]]، [[کاج سیبری]]، [[صنوبر سیبری]]، [[نارون سرخ]] و...) با این جای‌انگاری همخوانی دارند. دربازسازی زبان نیافین‌واوگرینیافینو-اوگری‎ [[وام‌واژه|وامواژه‌های]] بسیاری از [[زبان‌های هند و ایرانی]] به چشم می‌خورد. پیشینه درونشد این واژگان شاید به زمان زیست قوم‌های ایرانی [[سکاها]] و [[سرمتی‌ها]] در استپ‌های [[اوراسیا]] بازگردد.

از گواهی‌ها برمی‌آید که [[اسلاو]]ها پس از کوچشان به سرزمین‌های [[روسیه]]، فین‌واوگری‌زبانانفینو-اوگری‎زبانان را از منطقه میان [[کوه‌های اورال]] تا [[دریای بالتیک]] که زیستگاهشان بوده‌است، تارانده‌اند. این را از پخش [[فرهنگ سفال‌ابزاری]] وابسته به دوره [[پارینه‌سنگی]] برداشت کرده‌اند. این فرهنگ را که به [[۴۲۰۰ (پیش از میلاد)|۴۲۰۰]] تا [[۲۰۰۰ (پیش از میلاد)]] بازمی‌گردد را از آن توده‌های فین‌واوگری‌زبانفینو-اوگری‎زبان می‌انگارند.

فین‌واوگریفینو-اوگری‎ زیرشاخه‌ای از خانواده بزرگ [[زبان‌های اورالی]] است. خانواده فین‌واوگریفینو-اوگری‎ خود چنین دسته‌بندی می‌شود:

[[زبان‌های فین‌وپرمیک|فین وفینو پِرمیک]]

* [[زبان‌های فین‌وولگایی|فین وفینو وُلگایی]]

** زبان‌های فین‌وولگاییفینوولگایی مرده با جایگاه ناآشکار

*** [[زبان مریا|مریا]]

** فین وفینو سامیک

*** [[زبان‌های سامیک|سامیک]]

! style="background-color: #EFEFFF" | بازسازی فین‌واوگریفینو-اوگری‎

! style="background-color: #EFEFFF" | نیافین‌واوگرینیافینو-اوگری‎