فمینیسم: تفاوت میان نسخه‌ها

[نسخهٔ بررسی‌نشده][نسخهٔ بررسی‌نشده]
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خنثی‌سازی ویرایش 25848414 توسط 5.124.23.101 (بحث)
برچسب: خنثی‌سازی
جز جایگزینی با اشتباه‌یاب: فمنیسم⟸فمینیسم، برخورددار⟸برخوردار
خط ۴:
'''فمینیسم''' {{انگلیسی|Feminism}} گستره‌ای از [[جنبش سیاسی|جنبش‌های سیاسی]]، [[ایدئولوژی]]‌ها و [[جنبش اجتماعی|جنبش‌های اجتماعی]] است که هدفی مشترک را دنبال می‌کنند: تعریف، برقراری و دستیابی به سطحی از [[حقوق زنان]] که در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی، شخصی و اجتماعی، با مردان [[زنان و برابری‌خواهی|برابر]] باشد.<ref name="Hawkesworth">{{Cite book |last=Hawkesworth | first=Mary E.|title=Globalization and Feminist Activism |year=2006|publisher=Rowman & Littlefield |pages=25–27 |isbn=978-0-7425-3783-5}}</ref><ref name="Beasley">{{Cite book |last=Beasley |first=Chris |title=What is Feminism? |year=1999|publisher=Sage |location=New York |pages=3–11 |isbn=978-0-7619-6335-6}}</ref> این هدف شامل تلاش برای برقراری فرصت‌های برابر برای زنان در [[آموزش و پرورش]] و اشتغال می‌شود.
 
''فعالینِ حقوقِ زنان'' باور دارند که جنسیت در زندگی انسان‌ها نباید عاملی تعیین‌کننده برای جایگاه اجتماعی، سیاسی و اقتصادیِ آنها باشد، زیرا باور دارند زن و مرد باید از حقوق برابری در زمینه های مختلف برخوردداربرخوردار باشند و به برابری جنسیتی معتقدند. اعتقاد به برابری حقوق زن و مرد دارند. فمینیسم بیش‌ترین تمرکزِ خود را معطوف به تهدیدِ نابرابری‌های جنسیتی و پیش‌بردِ حقوق، علایق و مسایل زنان کرده‌است. فمینیسم عمدتاً از قرن ۲۰ میلادی «انتشار اولین اساس‌نامه [[حقوق بشر]]» پدید آمد. زمانی که مردم به‌طور گسترده‌ای این امر را پذیرفتند که زنان در جوامع مرد محور، سرکوب می‌شوند. بخشی از حقوقِ زنان دربرگیرندهٔ این موارد می‌شود:
{{نقل قول|''تمامیتِ بدنی و خودمختاری، حقِ رأی، حقِ کار، حقِ دستمزدِ برابر به‌خاطرِ کارِ برابر، حقِ مالکیت، حقِ تحصیل، حقِ شرکت در ارتش، حقِ مشارکت در قراردادهای قانونی و در نهایت؛ حقِ سرپرستیِ فرزندان، حقِ ازدواجِ آزادانه و آزادیِ مذهبی.<ref name=quarterly>Lockwood, Bert B. (ed.), ''Women's Rights: A "Human Rights Quarterly" Reader'' (Johns Hopkins University Press, 2006), {{ISBN|978-0-8018-8374-3|en}}</ref>
''}}
خط ۱۳:
در طی یک قرن و نیم، جنبش رو به رشد زنان هدف خود را تغییر ساختارهای اقتصادی-اجتماعی و سیاسی مبتنی بر تبعیض جنسیتی علیه زنان قرار داده‌است.
 
فمینیست‌های اولیه را به اصطلاح «[[موج اول فمینیسم|موج اوّل فمینیسم]]» می‌نامند. نهضت‌های حق‌طلبانهٔ زنان تا سال [[۱۹۶۰ (میلادی)|۱۹۶۰]] جزو موج اوّل هستند. اولین آثار زنان در این موج از نقش محدود زنان انتقاد می‌کند، بدون این‌که لزوماً به وضعیت نامساعد آن‌ها اشاره کند یا مردان را از این بابت سرزنش کند. موج اوّل فمینیستی با روشنگری‌های [[مری ولستون کرافت]] و بیانیهٔ ۳۰۰ صفحه‌ای‌اش در سال ۱۷۹۲ در [[انگلستان]] آغاز شد. یکی از کمپین‌های عموماً موفق فمینیست‌ها، جنبش دستیابی به حق رأی بود که به وسیلهٔ فعالانی چون [[املین پنکهرست]] رهبری می‌شد. پنکهرست جزو دسته‌ای از زنان بود که پیش از [[جنگ جهانی اول]] در کمپین بعضاً خشونت‌آمیزی برای دستیابی به حق رأی برای زنان فعالیت می‌کردند. زنان انگلیسی و آلمانی در پایان جنگ جهانی اول به حق رأی دست پیدا کردند، اما در فرانسه و ایتالیا، تا پایان [[جنگ جهانی دوم]] حق رأی نداشتند. حق مالکیت و حق طلاق از دیگر خواسته‌های موج اول فمنیسمفمینیسم برای دستیابی زنان به حقوق برابر بود.
 
با این وجود، با استیفای [[حق رای زنان|حق رأی به زنان]]، بحث حضور زنان در حوزهٔ عمومی پایان نیافت و مدت‌ها پس از این بود که زنان توانستند در عرصهٔ عمومی (هم‌چون کار در ادارات دولتی) شرکتی فعال‌تر داشته‌باشند. در همین راستا و پس از موفقیت کمپین حق رأی زنان، برخی از زنان [[موج دوم فمینیسم|موج دومی]] را به راه انداختند که بر محدودیت‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی حاکم بر زنان تمرکز داشت. این مرحله از فمینیسم، به ویژه در فرانسه و انگلستان، به واسطهٔ آثار [[سیمون دو بووار]] و [[ویرجینیا وولف]] تأثیرگذار بود. هر دوی این نویسندگان، زنان را به پیگیری حقوق فرهنگی خود، فراتر از صرف حقوق سیاسی، تشویق می‌کردند. نابرابری رسمی و غیررسمی در خانواده، محل کار و حقوق مربوط به باروری و زنانه نگری و فراتر رفتن از جنس در علم و فلسفه از خواسته‌های موج دوم فمنیسمفمینیسم بود.
در اواخر قرن بیستم، نویسندگانی چون [[جولیا کریستوا]]، [[لوس ایریگری]] و سایرین در [[موج سوم فمینیسم]]، نویسندگانی چون دو بووار را به خاطر نادیده گرفتن ساختارهای ژرف زبان و ناخودآگاه انسان که به باور موج سوم مانع آزادی زنان است، نقد کرده‌اند. این نویسندگان تأکید بیشتری بر زنانگی و ویژگی‌های بدن زنان دارند و بر این باورند که نویسندگان موج دوم، هم‌چنان مردان را مدل زنان قرار داده‌اند و ساختارهای مردانهٔ زبان را به قدر کافی نکاویده‌اند. موج سوم فمنیسمفمینیسم دفاع از تنوع و تغییر و تأکید به اینکه زنان از رنگ‌ها، قومیت‌ها، ملیت‌ها، ادیان و پیشینه‌های فرهنگی متفاوت می‌آیند، را سرلوحه کار خود قرار داد.
فمینیسم سعی می‌کند تا ضمن درک دلایل نابرابری‌های موجود، تمرکز خود را به [[سیاست‌های جنسیتی]]، معادلات [[قدرت]] و [[جنسیت]] معطوف نماید.
 
خط ۵۳:
[[پرونده:Mary Wollstonecraft by John Opie (c. 1797).jpg|بندانگشتی|[[مری ولستون‌کرافت|مِری وُلستون‌کرَفت]] از نویسندگان و فیلسوفانِ قرنِ هجدهمِ بریتانیا]]
{{اصلی|فمینیسم لیبرال}}
''فمینیسمِ لیبرال'' یا ''فمینیسمِ اصلاح‌طلب'' یکی از شناخته شده‌ترین گرایش‌های اندیشه فمینیستی است، چهره معتدل یا رسمی فمنیسمفمینیسم را نشان می‌دهد و به تبیین جایگاه زنان بر اساس حقوق برابر و موانع مصنوعی در برابر مشارکت زنان در عرصه عمومی که فراسوی خانواده و خانه‌داری واقع شده می‌پردازد.
فمینیست‌های لیبرال، در تبیین نابرابری جنسی به مواردی همچون تقسیم کار جنسی، جدایی عرصه عمومی و خصوصی (که مردان بیشتر در عرصه نخستین و زنان عرصه دوم جای دارند)، و فرایند اجتماعی کردن کودکان بگونه‌ای که بتوانند در بزرگسالی نقشی متناسب با جنسیت شان ایفا کنند، اکتفا می‌کنند.
 
خط ۵۹:
 
لیبرال‌ها معتقدند به بیشتر انسان‌ها می‌توان آموزش داد تا منطقی بودن انتقاد فمینیسمی از روابط تبعیض‌آمیز اجتماعی را درک کنند.
برنامه‌های فمنیسمفمینیسم لیبرال برای از میان برداشتن نابرابری جنسی عبارتند از:
# بسیج امکانات سیاسی و قانونی که در حال حاضر برای تغییر وضع در دسترس‌اند.
# تأمین فرصت‌های برابر اقتصادی.
# اصلاح نهادهای خانواده، مدرسه، و رسانه‌های همگانی.
 
در مجموع، ''تمرکز فمنیسمفمینیسم لیبرال بر اصلاح جامعه است، نه تغییر انقلابی آن''.
 
=== فمینیسم مارکسیستی ===
خط ۱۶۱:
 
== در یهودیت ==
{{فمنیسمفمینیسم یهودی}}
 
== جستارهای وابسته ==