حیدر خان محمود صالح چهارلنگ بختیاری: تفاوت میان نسخه‌ها

|تاریخ_مرگ=

|محل_مرگ=

پس از ترور علیمردان خان نایب السلطنه (مختارالدوله) در سال ۱۱۶۷ هجری قمری (یا ۱۱۶۸ ه‍. ق) که جدّی‌ترین رقیب [[کریم‌خان زند|کریم خان زند]] برای کسب سلطنت در [[ایران]] بود،

 

 

محمّد هاشم آصف (رستم الحُکَما) در کتاب رستم التّواریخ اینگونه نقل می‌کند: «دیگر آنکه عالیجاه یکه شیر بیشهٔ دلاوری، نهنگ دریای بهادری، حیدرخان بختیاری سر ایل طایفهٔ چهارلنگ، از روی غرور و نخوت از فرمان لازم الاذعان والاجاه کریم خان وکیل الدوله جم اقتدار زند شیرگیر همت بلند تمرّد ورزید و سرکشید و بر بالای کوه عظیمی در دز محکمی که در متانت مانند آن در همهٔ عالم یافت نمی‌شد، جای گرفت و شروع نمود به راه زنی و چنان مکان صعب و خطرناکی داشت که چاره او بهیچوجه من الوجوه با عقل صورت پذیر نبود. والاجاه کریم خان وکیل الدوله جم اقتدار، عالیجاه علی محمد خان شیر کش زند با لشکر بسیار و آتشخانه بیشمار و دبدبهٔ سرداری و کوکبهٔ سالاری بجانب آن کرد[گُرد] مأمور فرستاد، عالیجاه علی محمّد خان مذکور هر چند اندیشه نمود و چنان دانست که چاره آن کرد[گُرد] نامور را بلشکر و آتشخانه و ضرب و زور نمی‌تواند نمود، روزی از روی مردانگی و فرزانگی آلات حرب از خود گشود و دامان بر کمر زد و از لشکر گاه خود تنها بیرون آمده و از کوه گردون سا بالا رفته بلطایف‌الحیل بسیار او را با عزّت داخل دز نمودند و با عالیجاه حیدر خان مصافحه و معانقه و بر سر سفره نشستند و با هم طعام خوردند و عالیجاه علی محمد خان آن کرد[گُرد] نامور را مُستَمِآل و خاطر جمع کرد و مطمئن القلب نموده و او را از دز بیرون آورد و از دز برادر وار بزیر آمدند و بدرگاه عرش اشتباه و دربار معدلت مدار و آستان برکت نشان دارای ایرانمدار خسرو جم اقتدار والاجاه کریم خان وکیل الدوله کامکار شرفیاب گشتند. آن خسرو والا همت مالکرقاب چشم از جرم و خطای آن کرد[گُرد] نامور پوشیده و او را نوازش بسیار نموده و او را سراپا مُخلّع و مُشرّف کرد».<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=رستم التّواریخ|نام خانوادگی=|نام=|ناشر=|سال=|شابک=|مکان=|صفحات=}}</ref>

با به قدرت رسیدن [[صادق‌خان زند|محمّد صادق خان]] برادر کریم خان زند در سال ۱۱۹۳ ه‍.ق که در زمان حیات زند وکیل بین این دو برادر عداوت و نفاق وجود داشت و الوار بختیاری و فِیلی برعکس کریم خان با جانشینان او رابطهٔ خوبی داشتند، از همین رو محمّدصادق خان زند برای سرکوبی برخی شورش‌ها و نا آرامی‌ها در اطراف و اکناف فارس و دیگر مناطق و مرزهای ایران از جنگاوران لرِ بختیاری و فِیلی یاری جُست. میرزا ابوالحسن غفّاری کاشانی مؤلف گلشن مراد در این باره چنین می‌نویسد: «دیگر باره نوّاب محمّدصادق خان زند لشکری انبوه و جیشی فزون از دریا و کوه، به سرکردگی چند نفر از خوانین معتبر مثل: علیخان ولد حاتم خان کرد قراچورلو، حیدرخان بختیاری و چراغ خان فِیلی به تاخت و تاراج آن نواحی و آن گروه فرستاد. جمهور سکنه و مطوطّنین ولایت مزبور و رعیت ایل مذکور از دهشت ورود سرکردگان و سپاه مأمور از جان به ستوه آمده، بعضی از کلانتران و سرخیلان خود را به رسم استعانت به درگاه آستان نوّاب جهانبان کشورستان ارسال داشته از حضرتش که پناه پیچارگان پریشان حالت و امید آورگان از وطن و ولایت است دادخواه و طاب اعانت گشتند»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=گلشن مراد|نام خانوادگی=|نام=|ناشر=|سال=|شابک=|مکان=|صفحات=}}</ref>

 

 

== منابع ==