راه‌آهن سراسری ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
5103
خط ۱:
{{بهبود منبع}}
[[پرونده:Transiran railway en.png|300px|بندانگشتی|چپ|راه‌آهن ایران در سال ۱۹۳۸ میلادی]]
[[پرونده:RAI 60-878 Veresk.jpg|thumb|left|400px300px|نگاره‌ای از [[پل ورسک]] در حین عبور قطار از روی آن.{{سخ}}پل ورسک ۸۳ سال پیش در زمان [[رضاشاه]] در [[شهرستان سوادکوه]] استان [[مازندران]] ساخته شد. این پل در مسیر راه‌آهن سراسری ایران و در ارتفاع ۱۱۰ متری از ته دره، با دهانه ۶۶ متری و با وسایلی ابتدایی ساخته شد.{{سخ}}این پل دو كوهکوه عظيمعظیم و سخت‌گذر عباس‌آباد را به هم متصل می‌کند. از شگفتی‌های ساخت پل ورسک عدم استفاده از هر گونه سازه فلزی در ساخت آن است.]]
[[File:Locomotive No. 5103 Tehran.jpg|thumb|left|300px|[[لوکوموتیو بخار]] [[هنشل]] {{چر}}[[نظم چرخ|۲–۱۰–۰]] ردهٔ ۵۱ شمارهٔ ۰۳ {{سخ}}از این رده ۱۶ عدد در سال ۱۹۳۸ خریداری شد. {{سخ}}لوکوموتیو ۵۱۰۳ در تهران سال ۱۳۹۵]]
 
'''راه‌آهن سراسری ایران''' نام [[راه‌آهن|راه‌آهنی]] است که در زمان پادشاهی [[رضا شاه پهلوی]] از جنوب تا شمال [[ایران]] کشیده شد. گرچه اولین خطوط راه‌آهن در دوران قاجار در ایران کشیده شد. این راه‌آهن بندر شاهپور ([[بندر امام خمینی]] فعلی) در ساحل [[خلیج فارس]] را به بندر شاه ([[بندر ترکمن]] فعلی) در ساحل [[دریای مازندران]] وصل می‌کرد. در طول اصلاحات ارضی محمد رضا شاه در سال ۱۹۶۳ به عنوان بخشی از «انقلاب سفید» راه‌آهن سراسری برای پیوند تهران به مشهد، تبریز و اصفهان ادامه داده شد.
 
خط ۱۱:
|برای اینکه این امر با سرمایه داخلی انجام یابد و از طرفی تحمل هزینه آن برای ملت ایران طاقت فرسا نباشد، قبل از شروع به ساختمان راه‌آهن دولت وقت ''[[قانون انحصار قند و شکر و چای]]'' را وضع و در نهم خرداد ۱۳۰۴ به تصویب [[مجلس شورای ملی]] رسانید. بموجب این قانون مقرر گردید از هر سه کیلو [[قند]] و [[شکر]] دو [[ریال ایران|ریال]] و از هر سه کیلو [[چای]] شش [[ریال ایران|ریال]] [[مالیات]] اخذ و درآمد حاصله ازآن صرف هزینه ساختمان راه‌آهن سراسری گردد.{{نیازمند منبع}}
 
در آوریل ۱۹۳۳ ایران قراردادی را با شرکت دانمارکی [[کمپساکس]] به امضا رساند. کمپساکس در آن زمان مشغول ساخت و ساز راه‌آهن در ترکیه بود و رضاشاه توصیه ترکیه در مورد این شرکت را قبول کرد. از طرفی آوردن یک شرکت از یک کشور کوچک هیچ گونه خطر سیاسی برای استقلال ایران نداشت. کمپساکس برای اجرای بخشهای این قرارداد، با ۴۳ شرکت پیمانکاری مختلف از اروپا، ایالات متحده آمریکا و ایران قرارداد بست. مهندسین کمپساکس عملیات در هرکدام از بخشها را نظارت می‌کردند و عملیات را از دفتر مرکزی تهران هماهنگ می‌کردند. طبق قرارداد لازم بود کمپساکس خط را تا ماه مه ۱۹۳۹ تکمیل کند. کمپساکس پروژه را زیر بودجه و پیش از موعد مقرر در قرارداد به اتمام رساند و بنابراین این خط آهن در ۲۶ اوت ۱۹۳۸ افتتاح شد.<ref>Kauffeldt p. 167</ref>
[[پرونده:Veresk Bridge--IranElbursS6.jpg|بندانگشتی|220px|مسیر بالا رفتن خط آهن از کوه ورسک|راست]]
 
راه‌آهن سراسری در ۲۷ مرداد ماه ۱۳۱۷ به پایان رسیده و دو خط شمال و جنوب در [[ایستگاه راه‌آهن سمیه]] به یکدیگر متصل و در روز سوم شهریورماه ۱۳۱۷ این خط با تشریفات خاصی رسماً افتتاح و بهره‌برداری آن شروع شد.
اولین خط [[راه‌آهن مازندران|راه‌آهن نوین ایران]] در دوران [[رضا شاه پهلوی]] از [[قائم‌شهر|شاهی]] (قائم شهر کنونی) تا [[بندر شاه]] (بندر ترکمن امروزی) در سال [[۱۳۰۸ (خورشیدی)|۱۳۰۸]] حرکت کرد.
 
== ایستگاه‌ها در زمان تاسیس ==
[[پرونده:RAI EMD GT26CW-2 Garmsar.jpg|500px|بندانگشتی|[[راه‌آهن شمال]]؛ میان ایستگاه‌های بن‌کوه و کبوتردره ([[حبله‌رود]])، کوهپایهٔ سیاوند]]
 
==ایستگاه‌ها در زمان تاسیس==
* [[ایستگاه راه‌آهن بندر امام خمینی]] (بندر شاهپور)
* [[ایستگاه راه‌آهن اهواز]]