سازمان مجاهدین خلق ایران: تفاوت میان نسخهها
[نسخهٔ بررسیشده] | [نسخهٔ بررسیشده] |
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
تاریخ اگر بیشتر شمسی است همه جا منطقی است شمسی باشد. |
ابرابزار |
||
خط ۹۰:
}}
[[پرونده:20079516155978-077474011.jpg|بندانگشتی|200x200پیکسل|بنیانگذاران سازمان مجاهدین خلق ایران]]
'''سازمان مجاهدین خلق ایران''' سازمان سیاسی [[اسلامگرا]] و [[چپگرا]] با ساختار [[شبهنظامی]] است.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/world/2012/05/120516_u10_mek_us.shtml آمریکا پناهندگی تعدادی از اعضای مجاهدین خلق را میپذیرد]، بیبیسی فارسی</ref> رهبری این سازمان با [[مسعود رجوی|مسعود]] و [[مریم رجوی]] است. زنده بودن مسعود رجوی در پرده ابهام قرار دارد و از سال ۱۳۸۲ در غیاب وی
این سازمان در ۱۵ شهریور سال ۱۳۴۴<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.mojahedin.org/events/5263/سازمان-مجاهدین-خلق-ایران-تأسیس-شد|عنوان=https://www.mojahedin.org/events/5263/سازمان-مجاهدین-خلق-ایران-تأسیس-شد|بازبینی=2017-04-06}}</ref> به رهبری [[محمد حنیفنژاد]]، [[سعید محسن]] و [[عبدالرضا نیکبین رودسری|عبدالرضا نیکبین]] پایهگذاری شد؛ اما بعد از [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلاب سال ۱۳۵۷]]، [[عبدالرضا نیکبین رودسری|عبدالرضا نیکبین]] از فهرستِ رسمیِ بنیانگذاران حذف و [[علیاصغر بدیعزادگان]] که از سال ۱۳۴۵ به سازمان پیوسته بود، جایگزین او شد<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=سعید شاهسوندی|کد زبان=fa|تاریخ=۶ مرداد ۱۳۹۶|وبگاه=بیبیسی فارسی|نشانی=http://www.bbc.com/persian/blog-viewpoints-40769166|عنوان=عبدالرضا نیک بین؛ از بنیانگذاری سازمان مجاهدین خلق تا جدایی از آن}}</ref> {{سخ}}
خط ۹۷:
پس از پیروزی [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران]]، بخش مذهبی سازمان مجاهدین خلق به رهبری [[موسی خیابانی]] و [[مسعود رجوی]] فعالیت خود را تحت عنوان جنبش ملی مجاهدین اعلام کردند امّا بر سر اختلاف نظر با روحانیون وقت -از جمله [[روحالله خمینی]]- به مخالفت علیه [[نظام جمهوری اسلامی]] روی آورد. پس از [[تظاهرات ۳۰ خرداد ۱۳۶۰]] و عزل [[ابوالحسن بنیصدر]] این سازمان هدف خود را سرنگونی [[نظام جمهوری اسلامی ایران]] عنوان کرد. سازمان مجاهدین دو سال بعد از جنگ ایران و عراق در سال ۶۱ به [[عراق]] رفتند و با همکاری [[ارتش عراق]]، اقدام به تشکیل بازویی نظامی به نام «ارتش آزادیبخش ملی ایران» کرد و در کنار [[ارتش عراق]] در جنگ علیه ایران مشارکت کرد.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2012/08/120801_008-iraq-us-mko.shtml آمریکا خواستار 'همکاری' مجاهدین خلق و خروج از پایگاه اشرف شد]، بیبیسی فارسی</ref> این نیروی نظامی در طول [[جنگ ایران و عراق]]، از سوی خاک عراق، بیش از یکصد عملیات نظامی علیه مواضع نیروهای ایرانی شکل داد.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2012/07/120730_l39_foroogh-javidan_yaghoobi.shtml زمینهها و نتایج عملیات فروغ جاویدان]، بیبیسی فارسی</ref> مهمترین عملیات نظامی سازمان در سال ۱۳۶۷ تحت عنوان [[فروغ جاویدان]] انجام شد و جمهوری اسلامی در واکنش به آن [[اعدام زندانیان سیاسی (تابستان ۱۳۶۷)]] همه اعضای زندانی سازمان را که حاضر به برائت از سازمان و ابراز ندامت از اعمال خود نشده بودند را در زندانهای ایران اعدام کرد. اگرچه آمار دقیقی از تعداد اعدام شدگان منتشر نشده ولی [[گزارشگر ویژه حقوق بشر در ایران|گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد تعداد آنها را]] ۱۸۷۹<ref>[http://www.radiofarda.com/a/f7-reyshahri-over-executions-of-67-and-montazeri/27949834.html انتشار فایل اظهارات آیتالله منتظری درباره اعدامهای تابستان ۶۷ در دیدار با مسئولان قضایی]، ''رادیو فردا''</ref> نفر و دیگر منابع ۳۰۰۰<ref>[http://www.radiofarda.com/a/f8-montazeri/27955582.html پسلرزههای انتشار فایل صوتی آیتالله منتظری]، ''رادیو فردا''</ref> تا ۴۴۸۲<ref>[http://www.bbc.com/persian/iran/2016/09/160907_u04_khomeini_executions صد فعال و دانشگاهی خواستار شناسایی اعدامهای ۶۷ به عنوان جنایت علیه بشریت شدند]، ''بیبیسی فارسی''</ref> نفر تخمین زدهاند.
در سال
این سازمان به وسیله حکومت پهلوی سابق و جمهوری اسلامی ایران و دولت عراق به عنوان یک سازمان تروریستی شناخته شدهاست. برخی دولتهای غربی نیز برای حدود یک دهه این سازمان را در فهرست گروههای تروریستی قرار داده بودند اما بعداً این سازمان را از این فهرست خارج کردند.<ref name="US">{{یادکرد خبر|نام = |نام خانوادگی = |همکاران = |پیوند = https://www.reuters.com/article/us-iraq-iran-mek/u-s-to-drop-iranian-mek-group-from-terrorist-list-officials-idUSBRE88K0WO20120921 |عنوان =U.S. to drop Iranian MEK group from terrorist list: officials |اثر = | ناشر = [[رویترز]]|صفحه = |تاریخ = Sep 21, 2012 |بازیابی = ۹ ژوئن ۲۰۱۸}}</ref><ref name="euobserver">{{یادکرد خبر|نام = |نام خانوادگی = |همکاران = |پیوند = http://euobserver.com/9/27472 |عنوان = EU ministers drop Iran group from terror list|اثر = | ناشر = euobserver|صفحه = |تاریخ = Jan 26, 2009|بازیابی = ۹ ژوئن ۲۰۱۸}}</ref><ref name="رویترز1">{{یادکرد خبر|نام = |نام خانوادگی = |همکاران = |پیوند = http://uk.reuters.com/article/asiaCrisis/idUKLQ200287 |عنوان = EU takes Iran opposition group off terror list|اثر = | ناشر = [[رویترز]]|صفحه = |تاریخ = Jan 26, 2009|بازیابی = ۹ ژوئن ۲۰۱۸}}</ref><ref name="هرالد">{{یادکرد خبر|نام = |نام خانوادگی = |همکاران = |پیوند = http://web.archive.org/web/20090203191425/http://www.iht.com/articles/reuters/2009/01/26/africa/OUKWD-UK-IRAN-EU-OPPOSITION.php |عنوان = EU takes Iran opposition group off terror list|اثر = | ناشر = [[اینترنشنال هرالد تریبیون]]|صفحه = |تاریخ = Jan 26, 2009|بازیابی = ۹ ژوئن ۲۰۱۸}}</ref><ref name="upi">{{یادکرد خبر|نام = |نام خانوادگی = |همکاران = |پیوند = https://www.upi.com/Emerging_Threats/2009/01/26/EU_removes_PMOI_from_terrorist_list/UPI-44751232989491 |عنوان = EU removes PMOI from terrorist list |اثر = | ناشر = [[یونایتدپرس اینترنشنال]]|صفحه = |تاریخ = Jan 26, 2009|بازیابی = ۹ ژوئن ۲۰۱۸}}</ref>
خط ۱۳۱:
=== شکلگیری دوباره پس از دستگیری رهبران سازمان ===
در شهریور سال ۱۳۵۰ و در آستانهٔ برگزاری [[جشنهای ۲۵۰۰ سال شاهنشاهی]]، ۱۳ نفر از سران سازمان دستگیر و پس از شکنجه ۱۲ نفر از آنان اعدام شدند. [[مسعود رجوی]] از مجازات اعدام نجات یافت<ref>{{یادکرد|نویسنده = مهندس لطفالله میثمی |کتاب = آنها که رفتهاند (خاطرات مهندس لطفالله میثمی) | ناشر = انتشارات صمدیه |صفحه = |تاریخ = ۱۳۸۶}}</ref> و بعدها [[رهبری]] سازمان را در اختیار گرفت. در آذر ماه همان سال [[رضا رضایی]] از کادرهای سازمان توانست از زندان فرار کند و تا روز کشته شدنش در ۲۵ خرداد ۱۳۵۲، نقش مهمی در رهبری و [[سازماندهی]] مجدد و عملیات نظامی مجاهدین ایفا کرد. بدین ترتیب بقایای سازمان به فعّالیّت خود ادامه دادند و سازمان با چند عمل مسلحانه در جامعه ایران شناخته شد.<ref>{{یادکرد|نویسنده=مهندس لطفالله میثمی|کتاب= «تولدی دوباره» (پله پله از «تا خدا» تا «با خدا») جلد 3|ناشر=انتشارات صمدیه|صفحه=|تاریخ=۱۳۸۶}}</ref> در دهه ۱۳۵۰ با مقابله شدید [[ساواک]] با نیروهای سیاسی مسلح، سازمان مجاهدین نیز در شرایط دشواری به فعّالیّت مخفی خود ادامه میداد و از حمایت بعضی از روشنفکران مذهبی مسلمان و روحانیون شیعه برخوردار بود.<ref>{{یادکرد|نویسنده=مهندس لطفالله میثمی|کتاب=آنها که رفتهاند (خاطرات مهندس لطفالله میثمی) جلد ۲|ناشر=انتشارات صمدیه|صفحه=|تاریخ=۱۳۸۶}}</ref>
== تغییر ایدئولوژی ==
خط ۳۶۵:
== جستارهای وابسته ==
* [[سوسیالیسم اسلامی]]
* [[
* [[قرارگاه لیبرتی]]
* [[قرارگاه اشرف]]
|