ویکی‌پدیا

امپراتوری بریتانیا: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
گسترش
برچسب‌ها: افزودن پیوند بیرونی به جای ویکی‌پیوند ویرایشگر دیداری
خط ۳۱:
 
بدین ترتیب امپراتوری بریتانیا در نخستین سال‌های سده هفدهم میلادی پا به عرصه وجود نهاد. در این دوران، انگلیسی‌ها به آمریکای شمالی پا گذاشتند و کمپانی‌هایی که وظیفه‌شان مدیریت مستعرات فرادریایی بود را تاسیس کردند که مهم‌ترین آن‌ها کمپانی هند شرقی بود. تاریخدانان این دوران تا از دست دادن «'''مستعمرات سیزده‌گانه'''» در جریان انقلاب آمریکا را «نخستین دوره امپراتوری بریتانیا» می‌نامندند.<ref>[[British Empire#refOHBEv1|Canny]], p.&nbsp;34.</ref>
 
=== رقابت با هلند در آسیا ===
در پایان قرن شانزدهم، انگلستان و هلند تلاش کردند تا انحصار پرتغال در تجارت با آسیا را به چالش بکشند. در همین رابطه، به ترتیب در سال‌های ۱۶۰۰ و ۱۶۰۲، [[کمپانی هند شرقی بریتانیا|کمپانی هند شرقی انگلستان]] (که بعدها به کمپانی هند شرقی بریتانیا تغییر نام داد) و [[کمپانی هند شرقی هلند]] تاسیس شدند. هدف از این کار، ورود به تجارت ادویه در مجمع‌الجزایر  هند شرقی ([[اندونزی]]) و مناطق مهم تجاری هندوستان بود. پس از این تلاش‌ها، رقابتی میان هلند و انگلستان با پرتغال و همینطور با یکدیگر برای برتری در تجارت با آسیا آغاز شد. با اینکه سیستم بانکداری پیشرفته هلند و [[جنگ‌های انگلستان-هلند|جنگ‌های هلند و انگلیس]] در قرن هفدهم باعث شد ابتدا این کشور بر انگلستان فائق آید، اما دست آخر این انگیس بود که در این رقابت پیروز شد. با این حال روابط خصمانه میان دو دولت با [[انقلاب باشکوه]] در سال ۱۶۸۸ به اتمام رسید، زمانی که شاهزاده هلندی، [[ویلیام سوم (انگلستان)|ویلیام]] از خاندان اورنج بر تخت پادشاهی انگلستان نشست و میان دو کشور صلح برقرار کرد. این صلح تجارت ادویه با اندونزی را به هلند و تجارت ابریشم با هند را به انگلستان واگذار کرد. اما خیلی زود مشخص شد که تجارت ابریشم بسیار سودآورتر است و در سال ۱۷۲۰ کمپانی هند شرقی بریتانیا از کمپانی هند شرقی هلند پیشی گرفت.{{sfn|Ferguson|2004b|p=19}}
 
=== رقابت جهانی با فرانسه ===
پس از صلح میان هلند و انگلستان در سال ۱۶۸۸، دو کشور به عنوان متحد در یک جبهه در [[جنگ نه‌ساله]] جنگیدند. اما از آنجایی که جنگ در خاک اصلی اروپا رخ داد (و از خاک بریتانیا دور بود) باعث شد تا انگلستان نسبت به هلند که مجبور بود تا بخش بزرگی از بودجه‌اش را صرف جنگ‌های زمینی پرهزینه کند، بسیار قدرتمندتر شود. پس از این جنگ و در قرن هجدهم، بریتانیا به بزرگ‌ترین قدرت استعماری جهان تبدیل شد و فرانسه که هنوز قدرت اصلی در خاک قاره‌ای اروپا بود، به بزرگترین رقیب آنان بدل گردید.<ref>[[British Empire#refOHBEv1|Canny]], p.&nbsp;441.</ref><ref>[[British Empire#refPagden2003|Pagden]], p.&nbsp;90.</ref>
[[File:Benjamin_West_005.jpg|پیوند=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Benjamin_West_005.jpg|راست|بندانگشتی|مرگ ژنرال انگلیسی، جیمز ولفی، پس از نبرد کیوبک میان سرخ‌پوستان و فرانسویان.]]
پس از مرگ [[کارلوس دوم اسپانیا|چارلز دوم]] اسپانیا در سال ۱۷۰۰ و هدیه دادن امپراتوری و مستعمرات این کشور توسط وی به فلیپ، نوه پادشاه فرانسه، منجر به اتحاد بسیار نزدیکی میان فرانسه و اسپانیا شد. این مسئله برای انگلستان و سایر قدرت‌های اروپایی قابل قبول نبود.<ref name="shennan11">[[British Empire#refShennan1995|Shennan]], pp.&nbsp;11–17.</ref> به همین دلیل در سال ۱۷۰۱، انگلستان، پرتغال، [[امپراتوری مقدس روم]] و هلند با یکدیگر متحد شدند و به اسپانیا و فرانسه اعلان جنگ دادند. جنگی به نام «[[جنگ جانشینی اسپانیا|جنگ‌های جانشینی اسپانیا]]» معروف شد و تا سال ۱۷۱۴ ادامه پیدا کرد.
 
پس از جنگ، فلیپ پادشاه جدید اسپانیا متعهد شد که نه او و نه هیچ‌کدام از جانشینانش (که تا امروز برتخت پادشاهی اسپانیا حضور دارند) هیچ ادعایی بر تاج و تخت فرانسه نداشته باشند (تا از یکی شدن احتمالی فرانسه و اسپانیا در ادامه جلوگیری شود).<ref name="shennan112">[[British Empire#refShennan1995|Shennan]], pp.&nbsp;11–17.</ref> همچنین، در پیامد صلحِ این جنگ، بریتانیا نیوفاوندلند و اکادیا را از فرانسه و [[جبل‌الطارق]] و منورکا را از اسپانیا دریافت کرد که بعدها جبل‌الطارق به منطقه استراتژیک بسیار مهمی برای بریتانیا تبدیل شد و به آنان این اجازه را داد تا ورود و خروج از اقیانوس اطلس به مدیترانه را کنترل کنند. همچنین دولت اسپانیا به بریتانیا این اجازه را داد تا در تجارت برده در آمریکای اسپانیا حضور داشته باشد.<ref>[[British Empire#refJames2001|James]], p.&nbsp;58.</ref>
[[File:Clive.jpg|پیوند=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Clive.jpg|راست|بندانگشتی|پیروزی بریتانیا در نبرد پلاسی]]
در دهه‌های میانی قرن هجدهم و پس از زوال امپراتوری گورکانی هند، چندین جنگ کوچک و بزرگ در شبه‌قاره هند میان انگلستان و فرانسه روی داد. در سال ۱۵۵۷، بریتانیا در نبرد [[نبرد پلاسی]] میرزا محمد سراج الدوله و هم‌پیمانان فرانسوی‌اش را شکست داد و بنگال را ضمیمه خاک خود کرد که این رویداد کمپانی هند شرقی بریتانیا را به یک قدرت بزرگ در شبه قاره هند تبدیل کرد.<ref>[[British Empire#refSmith1998|Smith]], p. 17.</ref> فرانسه بخشی‌هایی از مستعمرات هندی‌اش را حفظ کرد، با این حال قدرت نظامی چالش ناپذیر کمپانی هند شرقی بریتانیا به امیدهای آنان برای حکومت بر تمام شبه قاره هند پایان داد.<ref>[[British Empire#refSekhara2004|Bandyopādhyāẏa]], pp.&nbsp;49–52</ref> در طی دهه‌های پیشرو، کمپانی هند شرقی رفته رفته تمام هند را فتح کرد و این اتفاق آغازگر [[حکومت کمپانی هند شرقی بر هندوستان|استعمار هند]] توسط بریتانیا شد.<ref>[[British Empire#refSmith1998|Smith]], pp. 18–19.</ref>
 
[[جنگ هفت‌ساله]] در میان سال‌های ۱۷۵۶ تا ۱۷۶۳ که فرانسه، بریتانیا و سایر قدرت‌های اروپایی را درگیر خود کرد، تاثیر بسیار زیادی بر روی آینده امپراتوری بریتانیا و همچنین آینده فرانسه به عنوان یک قدرت استعماری گذاشت. در پی عهدنامه پاریس در سال ۱۷۶۳، فرانسه مجبور شد تا بخش‌های بزرگی از مستعمراتش در آمریکای شمالی را به بریتانیا و لوئیزیانا را به اسپانیا بدهد که این اتفاق عملا پایان دوران پادشاهی فرانسه به عنوان یک قدرت استعماری را رقم زد.<ref name="buckner25">[[British Empire#refBuckner2008|Buckner]], p.&nbsp;25.</ref>
 
پیروزی‌های انگلستان بر فرانسه در هند و جنگ هفت‌ساله، امپراتوری بریتانیا را به بزرگ‌ترین قدرت دریایی جهان تبدیل کرد.<ref name="refpagden1">[[British Empire#refPagden2003|Pagden]], p.&nbsp;91.</ref>
 
=== از دست دادن مستعمرات سیزده‌گانه ===
[[File:Surrender_of_Lord_Cornwallis.jpg|پیوند=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Surrender_of_Lord_Cornwallis.jpg|چپ|بندانگشتی|''نبرد یورکتاون'']]
در دهه‌های شصت و هفتاد سده هجدهم، روابط میان دولت انگلستان و مستعمرات سیزده‌گانه تیره شد. دلیل این کار این بود که پارلمان بریتانیا قانونی را تصویب کرد که منجر به افزایش مالیات مستعمره‌نشین‌ها می‌شد. در واقع این مسئله باعث کساد تجارت انگلیسی‌هایی که برای تجارت در مستعمرات ساکن بودند، می‌شد{{sfn|Ferguson|2004b|p=84}} که همین مسئله باعث آغاز انقلاب آمریکا گردید. در مقابل، بریتانیا سپاهی را در سال ۱۷۷۵ برای از بین برداشتن استعمارگران (که از سوی دولت بریتانیا برای استعمار آمریکا فرستاده شده بودند و حالا ادعای استقلال داشتند) و کنترل مستقیم مستعمرات سیزده‌گانه از لندن، فرستاد. یک سال بعد، آمریکا به صورت رسمی اعلام استقلال کرد و با باز شدن پای فرانسه به جنگ برای پشتیبانی از مستعمره‌نشین‌ها در سال ۱۷۷۸، یک توازن قدرت در این جنگ به وجود آمد. سه سال بعد، در ۱۷۸۱، بریتانیا به سختی در نبرد یورکتاون شکست خورد و مذاکرات برای صلح آغاز گردید و پس از صلح پاریس در سال ۱۷۸۳، آمریکا رسما به یک کشور جدید و مستقل تبدیل شد.<ref>[[British Empire#refMarshall|Marshall]], pp.&nbsp;312–23.</ref>
 
از دست دادن مناطق وسیعی از [[آمریکای بریتانیا]] که هنوز در آن زمان پرجمعیت‌ترین مستعمرات انگلستان بودند، از نظر بسیاری از تاریخ‌دانان پایان دوره نخست امپراتوری و آغاز دوره دوم آن است که در پی آن، بریتانیا سیاست خود را از استعمار آمریکا، به استعمار آسیا و اقیانوس آرام و سپس آفریقا تغییر داد.<ref>[[British Empire#refOHBEv1|Canny]], p.&nbsp;92.</ref><ref>[[British Empire#refJames2001|James]], p.&nbsp;119.</ref><ref>[[British Empire#refOHBEv2|Marshall]], p.&nbsp;585.</ref>
 
همچنین این جنگ سیاست بریتانیا در قبال کانادا را نیز تغییر داد. پس از شکست انگلستان در نبرد با نیروهای آمریکایی، حدود ۴۰ تا ۱۰۰<ref>[[British Empire#refZolberg2006|Zolberg]], p.&nbsp;496.</ref> هزارنفر از انگلیسی‌های طرفدار دولت بریتانیا از ایالات متحده به کانادا مهاجرت کردند.<ref>[[British Empire#refGames2002|Games]], pp.&nbsp;46–48.</ref> ۱۴ هزار نفر از آن‌ها به نوا اسکاتیا مهاجرت کردند که به دلیل موقعیت جغرافیایی آن، بعدها این احساس به آن‌ها دست داد که دولت بریتانیا آنان را فراموش کرده‌است؛ همین منجر شد تا لندن برای رضایت آن‌ها نیو برونسویک را به یک مستعمره‌نشین جدید تبدیل کند.<ref>[[British Empire#refKelley2010|Kelley & Trebilcock]], p.&nbsp;43.</ref> در سال ۱۷۹۱ همچنین دولت بریتانیا رسما کانادا را به دو بخش انگلیسی زبان و فرانسوی زبان تقسیم کرد تا از ایجاد تنش جلوگیری نماید. همچنین برای جلوگیری از روی دادن اتفاقی که در آمریکا رخ داد، سیستم دولتی آمریکای شمالی بریتانیا به سیستمی مشابهِ سیستم دولتی خاک اصلی بریتانیا تبدیل شد.<ref>[[British Empire#refSmith1998|Smith]], p.&nbsp;28.</ref>
 
تنش میان آمریکا و انگلستان دوباره در جریان جنگ‌های ناپلئونی بالا گرفت. جایی که بریتانیا در نظر داشت تا مانع تجارت ایالات متحده با فرانسه شود. آمریکا در سال ۱۸۱۲ به امپراتوری بریتانیا اعلان جنگ داد و به کانادا حمله کرد. در پاسخ، ارتش بریتانیا به خاک آمریکا حمله کرد و تا واشنگتن پیشروی کرد، با این حال دو سال بعد جنگ به پایان رسید و مرزهای قبل از جنگ دوباره برقرار شدند.<ref>[[British Empire#refLatimer|Latimer]], pp.&nbsp;8, 30–34, 389–92.</ref><ref>[[British Empire#refOHBEv2|Marshall]], pp.&nbsp;388.</ref>
 
== آغاز دومین دوره امپراتوری بریتانیا ==
سطر ۴۸ ⟵ ۷۴:
بریتانیا پس از پایان امپراتوری نیز حاکمیت چهارده منطقه خارج از جزیره را برای خود محفوظ داشت. در سال ۱۹۸۳، پارلمان بریتانیا رسما نام «مستعمره‌های تاج و تخت» را به «مناطق تحت حاکمیت بریتانیا» تغییر داد. مدتی بعد، در سال ۲۰۰۲، این نام باز هم تغییر کرد و نام «[[سرزمین‌های فرادریایی بریتانیا]]» به خود گرفت. از این چهارده منطقه، سه تای آن‌ها خالی از سکنه هستند و یازده منطقی باقی مانده توسط یک دولت محلی اداره می‌شوند، با این حال از سیاست‌های کلی دولت بریتانیا پیروی می‌کنند.<ref name="FAC">[[British Empire#refFAC|House of Commons Foreign Affairs Committee Overseas Territories Report]], pp.&nbsp;145–47</ref>
 
بر سر مالکیت چندین منطقه از سرزمین‌های فرادریایی بریتانیا اختلاف است. اسپانیا خود را مالک گیلبرتارجبل‌الطارق می‌داند، آرژانتین مدعی [[جزایر فالکلند]] و [[جورجیای جنوبی و جزایر ساندویچ جنوبی]] است و بر سر مالکیت «[[قلمرو اقیانوس هند بریتانیا]]» با موریس و سیشل اختلاف وجود دارد. همچنین بسیاری از کشورها [[قلمرو بریتانیایی جنوبگان]] را به رسمیت نمی‌شناسند و معتقد هستند که هیچ کشوری حق مالکیت بر قطب جنوب ندارد.<ref>[[British Empire#refFAC|House of Commons Foreign Affairs Committee Overseas Territories Report]], p.&nbsp;136</ref>
[[File:Parliament_House_at_dusk,_Canberra_ACT.jpg|پیوند=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Parliament_House_at_dusk,_Canberra_ACT.jpg|چپ|بندانگشتی|پارلمان استرالیا. نخستین پارلمان استرالیا زمانی که این کشور تحت کنترل بریتانیا بود، تشکیل شد.]]
۵۲ کشور مستقل که پیش از این مستعمره امپراتوری بریتانیا بودند پس از استقلال خود، داوطلبانه به عضویت سازمان کشورهای هم‌سود درآمدند که مجموع جمعیت این کشورها ۲.۲ میلیارد نفر است.<ref>[http://thecommonwealth.org/about-us The Commonwealth – About Us]; Online September 2014</ref> الیزابت دوم، ملکه انگلیس، به طور رسمی و مشروطه ملکه شانزده کشور مستقل است که از جمله آن‌ها می‌توان به کانادا، نیوزیلند، استرالیا و خود پادشاهی متحد اشاره کرد.<ref>{{cite web|url=http://www.thecommonwealth.org/Internal/150757/head_of_the_commonwealth/|title=Head of the Commonwealth|publisher=Commonwealth Secretariat|accessdate=9 October 2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100706045334/http://www.thecommonwealth.org/Internal/150757/head_of_the_commonwealth/|archivedate=6 July 2010}}</ref>
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/امپراتوری_بریتانیا»