یونان باستان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ابزار پیوندساز: افزودن پیوند آسیای صغیر به متن
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی
خط ۴۳:
== گاهشمار تحولات سیاسی ==
* ۱۰۰۰ پیش از میلاد
مردم [[زبان یونانی|یونانی]] زبان در سرزمین اصلی یونان ساکن شدند. این افراد اوّلین منطقهٔ شهری خود را بنیانگذاریبنیان‌گذاری نمودند. این کار همزمان با (یا پس از) سکونت آریاییان در ایران بود.
* ۷۷۶ پیش از میلاد
 
خط ۴۹:
* ۷۵۰ پیش از میلاد
 
یونانیهایونانی‌ها به‌وجود آوردن مستعمرات را در سرتاسر مدیترانه، آغاز کردند. آنهاآن‌ها مستعمراتی روی جزیرهٔ [[سیسیل]] و در جنوب [[ایتالیا]]، به‌وجود آورند.{{مدرک}}
* ۵۹۴ پیش از میلاد
 
خط ۷۰:
* ۴۲۹–۴۶۲ پیش از میلاد
 
آتن در عصر [[پریکلس]]، ژنرال و سیاست‌مدار یونانی، شکوفا شد. بهترین بخشهایبخش‌های تپه [[آکروپولیس]] از جمله معبد بزرگ [[پارتنون]] برای ایزدبانو [[آتنا]]، در این زمان ساخته شد.
* ۴۰۴–۴۳۱ پیش از میلاد
 
خط ۸۷:
== فیلسوفان، نویسندگان و هنرمندان یونان باستان ==
توجه شود که برخی از افراد که نامشان در زیر آمده‌است، لزوماً یونانی نبوده بلکه آثارشان را به زبان یونانی نوشته‌اند.
* [[فیثاغورث]]، فیلسوف و ریاضی‌دان یونانی، رابطه بین ضلعهایضلع‌های [[مثلث]] قائم الزوایه را کشف کرد.
 
۵۵۰ پیش از میلاد
* آناکسیماندروس [[فیلسوف]] یونانی، اهل سیلتوس، واقع در [[آسیای صغیر]] (ترکیه کنونی)، سعی می‌کند که آغاز جهان و ساختار آنراآن را کشف کند.
او نتیجه می‌گیرد که هوا مهم‌ترین ماده جهان است. ۵۴۵ پیش از میلاد
* [[آیسوخلوس]]، نمایشنامه نویسنمایشنامه‌نویس یونانی، را برای موضوع نمایشنامه‌هایش، مورد استفاده قرار می‌دهد. مشهورترین نمایشنامه او به نام «اورستیا» سرگذشت یک خانواده سلطنتی را در طول «[[جنگ تروا]]» نشان می‌دهد. ۵۲۴ پیش از میلاد تا ۴۵۶ پیش از میلاد
* ستاره‌شناس یونانی، آناکساغورس، متوجه می‌شود که نور ماه انعکاس نور خورشید است. پریکلس، سردار آتنی، واریپیدس (اریپید)، تراژدی نویستراژدی‌نویس نامدار، در محضر وی تعلیم می‌یابند. ۴۲۸–۵۰۰ پیش از میلاد
* [[سوفوکلس]]، تراژدی نویستراژدی‌نویس نمایشنامه می‌نویسد. معروفترین نمایشنامه او «ادیپ شهریار» نام دارد که سرگذشت پادشاهی را که ندانسته پدر خود را به قتل می‌رساند و با مادر خود ازدواج می‌کند، به تصویر می‌کشد. در حدود ۴۰۶–۴۹۶ پیش از میلاد
* [[اوریپیدس]]، تراژدی نویستراژدی‌نویس یونانی، نمایشنامه‌هایی را بر پایه اساطیر یونان می‌نویسد. مشهورترین نمایشنامه وی، «مده ا»، داستان زنی است که فرزندان خود را به قتل می‌رساند. در حدود ۴۰۶–۴۸۶ پیش از میلاد
* [[فیدیاس]]، مجسمه‌ساز یونانی، مجسمه‌هایی برای معبد «[[پارتنون]]» در [[آکروپولیس]] [[آتن]]. در حدود ۴۳۰–۴۹۰ پیش از میلاد
* [[سقراط]]، فیلسوف یونانی و ملقب به پدر فلسفه، در آتن به تدریس می‌پردازد. مقامات آتن از عقاید او به خشم می‌آیند و او را به مرگ محکوم می‌کنند. او به مرگ با نوشیدن شوکران محکوم می‌شود و خودکشی می‌کند. در حدود ۳۹۹–۴۷۰ پیش از میلاد.
* آریستوفانس (آریستوفان)، نمایشنامه نویسنمایشنامه‌نویس یونانی، در نمایشنامه‌های کمدی اش مسائل روز را در قالب طنز مورد بحث قرار می‌دهد. برای مثال، نمایشنامه «ابرها»، فلاسفه آتن را به طنز می‌کشد. در حدود ۳۸۵–۴۵۰ پیش از میلاد
* [[افلاطون]]، فیلسوف یونانی، نخستین دانشگاه، «[[آکادمی]]»، را در آتن دایر می‌کند و مردان جوان در آن به تحصیل فلسفه می‌پردازند. وی در رساله «محورات»، مجموعه مباحثات استاد خویش، [[سقراط]]، را با اهالی آتن به رشته تحریر درمی‌آورد. او با انتشار «رساله جمهوریت» به بیان عقاید خویش دربارهٔ نحوه اداره یک حکومت ایدئال می‌پردازد.
 
در زبان یونانیان قدیم، کلمه فلسفه به معنی «عشق به دانایی» است. در طول سالهایسال‌های ۳۰۰–۵۰۰ قبل از میلاد، تمامی علوم عقلانی رونق یافتند. در ۳۴۷–۴۲۷ پیش از میلاد
* [[ارسطو]]، فیلسوف یونانی، تعلیم و تربیت [[اسکندر مقدونی]] را که بعدها به سرداری بزرگ مبدل شد، به عهده می‌گیرد. ارسطو در آتن، مدرسه‌ای به نام [[لیسیوم]] (لوکیون) تأسیس می‌کند. وی رساله «[[سیاست]]» را می‌نویسد و در آن به بحث دربارهٔ شش روش اداره حکومت می‌پردازد. او همچنین «نمودار نردبانی طبیعت» را که در آن موجودات زنده بر اساس پیچیدگی ساختمان بدنشان طبقه‌بندی شده‌اند، ابداع می‌کند. در حدود ۳۸۴ تا ۳۲۲ پیش از میلاد
* در شهر [[اسکندریه]]، که به‌وسیله یونانیان در مصر بنا گردید، پزشکی به نام هیرو فیلوس به منظور بررسی دستگاه عصبی و اجزای بدن انسان، به تشریح اجساد می‌پردازد. در حدود ۳۳۵ تا ۲۸۰ پیش از میلاد
خط ۱۰۸:
* [[ارشمیدس]] در موطن خود، شهر [[سیراکوس]] (سوراقوسا)، به کشف این نکته که هر شیئی به اندازه حجم خود آب جابجا می‌کند، نائل می‌گردد. وی دستگاهی برای بالا کشیدن آب، پیچ ارشمیدس، اختراع می‌کند؛ و نام خود را بر آن می‌گذارد. سربازان رومی در جریان محاصره سیراکوس، ارشمیدس را به قتل می‌رسانند. در حدود ۲۸۷–۲۱۲ پیش از میلاد
* تسبیوس اسکندرانی (اهل اسکندریه) ساعت آبی و تلمبه فشاری را اختراع می‌کند. در حدود ۲۰۰ پیش از میلاد
* هیپارخوس (ابرخس)، ستاره‌شناس یونانی، فهرستی از اسامی ستارگان، گردآوری می‌کند و زمان کسوفهایکسوف‌های خورشیدی را محاسبه می‌کند. در حدود ۱۶۸ تا ۹۰قبل از میلاد
* [[بطلمیوس]] در شهر اسکندریه [[مصر]]، که به دست یونانیان بنا شده بود، با استفاده از طول و عرض جغرافیایی، نقشه‌ای از جهان شناخته شده آن زمان، ارائه می‌دهد. در حدود ۱۴۴ تا ۱۲۷ پیش از میلاد.
* [[هیپاتیا]] [[فیلسوف|فیلسوف زن]] [[نوافلاطونی]] که به عنوان نخستین زن برجستهٔ [[ریاضی‌دان]] و آخرین کتابدار کتابخانه اسکندریه شناخته می‌شود. او استاد [[فلسفه]] و ریاضی در شهر اسکندریه بود و در علم [[نجوم]] تبحر داشت. وی در دوران حکومت [[روم]] بر مصر در اسکندریه زندگی می‌کرد و به دست [[مسیحیان]] و با تحریک [[کلیسا]] به اتهام جادوگری کشته شد.