تفکیک قوا: تفاوت میان نسخه‌ها

'''تفکیک قوا''' یا '''استقلال قوا''' {{انگلیسی|Separation of powers}} مدلی برای روش حکومتی یک حکومت است. بر این اساس حکومت به شاخه‌های مختلفی تقسیم می‌شود که هر یک دارای محدوده مجزا و مستقلی از اختیارات و مسئولیت‌ها می‌باشند به گونه ای که اختیارات هر بخش در تعارض اختیارات بخش‌های دیگر نباشد. هر شاخه قادر است در قدرت اعمالی توسط شاخه‌های دیگر محدودیتهاییمحدودیت‌هایی اعمال نماید که این محدودیت‌ها را اصطلاحاً «نظارت و توازن یا تعادل قوا» {{انگلیسی|checks and balances}} می‌گویند، تا بدین ترتیب از جمع شدن و انحصار قدرت در یک قوه جلوگیری شود.

معمولاً در حکومت بوسیلۀ شاخه‌های مختلف [[قوه مجریه]]، [[قوه مقننه]] و [[قوه قضاییه]] فکیک قوا شکل می‌گیرد؛ ولی ممکن است به علّت ''در هم پیچیده بودن قوا'' {{انگلیسی|Fusion of powers}} در ''نظام پارلمانی'' {{انگلیسی|parliamentary system}} قوای مجریه و مقننه (و گاهی بخشهاییبخش‌هایی از قوه قضائیه) در هم ممزوج باشند.<ref>http://www.tutor2u.net/politics/reference/fusion-of-powers-uk</ref>

ارزیابی و توازن {{انگلیسی|Checks and Balances}} بخش مهم قانون اساسی می‌باشد. با ارزیابی و توازن، هر یک از قوای حاکمه می‌تواند قدرت دیگری را محدود نماید. بدین ترتیب هیچ‌یک از شاخه نمی‌تواند بیش از اندازه قوی شود. هر شاخه حکومت قدرت شاخه‌های دیگر را ارزیابی می‌نماید تا مطمئن شود که قدرت بین آنهاآن‌ها در حالت توازن است.<ref>http://www.factmonster.com/ipka/A0777009.html</ref> هر دو سیستم دو بخشی و سه بخشی می‌تواند از ارزیابی و توازن بهره‌مند شود.

به عنوان مثال در یک کشور فرضی، فرایند رایرأی مجلس به یک قانون و سپس تصویب آن توسط ناظر قانون اساسی و نظارت مردم بر نحوه اجرای آن در سیستم قضایی توسط وکلا و نظارت دادگاه‌های عالی بر آن و نهایتاً تقدیم لوایح اصلاحی جدید به مجلس توسط قوه قضاییه نمونه ای از فرایند ارزیابی و توازن است.