امپراتوری مقدس روم: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
{{Infobox Former Country|conventional_long_name=امپراتوری مقدس روم|common_name=امپراتوری مقدس روم|native_name={{native name|la|Sacrum Imperium Romanum}}<br>{{native name|de|Heiliges Römisches Reich}}|era=قرون وسطی|status=امپراتوری|government_type=[[پادشاهی انتخابی]]|life_span=۹۶۲–۱۸۰۶|year_start=۹۶۲|year_end=۱۸۰۶|date_pre=۲۵ دسامبر ۸۰۰|event_pre=شارلمانی خود را امپراتور روم نامید|date_start=۲ فوریه|event_start=تاجگذاری اتوی یکم|date_event1=۲ فوریه ۱۰۳۳|event1=کونراد دوم خود را پادشاه بورگونی نامید|date_event2=۲۵ سپتامبر ۱۵۵۵|event2=صلح آگسبورگ|date_event3=۲۴ اکتبر ۱۶۴۸|event3=صلح وستفالی|date_event4=۲ دسامبر ۱۸۰۵|event4=[[نبرد استرلیتز]]|date_end=۶ آگوست|event_end=فرانسیس دوم مجبور به استعفا شد|p1=فرانکیایفرانک شرقیخاوری|flag_p1=East Francia 843.svg|p2=پادشاهی آلمان|flag_p2=East Francia 843.svg|p3=پادشاهی ایتالیا (امپراتوری مقدس روم)|flag_p3=Corona ferrea monza (heraldry).svg|border_p3=no|s1=پادشاهی پروس|flag_s1=Flag of the Kingdom of Prussia (1803-1892).svg|s2=امپراتوری اتریش|flag_s2=Flag of the Habsburg Monarchy.svg|s3=کنفدراسیون راین|flag_s3=|image_flag=Banner of the Holy Roman Emperor with haloes (1400-1806).svg{{!}}border|flag_type_article=پرچم|flag_type=پرچم امپراتوری<br />({{circa|۱۴۳۰}}–۱۸۰۶)|image_coat=Coat of Arms of the Holy Roman Emperor (c.1433-c.1450).svg|symbol_type_article=نشان|symbol_type=نشان<br />({{circa|‍۱۴۳۳}}–{{circa|۱۴۵۰}})|image_map=Holy Roman Empire at its territorial apex (per consensus).svg|image_map_caption=امپراتوری مقدس روم در اوج گستره خود (۱۱۵۵–۱۲۶۸)|capital=[[وین]] (از ۱۴۹۷)<br>
[[پراگ]] (۱۳۴۶–۱۴۳۷، ۱۵۸۳–۱۶۱۱)
[[روزنبرگ]] (از ۱۶۶۳)
خط ۲۰:
{{گفتاورد|این بدنه‌ای که خود را «امپراتوری مقدس روم» می‌نامد، نه امپراتوری است، نه مقدس است و نه رومی.|ولتر|}}
== خصوصیات و سیستم امپراتوری ==
[[پرونده:Quaterionenadler David de Negker.jpg|بندانگشتی|عقاب دوسر، نشان امپراتوری مقدس رم|جایگزین=|راست]]
امپراتوری روم مقدس جانشین امپراتوری فرانک شرقی بود. این امپراتوری شامل تمام مناطق آلمانی‌زبان می‌شد و بیشتر امپراتوران و پادشاهان آن از خانواده‌های نجیب آلمانی بودند ولی هیچگاه به یک کشورِ ملی مانند [[انگلستان]] یا [[فرانسه]] تبدیل نشد و از لحاظ ایدئولوژی نیز هیچوقت کشور به حساب نمی‌آمد. در ضمن این امپراتوری اصالتاً، بیشتر از امارت‌ها و [[دوک‌نشین]]های خودمختار (و نسبتاً مستقل) تشکیل می‌شد که امپراتور را به عنوان فرمانروای خود قبول می‌داشتند.[[پرونده:Quaterionenadler David de Negker.jpg|بندانگشتی|عقاب دوسر، نشان امپراتوری مقدس رم|جایگزین=|راست]]
 
با بزرگ‌ترین وسعت خود این امپراتوری از کشورهای [[آلمان]]، [[اتریش]]، [[اسلوونی]]، [[سوئیس]]، [[لیختن‌اشتاین]]، [[بلژیک]]، [[هلند]]، [[لوکزامبورگ]]، [[جمهوری چک]]، شرق [[فرانسه]]، شمال [[ایتالیا]] و غرب [[لهستان]] کنونی تشکیل شده بود. به این ترتیب در این امپراتوری به غیر از زبان آلمانی (و لهجه‌های آن) بسیاری [[زبان‌های اسلاوی]] و دیگر زبان‌ها صحبت و نوشته می‌شد. زبان لاتین در آن دوران نقش زبان دین و مذهب را بازی می‌کرد.
سطر ۳۰ ⟵ ۳۱:
== تاریخ ==
=== تشکیل امپراتوری ===
[[پرونده:reichskrone.jpg|بندانگشتی|200px|تاجِ امپراتوری مقدس روم ملت آلمان|جایگزین=|راست]][[پرونده:HRR.gif|بندانگشتی|250px|دگرگونی‌ها در امپراتوری روم مقدس از ۹۶۲ تا میلادی ۱۸۰۶|جایگزین=|راست]]با تاجگذاری [[شارلمانی]] به عنوان امپراتور توسط پاپ [[لئو سوم]]، وی مدعی جانشینی امپراتوری روم شد. سعی شارلمانی برای به ابرقدرت رساندن امپراتوری فرانک در کنار [[خلافت اسلامی]] و [[روم شرقی|امپراتوری روم شرقی]] تنها در زمان سلطنت او موفق بود. با مرگ وی و بعدها تقسیم امپراتوری بین نوادگانش، کلیسا سعی کرد به خاطر علائق مشترک سیاسی، امپراتوری را متحد نگه دارد. با این وجود سیستم تجزیه پیشروی کرد و بالاخره امپراتوریِ فرانکها به دو قسمت مجزای [[فرانک غربی]] ([[فرانسه]] امروزی) و [[فرانک شرقی]] (آلمان امروزی) تقسیم شد. لقب امپراتور ولی با فرانکِ شرقی باقی‌ماند، هنگامی که اتو یکم سال [[۹۶۲ (میلادی)|۹۶۲]] در حین لشکرکشی به ایتالیا در [[رم]] تاجگذاری کرد.
 
با تاجگذاری اتو، بر این عادت شد که پادشاهان فرانکِ شرقی خود را به عنوان امپراتور تاجگذاری کنند. به این ترتیب با گذشتِ زمان فرانکِ شرقی به عنوان جانشین [[امپراتوری روم]] شناخته شد و به این سبب که برعکس رومِ باستان مسیحی بود، به آن لقب ''مقدس'' داده شد. عبارت ''ملت آلمان'' که به فریدریش یکم برمی‌گردد هم با پایان قرون وسطی رسمی شد.[[پرونده:reichskrone.jpg|بندانگشتی|200px|تاجِ امپراتوری مقدس روم ملت آلمان|جایگزین=|راست]]
 
با تاجگذاری اتو، بر این عادت شد که پادشاهان فرانکِ شرقی خود را به عنوان امپراتور تاجگذاری کنند. به این ترتیب با گذشتِ زمان فرانکِ شرقی به عنوان جانشین [[امپراتوری روم]] شناخته شد و به این سبب که برعکس رومِ باستان مسیحی بود، به آن لقب ''مقدس'' داده شد. عبارت ''ملت آلمان'' که به فریدریش یکم برمی‌گردد هم با پایان قرون وسطی رسمی شد.[[پرونده:reichskrone.jpg|بندانگشتی|200px|تاجِ امپراتوری مقدس روم ملت آلمان|جایگزین=|راست]]
=== قرون وسطی ===
در [[سده‌های میانه]] نظام اداری امپراتوری به‌کلی در حال تغییر بود. حتی در فرانک شرقی رایج بود که در تقسیمات کشوری از واحدهای بزرگ‌تری برای اداره سیاسی استفاده شود. این واحدهای جدید، [[دوک‌نشین]] نام داشتند. دوک‌نشین‌ها واحدهای نسبتاً بسته‌ای بودند و اختیارات خاص خود را داشتند و همچنین بارها بر ضد قدرت امپراتور به مبارزه برمی‌خواستند.
 
در اوج قرون وسطی یعنی حدود قرن ۱۱، امپراتوری تقریباً ۸۰۰٬۰۰۰–۹۰۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع مساحت و حدود ۸–۱۰ میلیون جمعیت داشت که البته با پایان اوج این قرون یعنی اواخر قرن ۱۳ این تعداد به ۱۲–۱۴ میلیون نفر رسید.[[پرونده:HRR.gif|بندانگشتی|250px|دگرگونی‌ها در امپراتوری روم مقدس از ۹۶۲ تا میلادی ۱۸۰۶|جایگزین=|راست]]
 
=== زمان جدید ===
با آغاز قرون جدید، تغییراتی در سیستم حکومتی به وجود آمد، به‌طوری‌که قدرت امپراتور به آهستگی رو به انحطاط گذاشت. بین نخبگان امپراتوری (کسانی که در پارلمان کرسی و حق رای داشتند، مانند امرا، [[شوالیه|شوالیه‌]]ها، دوک‌ها و شهرهای آزاد)، اتحادهای مذهبی ایجاد شد که با یکدیگر بارها به جنگ پرداختند. در اواخر قرن ۱۶، به نخبگان امپراتوری اختیار تعیین مذهب برای مناطق تحت کنترل آن‌ها داده شد که باعث یکسانی مذهبی بیشتر برای منتخبین می‌شد و با یکسانی مذهبی در یک منطقه، راه تجزیه‌طلبیِ آن هموارتر می‌شد. این تغییرات در نقطه اوج خود منجر به [[جنگ سی‌ساله]] شد. در همین ادامه امپراتور سعی کرد برای آخرین بار قدرت از دست‌رفته‌اش را دوباره صاحب شود و اتحاد با کلیسا را تشکیل دهد که به موفقیت نرسید. به این ترتیب، امپراتوریِ ازهم‌گسیخته‌ای به وجود آمد که امپراتور در آن تنها نقش تشریفاتی داشت ولی از لحاظ قدرت تنها به عنوان [[دوک اطریش]] در پارلمان با نخبگان دیگر همپایه بود.