زاهدان: تفاوت میان نسخه‌ها

واژهٔ «زاهدان» در سال [[۱۳۰۸]] خورشیدی، در زمان رضاشاه به این شهر اطلاق گردید.قبلا اسم آن دزآپ(کلمه ای بلوچی،‌دز+آپ) بود جاییکه آب از یکجایی بیرون میزد ودوباره توی ریگها فرو میرفت و از جای دیگه باز خارج میشد که در اصطلاح بلوچی به آن دزآپ میگفتن <ref name="City1" /> در آن سال پس از پایان دادن به ناامنی‌های و جنایت‌های ایجادشده توسط [[دوست‌محمدخان بارکزائی]] به‌دست تیمسار [[امان‌الله جهانبانی]]، رضاشاه از راه بیرجند و زابل به دزآپ سفر کرد. در این سفر [[محمدابراهیم علم|محمدابراهیم علم (امیر شوکت‌الملک دوم)]]، سردار [[قائنات]]، و [[غلامحسین خان عامری (سردار مجلل)]] نیز همراه او بودند.<ref>کتاب تاریخ دو قوم</ref>

هنري فيلد دزدآب قديم را جزء بخش سرحد،و سرحد رایکی از 4 قسمت اصلی بلوچستان ايران دانسته است.<ref>فيلد ، هنري ( 1343 ). مرد م شناسي ايران ترجمة عبدالله فريار، تهران: كتاب خانة ابن سينا.</ref>سرپرسي سايكس نيز  بر اين مدعا صحه گذاشته. است .<ref>سايكس، سرپرسي ( 1336 ). سفرنامه يا ده هزار ميل در ايرا ن ترجمة حسين سعادت نوري، تهران: كتاب خانة ابن سينا.</ref>امان الله جهانباني در سال 1308 ش، يك سال بعد از لشكركشي ارتش به دزدآب، فقط شهر سرحد را دزدآب ذكر مي كند كه حدود 5000 نفر جمعيت داشت . وي طوايف بلوچ را مهم ترين ساکنان منطقه با بیشترین درصد جمعیتی ذکر میکند<ref name=":0" />  اعتماد السلطنه می گوید از ديرباز بيش تر جمعيت اين منطقه از ايلات بلوچ تشكيل مي شد قوم بلوچ بيش ترين درصد جمعیتی ساکن ر زاهدان را  تا پيش ازدورة پهلوي اول داشت، اما به تدريج به علت مهاجرت از شمار آن ها كاسته شد. اعتماد السلطنه می گوید از ديرباز بيش تر جمعيت اين منطقه از بلوچها تشكيل مي شد<ref>اعتماد السلطنه، محمدحسن خان ( 1367 ). مرا ةالبلدا ن تصحيح عبدالحسين نوايي و ميرهاشم محدث، تهران :دانشگاه تهران.</ref> <ref>تأثير عوامل اجتماعي و فرهنگي  مذهبي در مهاجرت به زاهدان از آن سوي مرز در دورة پهلوي اول-تحقيقات تاريخ اجتماعي، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي

.<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":2" /> <ref name=":2">ناصح، ذبيح الله ( 1345 ). بلوچستان بي جا: ابن سينا.</ref><ref name=":1">مكي، حسين ( 1362 ). تاريخ بيست ساله ايرا ن جلدج 4 و 5، تهران: اميركبير.</ref><ref name=":0">جهانباني، امان الله ( 1338 ). سرگذشت بلوچستان و مرزهاي آ ن تهران: بي نا</ref>

بعد از ایجاد راه آهن  گروهي از هند وها به هدف كار در بخش راه آهن وارد دزدآب شدند، اما با اتمام خط راه آهن و هم چنين پايان جنگ اول ازاهميت سياسي اين خط كاسته شد. موقعيت دزدآب جهت (نزديكي به هند ، هم چنين به آب هاي آزاد درياي عمان، و درنتيجه تسهيل امور تجاري ) افزايش اهميت اقتصادي راه آهن دزدآب و شهر دزدآب را در پي داشت. اين امر سبب مهاجرت گروهي ديگر ازسيك ها به دزدآب و اشتغال آن ها در بخش تجارت شد كه با حمايت دولت ايران وانگليس در بخش هاي گمرك و عوارض راه هم راه بود. سيك ها اتباع هندي انگليس قلمداد مي شدند و اين امر مزايايي داشت كه البته كسب اين مزايا سبب محروميت اتباع ايراني از آن مي شد. اين امر وضعيت سختي را بر اتباع ايراني، به ويژه ساكنان محلي شهر ، مترتب مي كرد، چراكه در زاهدان به منزلة شهري تازه تأسيس، افزون بر مهاجران جديد، ساكنان بومي نيز در بخش هايي از شهر ساكن بودند.<ref>زرين كلك، بهناز ( 1382 ). اسنادي از روابط ايران و انگليس  1325-1330(تهران: سازمان اسناد.</ref><ref>اسناد كتاب خانة ملي و سازمان اسناد ايران (با نام اختصاري: ساكما  21-02404(-،</ref><ref name=":3">اسناد مركز اسناد وزارت امور خارجه (با نام اختصاري: ماواخ):SH1304-53-p5-21, 22 ،SH1304-53-p5-11</ref>