دستگاه گلژی: تفاوت میان نسخه‌ها

در سال ۱۸۹۸ [[کامیلو گلجی]]، یاخته‌شناس ایتالیایی، با اشباع کردن یاخته‌های عصبیِ [[جغد]] از [[نمک]]‌های [[نقره]] و بررسی [[میکروسکوپ]]ی این یاخته‌ها ذراتی تیره، هلالی‌شکل و به صورت شبکهٔ درهم‌رفته‌ای را در کنار [[هسته یاخته]] مشاهده کرد که آن را دستگاه شبکه‌ایِ درونی نامید. این مجموعه بعدها به افتخار گلجی، دستگاه گلجی (یا دستگاه گلژی) نامیده شد. گلژی تلفظ فرانسوی نام او است که در فارسی نیز رایج شده استشده‌است.

با مطالعه سلول‌ها توسط میکروسکوپ‌های نوری و الکترونی به این نتیجه رسیده‌اند که دستگاه گلژی هم در یاخته‌های جانوری و هم در یاخته‌های گیاهی وجود دارد و یکی از اجزا مهم ساختمانی یاخته‌هاست که بویژهبه ویژه در اعمال ترشحی سلول‌ها فعالیت زیادی دارد.

کیسه‌های پهن و قرصی شکل غشایی هستند که بخش میانی صاف و وسعتی حدود ۱ میکرومتر دارند. اما کناره‌های کیسه بسیار چین خورده و متراکم است که قدرت جوانه زدن دارند و وزیکولهایوزیکول‌های کوچکی را ایجاد می‌کنند. هر ساکول حالت کمانی دارد و یک سطح آن برآمده و سطح دیگر فرورفته‌است. ضخامت غشای ساکول همانند غشای شبکه آندوپلاسمی است. سطح سیسترن یا ساکول صاف و بدون [[ریبوزوم|ریبوزم (رِناتَن)]] است.

مسئله خاستگاه دیکتیوزوم‌ها هنوز مورد بحث است و در این زمینه فرضیه‌ها و نظریه‌های چندی ارائه شده‌است. بدیهی است که هر یاخته در شرایط عادی بطوربه‌طور معمول تعدادی از دیکتیوزوم‌های خود را از یاخته والدی به ارث برده‌است. سه نظریه مهم از این قرارند:

# تشکیل از نو با زیر بنای به هم پیوستن قطعاتی از شبکه آندوپلاسمی دستگاه گلژی را بوجودبه وجود می‌آورد.

# دیکتیوزوم‌های جدید از تقسیم دیکتیوزوم‌های پیشین بوجودبه وجود می‌آید.

* ترشح موسیلاژعا و مواد ژله‌ای با زیر بنای [[پلی ساکارید]]های اسیدی بویژهبه ویژه در سلول‌های گیاهی