سید محمدکاظم شریعتمداری: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
افزودن منبع
جز ویرایش به‌وسیلهٔ ابرابزار:
خط ۱:
{{جعبه زندگینامه
| اندازه جعبه =
| عنوان =
| نام = محمدکاظم شریعتمداری
| تصویر = Mohammad Kazem Shariatmadari - March 1982 (cropped).jpg
| اندازه تصویر =
| عنوان تصویر = شریعتمداری در فروردین ۱۳۶۱
| زادروز = ۱۵ دی ۱۲۸۴
خط ۱۹:
| شناخته‌شده برای =
| نقش‌های برجسته = بنیانگذار [[حزب جمهوری خلق مسلمان ایران]] و [[دارالتبلیغ اسلامی]]
| لقب = ''[[آیت‌الله|آیت‌الله العظمىالعظمی]]''
| حزب =
| دین = اسلام
خط ۲۷:
|فرزندان= [[حسن شریعتمداری|حسن]]، محمدعلی، فاطمه، منیره
| تأثیرگذاران = [[سید حسین بروجردی]]
| تأثیرپذیرفتگان =
| وبگاه =
}}
سید '''محمّدکاظم شریعتمداری''' (زادهٔ ۱۵ دی ۱۲۸۴ در [[تبریز]] – درگذشتهٔ ۱۴ فروردین ۱۳۶۵ در [[تهران]]) از [[مرجع تقلید|مراجع تقلید]]<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/world/2013/02/130212_l57_house_arrest_history.shtml ۱۳ خانه‌ای که حبسخانه شد]، بی‌بی‌سی فارسی</ref> [[شیعه]] و مؤسس [[دارالتبلیغ اسلامی]] قم<ref name=":0">{{یادکرد وب|عنوان=دارالتبلیغ در یک نگاه{{!}} ساختار، اهداف و فعالیت‌ها /مؤسسات /پایگاه تخصصی جریان‌شناسی اسباط|نشانی=https://www.asbaat.ir/%d8%af%d8%a7%d8%b1%d8%a7%d9%84%d8%aa%d8%a8%d9%84%db%8c%d8%baدارالتبلیغ-%d8%af%d8%b1در-%db%8c%da%a9یک-%d9%86%da%af%d8%a7%d9%87نگاه-%d8%b3%d8%a7%d8%ae%d8%aa%d8%a7%d8%b1%d8%8cساختار،-%d8%a7%d9%87%d8%af%d8%a7%d9%81اهداف-%d9%88و-%d9%81ف/|وبگاه=اسباط|تاریخ=2018-09-03|بازبینی=2019-06-05}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=بازخوانی یک اقدام انقلابی‌ــ‌2انقلابی‌ــ2{{!}} نظر 6 تن از شاگردان امام دربارهدربارهٔ آیت‌الله شریعتمداری: متأثر از اطرافیان- اخبار سیاسی - اخبار تسنیم - Tasnim|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/02/05/1708736/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8Cبازخوانی-%DB%8C%DA%A9یک-%D8%A7%D9%82%D8%AF%D8%A7%D9%85اقدام-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8%DB%8Cانقلابی-%D9%80%D9%80ــ-2-%D9%86%D8%B8%D8%B1نظر-6-%D8%AA%D9%86تن-%D8%A7%D8%B2از-%D8%B4%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86شاگردان-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85امام-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87درباره-%D8%A2%DB%8C%D8%AAآیت-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87الله-%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%B9%D8%AA%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8Cشریعتمداری-%D9%85%D8%AA%D8%A3%D8%AB%D8%B1متأثر-%D8%A7%D8%B2از-%D8%A7%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%D9%86اطرافیان|وبگاه=خبرگزاری تسنیم - Tasnim|بازبینی=2019-06-05|کد زبان=fa}}</ref> و [[حزب جمهوری خلق مسلمان ایران]] در آذربایجان بود.
 
پس از انقلاب بین او و [[روح‌الله خمینی]] در جریان [[کودتای نوژه]]، مخالفت او با [[ولایت فقیه]] و درگیری‌های [[حزب جمهوری خلق مسلمان ایران]] اختلافاتی به وجود آمد. پس از تیره‌شدن رابطه شریعتمداری با حکومت، [[جامعه مدرسین حوزه علمیه قم]] در اقدامی بی‌سابقه در [[تاریخ شیعه]] او را از مرجعیت خلع کردند. سپس شریعتمداری محصور شد و تا پایان عمر در [[حصر خانگی]] ماند.<ref name="bbc.co.uk">[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2014/04/140406_l39_shariatmadari_yaghoobi.shtml آیت‌الله شریعتمداری، مرجع تقلیدی که در حصر درگذشت]، بی‌بی‌سی فارسی</ref>
خط ۳۸:
 
== تحصیلات ==
سید کاظم شریعتمداری تحصیلاتش را در علوم دینی در [[تبریز]] آغاز کرد و قبل از سن بلوغ در درس [[مکاسب]] حاضر شد و در ۱۸ سالگی خود مکاسب تدریس می‌نمود.
وی در خاطراتش آغاز تحصیل را این‌گونه بیان می‌کند:
 
«در اوایل تحصیل علوم دینی، در تبریز، مختصر تردیدی در خانوادهٔ ما برای ادامهٔ این رشته پیدا شد. شبی در خواب دیدم که پنجرهٔ اتاق نشیمن ما باز شد و [[محمد|حضرت رسول اکرم]] تشریف آوردند که در دست مبارک‌شان یک جلد کتاب [[شرایع الاسلام]] [[محقق حلی]] بود و کتاب را باز کرده و فرمودند: «فرزندم، بیا، من خودم به تو درس بگویم.» و صفحهٔ اول شرایع را از زبان پیامبر درس خواندم و از خواب بیدار شدم و دیگر تردیدمان از بین رفت و تحصیلاتم را تعقیب نمودم.»<ref>خاطرات سفر آیت‌الله شریعتمداری به مشهد مقدس، ص ۱۲۰.</ref>
 
وی پس از اتمام دروس سطح، دو سال در درس خارج [[میرزا صادق تبریزی]] و [[میرزا ابوالحسن انگجی]] که از علمای معروف [[تبریز]] بودند، شرکت نمود و در سال ۱۳۰۳ شمسی، برای ادامهٔ تحصیل، به [[حوزه علمیه قم|حوزهٔ علمیهٔ قم]] رفت و در درس [[عبدالکریم حائری یزدی]] شرکت نمود و دورهٔ خارج فقه و اصول را در نزد[[عبدالکریم حائری یزدی]] تا زمان فوتش آموخت و هم‌زمان همان درس را برای همدوره‌های خود مانند: حاج ملاعلی معصومی (آخوند همدانی)، [[سید ابوالفضل موسوی زنجانی]]، [[سید رضا زنجانی]] و [[روح‌الله خمینی]] درس می‌داد.
بعد از مرگ [[سید حسین طباطبایی بروجردی]] در سال [[۱۹۶۲ (میلادی)|۱۹۶۲]]، وی به عنوان یکی از مراجع پیشتاز با مقلدانی از [[ایران]]، [[پاکستان]]، [[هندوستان]]، [[لبنان]]، [[کویت]] و قسمت‌های جنوبی [[خلیج فارس]] تبدیل شد<ref>شریف رازی، گنجینهٔ دانشمندان، جلد ۲، ص ۱۴</ref> که به همراه [[سید محمدرضا گلپایگانی]] و [[سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی|مرعشی نجفی]] در [[قم]] مشهور به آیات ثلاثه شدند که بلندپایه‌ترین روحانیون و مراجع [[ایران]] به‌شمار می‌آمد.<ref>[http://news.gooya.com/politics/archives/2008/07/073988.php gooya news :: politics : خداوند چه داور خوبی است! آیت‌الله شریعتمداری و آنچه بر او گذشت، عبدالرحمن راستگو<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
 
خط ۶۷:
محمدکاظم شریعتمداری مؤسس [[حزب جمهوری خلق مسلمان ایران]] نیز بود و در جریان درگیری‌های [[اسفند]] ۱۳۵۸، هواداران او در [[تبریز]] موفق به تصرف ساختمان رادیو و تلویزیون [[تبریز]] شد؛ که با پیام [[روح‌الله خمینی]] به شریعتمداری برای خروج از حزب و اعدام ده تن از هوادارانش توسط [[دادگاه انقلاب]] تبریز، این حزب سرکوب و منحل اعلام شد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://emam.com/posts/view/2147| عنوان = حزب خلق مسلمان و آقای شریعتمداری| ناشر = [[سایت جامع امام خمینی]]}}</ref><ref>{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده= |نویسندگان سایر بخش‌ها=|ترجمه=|صفحه= |عنوان = وصیت امام به آقای شریعتمداری برای کناره‌گیری از حزب منحرف خلق مسلمان | پیوند = http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1684894 |ژورنال= |نشریه=مگ ایران به نقل از روزنامه کیهان |تاریخ= |دوره= |شماره= |شاپا=}} بازیابی‌شده در 30 مارس 2009.</ref><ref>{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده= |نویسندگان سایر بخش‌ها=|ترجمه=|صفحه= |عنوان = اولین همه‌پرسی انقلاب | پیوند = http://www.dowran.ir/show.php?id=126193814 |ژورنال= |نشریه=دوران به نقل از نشریه زمانه |تاریخ= |دوره= |شماره= |شاپا=}} بازیابی‌شده در 30 مارس 2009.</ref><ref>{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده= |نویسندگان سایر بخش‌ها=|ترجمه=|صفحه= |عنوان = و تو چه می‌دانی که اعتراف چیست؟ | پیوند = http://zamaaneh.com/humanrights/2006/09/post_39.html |ژورنال= |نشریه=رادیو زمانه |تاریخ=۱۷ شهریور ۱۳۸۵ |دوره= |شماره= |شاپا=}} بازیابی‌شده در 30 مارس 2009.</ref><ref>{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده= |نویسندگان سایر بخش‌ها=|ترجمه=|صفحه= |عنوان = حزب خلق مسلمان | پیوند = http://www.pajoohe.com/fa/index.php?Page=definition&UID=30532 |ژورنال= |نشریه=پژوهشگاه یاقر العلوم |تاریخ= |دوره= |شماره= |شاپا=}} بازیابی‌شده در 30 مارس 2009.</ref>
 
[[حسینعلی منتظری]] در خاطرات خود آورده‌است که بنا به شنیده‌های وی از برخی منابع حکومتی، ماجرای کودتای منتسب شده به [[قطب زاده]] ساختگی بوده‌است. اگرچه قطب زاده در یک برنامهٔ تلویزیونی به این کار اعتراف کرد و اسمی هم از سید محمدکاظم شریعتمداری آورد. <ref>{{یادکرد وب |عنوان=ماجرای کودتا و انتساب آن به آیت‌الله شریعتمداری |نشانی= http://www.amontazeri.com/Farsi/Khaterat/html/0425.htm |ناشر= سایت رسمی آیت‌الله منتظری}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان =گفتگو با مهندس حسن شریعتمداری، فرزند آیت‌الله شریعتمداری بازخوانی پروندهٔ برخورد با آیت‌الله شریعتمداری |نشانی=http://www.zamaaneh.com/humanr/2009/03/post_30.html |تاریخ=۱۴ اسفند ۱۳۸۷ |ناشر= رادیو زمانه}}</ref>
 
وی مؤسس [[دارالتبلیغ اسلامی]] بود.<ref name=":0" /> [[محسن کدیور]] با نوشتن مقاله‌ای با موضوع «اسناد مظلومیت آیت‌الله شریعتمداری» مدعی شد که که دارالتبلیغ اسلامی توسط [[جمهوری اسلامی]] مصادره شده و به [[دفتر تبلیغات اسلامی]] تغییر نام یافته استیافته‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=آیت الله شریعتمداری، مرجع تقلیدی که در حصر درگذشت|نشانی=http://www.bbc.com/persian/iran/2014/04/140406_l39_shariatmadari_yaghoobi|وبگاه=BBC News فارسی|بازبینی=2019-06-05|کد زبان=fa|نام=جلال یعقوبی روزنامه|نام خانوادگی=نگار}}</ref><ref name=":1">{{یادکرد وب|عنوان=اسنادی از مظلومیت آیت الله شریعتمداری|نشانی=https://kadivar.com/9840|وبگاه=محسن کدیور|بازبینی=2019-06-05|کد زبان=fa-IR|نام خانوادگی=HMouK}}</ref> حسینیهٔ شخصی وی هم بنا بر مقاله محسن کدیور به سرنوشت مشابهی دچار شد.<ref name=":1" />
 
== نامه به خمینی ==
خط ۷۵:
 
== درگذشت ==
 
وی در غروب پنج‌شنبه ۱۳ فروردین ۱۳۶۵ در [[بیمارستان مهراد]] تهران، بر اثر [[نارسایی کلیه]] درگذشت. جمهوری اسلامی هواداران او را از برگزاری مراسم تشییع منع کرد و وصیتنامه او را نادیده گرفت و جسد او را شبانه در قبرستان ابوحسین قم دفن کرد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=فرزند آیت‌الله شریعتمداری از توطئه خمینی برای نابودی پدرش سخن می‌گوید |نشانی=http://www.khandaniha.eu/items.php?id=864|ناشر= سایت خواندنیها}}</ref>
 
[[سید رضا صدر]] برادر بزرگتر [[موسی صدر]] پس از درگذشت شریعتمداری هنگامی که قصد اقامه نماز بر جسد وی را داشت بازداشت شد و یک روز را در بازداشت گذراند.<ref>[http://tourjan.com/?tag=آیت-الله-سید-رضا-صدر کاش جنازه پیرمرد را بدهند!]</ref>
 
== یادداشت‌ها ==
سطر ۹۳ ⟵ ۹۲:
{{ویکی‌گفتاورد|سید محمدکاظم شریعتمداری}}
{{ویکی‌انبار|سید محمدکاظم شریعتمداری}}
* <small>[http://news.gooya.com/politics/archives/2008/07/073989.php خداوند چه داور خوبی است! آیت‌الله شریعتمداری و آنچه بر او گذشت ]
* Moojan Momen ''Shi'i Islam'' Yale University Press ۱۹۸۶
* [[شائول بخاش]]، ''Reign of the Ayatollahs'', {{ISBN|0-465-06887-1|en}}
سطر ۱۰۵ ⟵ ۱۰۴:
 
{{ترتیب‌پیش‌فرض:شریعتمداری، سید محمدکاظم}}
 
[[رده:افراد مربوط به انقلاب ۱۳۵۷ ایران]]
[[رده:انقلابیون اهل ایران]]