جرثقیل: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
اصلاح و تصویر
جز ویرایش به‌وسیلهٔ ابرابزار:
خط ۱:
[[پرونده:Crane machine slewing platform.svg|جایگزین=|بندانگشتی|335x335پیکسل|طرح یک جرثقیل مدرن متحرک]]
'''جرثقیل''' یا '''جراثقال''' وسیله‌ای است برای بلند کردن و [[جابه‌جایی|جابه‎جایی]] بارهای سنگین. جرثقیل از گذشته، با نیروی انسان یا حیوان به کار می‎رفته‎استمی‌رفته‌است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دائرةالمعارف فارسی به سرپرستی دکتر غلامحسین مصاحب ا-س|نام خانوادگی=مصاحب|نام=غلامحسین|ناشر=امیرکبیر|سال=۱۳۸۱|شابک=964-303-045-8|مکان=تهران|صفحات=۷۳۳}}</ref>
 
== تاریخچه جرثقیل‎ها ==
جرثقیلهای اولیه حدود ۴۰۰۰ سال پیش و در تمدن مصر باستان برای جابه‎جایی آب مورد استفاده قرار می گرفتند و به [[شادوف]] معروف بوده‌است. نحوه کار این دستگاه همچنین به این صورت بود که برای تعادل در یک طرف، وزنه‌ی تعادلی و در انتهای دیگر بازوی گردان که آب یا کالا را جابه‌جا می‌کردند قرار داشته‌است. قسمت‌های تشکیل دهنده این دستگاه چوبی عبارت‎ بودند از:<ref name=":0">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=|وبگاه=jupiterdesign.ir|نشانی=http://jupiterdesign.ir/different-types-of-cranes/|عنوان=جرثقیل – راهنمای جامع آشنایی با جرثقیل|تاریخ بازدید=9 June 2019}}</ref>
 
== تاریخچه جرثقیل‎هاجرثقیل‌ها ==
جرثقیلهای اولیه حدود ۴۰۰۰ سال پیش و در تمدن مصر باستان برای جابه‎جاییجابه‌جایی آب مورد استفاده قرار می گرفتندمی‌گرفتند و به [[شادوف]] معروف بوده‌است. نحوه کار این دستگاه همچنین به این صورت بود که برای تعادل در یک طرف، وزنه‌یوزنهٔ تعادلی و در انتهای دیگر بازوی گردان که آب یا کالا را جابه‌جا می‌کردند قرار داشته‌است. قسمت‌های تشکیل دهنده این دستگاه چوبی عبارت‎عبارت بودند از:<ref name=":0">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=|وبگاه=jupiterdesign.ir|نشانی=http://jupiterdesign.ir/different-types-of-cranes/|عنوان=جرثقیل – راهنمای جامع آشنایی با جرثقیل|تاریخ بازدید=9 June 2019}}</ref>
* یک تکیه گاه افقی
* دو تکیه گاه عمودی
* یک بازوی گردان
 
استفاده از نمونه‌های اولیه جرثقیل در سایر ملل نیز شایع بوده‌است. به عنوان مثال شواهد باستان شناسان بیانگر این مطلب است که شش قرن پیش از میلاد مسیح [[یونان|یونانیان]] از وسایلی چوبی برای حمل وسایل سنگین استفاده می کردندمی‌کردند. رومی‌ها نیز در ساختار جراثقال یونانی‌ها تغییراتی را ایجاد نموداند و از آن در ساخت و ساز استفاده می کردندمی‌کردند. جرثقیلهایی که رومیان از آن استفاده می‌کردند به {{پیوند با میان‌ویکی|تردمیل یا تردویل|Treadwheel crane|Aranybulla||nobold=}} معروف است.<ref name=":0" />
 
در قرن شانزدهم میلادی برای افزایش طول باربرداری جرثقیل، قسمت بازوی متحرک<ref>{{Lang-en|Jib}}</ref> به قسمت بالابرنده یا بازوی اصلی<ref>{{Lang-en|Boom}}</ref> اضافه شد. با [[انقلاب صنعتی]] استفاده از جرثقیل‌ها برای حمل بار در بنادر رونق گرفت. در سال ۱۸۳۸ ویلیام آرمسترانگ کارخانه دار و تاجر انگلیسی جرثقیلی ساخت که با قدرت آب کار می کردمی‌کرد. یکی از جرثقیلهای او توسط نیروی دریایی ایتالیا در سال ۱۸۸۳ مورد استفاده قرار گرفت. این دستگاه تا اواسط دهه ۱۹۵۰ برای فعالیت‎هایفعالیت‌های گوناگون استفاده می شدمی‌شد و هنوز با گذشت چندین دهه در شهر [[ونیز]] ایستاده استایستاده‌است.<ref name=":0" /> [[پرونده:کارگاه ساخت کانکس در ایران 10.jpg|جایگزین=یک جرثقیل در حال حمل یک کانکس|بندانگشتی|250x250پیکسل|یک جرثقیل در حال حمل یک [[کانکس]]]]
 
== تعریف جرثقیل ==
سازمان بین‌المللی استاندارد بر اساس شماره ISO3406-1 تعریف مشخصی از جرثقیل و جرثقیل متحرک ارائه می‎دهدمی‌دهد:<ref name=":0" />
# فعالیت اصلی جرثقیل، باربرداری و جابه‎جاییجابه‌جایی بار به صورت معلق در هوا به وسیله قلاب یا سایر تجهیزات مشابه است.
 
# جرثقیل متحرک، جرثقیلی است که مجهز به دکل یا بوم (و یا تجهیزات بوم برجی) بوده و قابلیت راهپیمایی، بارگیری و تخلیه را بدون استفاده از مسیر ویژه و یا تکیه گاهی برای پایداری خود دارا است.
# فعالیت اصلی جرثقیل، باربرداری و جابه‎جایی بار به صورت معلق در هوا به وسیله قلاب یا سایر تجهیزات مشابه است.
# جرثقیل متحرک، جرثقیلی است که مجهز به دکل یا بوم (و یا تجهیزات بوم برجی) بوده و قابلیت راهپیمایی، بارگیری و تخلیه را بدون استفاده از مسیر ویژه و یا تکیه گاهی برای پایداری خود دارا است.
 
[[پرونده:Tower Cran break down (1).JPG|بندانگشتی|250px|شکستن دکل یک تاورکرین در اثر بلند کردن بار خارج از ظرفیت]]
 
== کاربرد جرثقیل در پروژه‎هایپروژه‌های عمرانی ==
کاربرد جرثقیل‎هاجرثقیل‌ها در پروژه‌های عمرانی عموماََعموماَ عبارت است از:<ref name=":0" />
 
* بتن ریزی بالاخص سازه‌های بلند مرتبه
* استفاده به عنوان بالابر
سطر ۳۱ ⟵ ۲۸:
 
== انواع جرثقیل ==
در اکثر پروژه‌های عمرانی تاورکرین بیشترین استفاده را دارد. جرثقیل‌های مرسوم امروزی عبارت‎اندعبارت‌اند از:<ref name=":0" />
 
* جرثقیل برجی یا تاورکرین - معمولاً در ساختمان‌های مرتفع مورد استفاده قرار می‌گیرد و به سه صورت بر روی زمین نصب می‌شود.
* جرثقیل متحرک - به دو صورت ثابت با نصب جک (کفی یا بدون کفی، خودروبر و غیره) یا متحرک کارگاهی (با بار) عمل می‌کند.
* [[جرثقیل سقفی]] - در سالن‌های صنعتی، تولیدی یا سایر خطوط (انبار، تعمیر و غیره) در ارتفاع بر روی خطوط باربر کناری قابل نصب است و عموماً به دو شکل جرثقیل سقفی [[جرثقیل سقفی#تک پل|تک پل]] و [[جرثقیل سقفی#جفت پل|جفت پل]] مورد استفاده قرار می‌گیرد.
* جرثقیل شناور<ref>{{Lang-en|Crane vessel}}</ref><ref>ویکی‌پروژه فرهنگستان/حمل‌ونقل دریایی</ref>
* [[جرثقیل دروازه‌ای|جرثقیل دروازه‎ای]] - به دو صورت دروازه‌ای و نیم دروازه‌ای قابل استفاده است.
* جرثقیل بازویی - به دو صورت بازویی (دیواری) یا ستونی بازویی قابل استفاده در صنایع است.
* جرثقیل آویز - درسالن‌ها و مکانهای با محدودیت ارتفاع و خطوط مونتاژ سری (خودروسازی و…) در ظرفیت تا ۵ تن قابل استفاده‌استفاده است.
* جرثقیل خاص - به‎صورتبه‌صورت ترکیبی از گروه‌های قبلی استفاده می‌شود و در موارد استفاده خاص مانند پشته کردن و غیره کاربرد دارد.
 
== طناب جرثقیل ==
به منظور بلند نمودن بار در کارگاه‌ها، بسته به نوع فعالت از طناب‌هایی با جنس‌های گوناگون استفاده می‌شود:<ref name=":0" />
 
* زنجیر ساخته شده از آلیاژ فولادی
* طناب سیمی
* نایلون
* پلی استر
* الیاف مصنوعی
* طناب فیبری طبیعی و مصنوعی
 
== منابع ==
{{پانویس}}
 
== منابع برای مطالعۀمطالعهٔ بیشتر ==
{{چپ‌چین}}
* {{Citation
سطر ۱۲۶ ⟵ ۱۲۱:
| pages = 47–51
}}
{{پایان چپ‌چین}}<br />{{سخ}}{{ویکی‌انبار-رده|Cranes}}
{{داده‌های کتابخانه‌ای}}
{{ماشین‌آلات مهندسی و عمرانی}}