|
| image_caption = 1897 illustration<ref>illustration from Franz Eugen Köhler, Köhler's Medizinal-Pflanzen, 1897</ref>
| image2 = Ametllesjuliol.jpg
| image2_caption = Almond tree with ripening fruit. [[مایورکا]]، Spain
| regnum = [[گیاه]]
| unranked_divisio = [[گیاهان گلدار]]
| binomial = ''Prunus dulcis''
| binomial_authority = ([[فیلیپ میلر]]) [[D. A. Webb]]
| synonyms_ref =<ref>[http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/rjp-375 The Plant List, ''Prunus dulcis'' (Mill.) D.A.Webb ]</ref>
| synonyms = {{Collapsible list|bullets = true
|title=<small>Synonymy</small>
}}}}
'''بادام''' ([[زبان فارسی میانه|پارسی میانه]]: '''واتام''')،<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|وبگاه=fa.wiktionary.org|نشانی=https://fa.wiktionary.org/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%85بادام|عنوان=بادام - ویکی‌واژه|بازبینی=2018-08-07}}</ref>، '''ارژن''' (''Prunus dulcis'', [[مترادف (زیست‌شناسی)]] ''Prunus amygdalus'') نوعی [[میوه]] است، که درخت آن بومی [[ایران]] و کشورهای اطراف<ref>{{Cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/badam-almond|title=BĀDĀM – Encyclopaedia Iranica|website=www.iranicaonline.org|access-date=2019-05-25|quote=The Amygdalus communis (or Prunus amygdalus), though undoubtedly native to the Iranian land-mass, is seldom found in natural stands there today.}}</ref><ref name="POWO_60439867-2">{{cite web|title=''Prunus amygdalus'' <small>Batsch</small>|work=Plants of the World Online|publisher=Royal Botanic Gardens, Kew|url=http://www.plantsoftheworldonline.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:60439867-2|accessdate=2019-04-01}}</ref><ref name="Rieger">[https://archive.is/20141030160630/http://www.uga.edu/fruit/almond-prunus-dulcis/ Introduction to Fruit Crops (Published Online)], Mark Rieger, 2006</ref> و [[آسیای مرکزی]]<ref name="POWO_60439867-22">{{cite web|title=''Prunus amygdalus'' <small>Batsch</small>|work=Plants of the World Online|publisher=Royal Botanic Gardens, Kew|url=http://www.plantsoftheworldonline.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:60439867-2|accessdate=2019-04-01}}</ref> است، اما در مناطق بسیاری کشت می شودمی‌شود. در اصل بادام جزو مغزهای حقیقی به حساب نمی‌آید، بلکه از انواع شفت هاست که دارای یک پوسته بیرونی و یک پوشش درونی سخت است که دانه (مغز) در درون آن قرار می‌گیرد. ارتفاع درخت بادام ۴ تا ۱۰ متر است و قطر آن نیز می‌تواند به بیش از ۳۰ سانتیمتر برسد.
بزرگترین کشورهای تولیدکننده بادام در دنیا [[ایالات متحده آمریکا]] و [[اسپانیا]] هستند. ایران با تولید ۶٪ در رتبه پنجم تولیدکنندگان این میوه قرار دارد. ۴۹٪ دانه بادام را روغن تشکیل می‌دهد که ۶۲٪ آن [[اولئیک اسید]] غیر اشباع، ۲۴٪ [[لینولئیک اسید]] غیراشباع، و ۶٪ آن [[پالمیتیک اسید]] اشباع است. مقدار انرژی موجود در هر ۱۰۰ گرم مغز بادام، ۵۷۶ کیلوکالری است.
بزرگترین بادامستان دیم در ایران، در کوهسرخ خراسان رضوی قرار دارد.<ref>{{یادکرد وب | عنوان=پرورش بادام | وبگاه=پارسه گرد | تاریخ=2013-05-14 | سال=2013 | پیوند=http://www.parsegard.com/creativeliving/پرورش-بادام.html | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2015-09-04}}</ref>
== تولید ==
<br />
== بادام کوهی ==
'''بادام کوهی'''، نام [[درختچه]] سبز رنگی است با برگ‌های باریک و کوچک که در اقلیم نیمه خشک [[ایران]] می‌روید.
=== موقعیت جغرافیایی ===
این گیاه، در مناطق کوهستانی در استان‌های خراسان ( کوهسرخ ) فارس، کرمان خوزستان، سیستان و بلوچستان، یزد، اراک، کردستان، بختیاری، تهران، میانه و لرستان و در انواع مختلف خاک رشد می‌کند.
=== سایر موارد ===
| note = [http://ndb.nal.usda.gov/ndb/search/list?qlookup=12061&format=Full Link to USDA Database entry]
}}
مغز بادام تلخ به مقدار کم حاوی [[سیانور|سیانور دو پتاس]] و [[اسید سیاندریک]] و [[ویتامین D]] است که اگر فردی به مقدار زیاد آن را مصرف کند، مسموم می‌شود. مصرف پنج تا ده عدد مغز بادام تلخ در کودکان می‌تواند [[مسمومیت]] شدید به همراه داشته باشد، در بزرگسالان این تعداد به ۵۰ عدد می‌رسد.<ref>{{یادکرد وب | عنوان=ده ماده غذایی که میتوانند کشنده باشند | وبگاه=DW.COM | تاریخ=2015-09-04 | سال=2015 | پیوند=http://www.dw.com/fa-ir/ده-ماده-غذایی-که-میتوانند-کشنده-باشند/g-18693163 | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2015-09-04}}</ref>
{{پاک‌کن}}
== پانویس ==
{{پانویس|۲}}
== پیوند به بیرون ==
| 