ویکی‌پدیا

حافظ اسد: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
اصطلاح «دشمنان اسد» واجد نوعی قضاوت در حقِّ منتقدان است. این کلمات بی‌طرفی مقاله را نقض می‌کردند. + تصحیح و تکمیل
خط ۱۷:
| successor2 = [[عبدالحلیم خدام]]
| birth_date = ۶ اکتبر ۱۹۳۰
| birth_place = [[قرداحه]]، [[استان لاذقیه]]، {{-}}[[پرونده:Flag of the French Mandate of Syria (1920).svg|22px]] [[قيمومتقیمومت فرانسه بر سوريهسوریه و لبنان|سوریه تحت قیمومیت فرانسه]]
| death_date = {{مرگ و سن|۲۰۰۰|۶|۱۰|۱۹۳۰|۱۰|۶}}
| death_place = [[دمشق]]
| nationality = {{پرچم|سوریه}}
| residence =
| alma_mater = آکادمی نظامی حمص{{-}}قوای مسلح بعثی سوریه (شاخهارتش نظامیخصوصی حزب بعث سوریه)
| party = [[حزب بعث سوریه]]
| otherparty =
خط ۴۳:
|footnotes =
}}
'''حافظ اسد''' (زادهٔ ۶ اکتبر ۱۹۳۰ - در گذشته ۱۰ ژوئن ۲۰۰۰) سیاست‌مدار، نظامی و ژنرال ارتشیارتش، ورئیس از رهبران برجسته [[حزب بعثدولت سوریه]] (جناحبه ارتش بعث) بود. اومدت ۳۰ سالسال، (از ۱۹۷۰ تا ۲۰۰۰) رئیسِ حکومت بعث سوریه بود، و ریاستاز جمهوریِرهبران مادام‌العمر برای خود ایجاد کرد. منتقدان بر این باورند که حکومت او مبتنی بربرجسته [[دیکتاتوریحزب نظامی]]بعث و مبارزه با صدام و اسرائیل بود. دشمنان اسد [[کشتار حماسوریه]] و(فرمانده [[کشتارارتش زندانحزب تدمر]] توسط قوای مسلح بعثیبعث سوریه) برای سرکوبی مخالفان داخلی دولت حافظ اسد را نمود دیکتاتوری نظامی او می‌دانند. دشمنان اسد پس از دیکتاتوری نظامی، از [[کیش شخصیت]] نیز به عنوان وجهی دیگر از حکومت حافظ اسد یاد می‌کنندبود.
 
در سال ۱۹۷۰، ارتش حزب بعث سوریه (یک ارتش خصوصی برای حزب) به فرماندهی اسد، علیه ارتش رسمی کشور سوریه کودتا کرد و حافظ اسد از این طریق به ریاست حکومت رسید. پس از آن اسد به تصفیه ارتشی‌هایی که حاضر به تبعیت از او نبودند پرداخت و ارتش حزب و بازماندگان ارتش رسمی را ادغام کرد و چند سازمان اطلاعاتی‌امنیتی موازی در سوریه ایجاد کرد تا نظارت حداکثری بر ارتش (برای حنثی‌سازی طرح‌های کودتا علیه اسد) و کنترل جامعه داشته باشند. حافظ اسد به مدت ۳۰ سال (از ۱۹۷۰ تا ۲۰۰۰) رئیسِ حکومت بعث سوریه بود و ریاست جمهوریِ مادام‌العمر برای خود ایجاد کرد که در آن ارتش و سازمان‌های اطلاعاتی‌امنیتی مقوماتِ حاکمیت او بر حکومت بودند.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=Seale |نام= Patrick |کتاب=Asad of Syria | ناشر= |سال= 1988|مکان= |شابک=}}</ref> سپس یک ارتش شخصی ۲۵ هزار نفری به نام ''گارد ریاست جمهوری سوریه'' ایجاد کرد تا اگر باز هم کودتایی رخ داد، از او و خانواده‌اش محافظت کنند.<ref>{{cite news|url=http://www.haaretz.com/blogs/the-axis/syrian-rebel-leader-to-haaretz-assad-s-opposition-will-secure-chemical-weapons-1.433021|title=Syrian rebel leader to Haaretz: Assad's opposition will secure chemical weapons|newspaper=Haaretz|date=28 May 2012|accessdate=2 August 2012}}</ref>
 
طبق قوانینی که حافظ اسد وضع کرد، مجلس و دولت به‌طور انحصاری در اختیار حزب بعث قرار گرفت و ارتش و سازمان‌های اطلاعاتی‌امنیتی و حزب بعث به‌طور تمام و کمال از شخص رئیس‌جمهوری که خودش بود باید پیروی می‌کردند و او به عنوان رئیس‌جمهوری مقامی فوق هرسه قوه داشت و حق وتوی مصوبات مجلس و کابینه و حتی قوه قضائیه برای خودش ایجاد کرد و فرمان‌های ریاست جمهوری برای هرسه قوه لازم‌الاجرا و فصل‌الخطاب بودند.<ref>{{Cite web|url=http://sana.sy/en/?page_id=1489|title=Constitution of the Syrian Arabic Republic – Syrian Arab News Agency|website=sana.sy|access-date=2016-10-30}}</ref> او قدرت حداکثری متمرکز و مطلقه ولی بدون امکان پاسخ‌گویی به مردم برای خودش در مقام ریاست جمهوریِ مادام‌العمر سوریه ایجاد کرد.<ref>Pipes, Daniel (1995). Syria Beyond the Peace Process. The Washington Institute for Near East Policy.</ref> منتقدان حافظ اسد بر این باورند که حکومت او مبتنی بر [[دیکتاتوری نظامی]] بود. منتقدان حافظ اسد [[کشتار حما]] و [[کشتار زندان تدمر]] توسط ارتش بعثی سوریه برای سرکوبی مخالفان داخلی دولت حافظ اسد را نمودِ دیکتاتوری نظامی او می‌دانند که از طریق دو دستگاه نظامی (ارتش و سازمان‌های اطلاعاتی‌امنیتی) به جامعه اِعمال می‌شد. آنان یادآور می‌شوند که اگرچه سیاست خارجی حافظ اسد در تضاد با صدام حسین در عِراق بود به طوری که حافظ اسد مهم‌ترین متحد نظامی ایران در جنگ ایران-عراق بود و همه‌جا با صدام حسین مخالفت می‌کرد، ولی سیاست داخلیِ حافظ اسد و صدام حسین کاملاً شبیه به هم بود و از روش‌های یکسانی استفاده می‌کردند مثل تأسیس ارتش شخصی برای خودشان به نام ''گارد ریاست جمهوری'' و تک‌حزبی کردن حکومت و وضع قوانین برای مطلقه کردن قدرت ریاست‌جمهوری مادام‌العمر.
 
پس از مرگ حافظ اسد، حزب بعث جلسه‌ای تشکیل داد و فرزند او [[بشار اسد]] را به عنوان رئیس‌جمهوریِ بعدی دولت بعث سوریه انتخاب کرد.
 
== زندگی‌نامه ==
[[پرونده:Rifaathafezassad.jpg|thumbnail|راست|حافظ اسد (رئیس جمهوررئیس‌جمهور دولت بعث سوریه) و رفعت اسد (معاونت ریاست جمهوری)]]
'''حافظ اسد''' در سال [[۱۹۳۰ (میلادی)|۱۹۳۰]] به دنیا آمد. حافظ اسد پس از طی تحصیلات مقدماتی وارد دانشکده خلبانی شد. وی پس از مدّتی خدمت در ارتش، در نیروی هوایی [[سوریه]] به درجه ژنرالی رسید و پس از طی مقاماتی چون [[وزیر دفاع]] و فرمانده نیروی هوایی ،هوایی، [[نخست وزیرنخست‌وزیر]] ، دبیر کلدبیرکل [[حزب بعث]] ، ۹از ماه [[مارس]] [[۱۹۷۱ (میلادی)|۱۹۷۱]] میلادی پس از انجام کودتایی رئیس جمهوررئیس‌جمهور [[سوریه]] شد.
 
وی در کودتای سال ۱۹۶۳ [[حزب بعث]] مشارکت داشت و پس از آن به فرماندهی نیروی هوایی سوریه رسید. در سال ۱۹۶۶ اسد و دوستانش کودتای دیگری را علیه جناح سنتی حزب بعث ترتیب دادند که به قدرت گرفتن شاخه رادیکال نظامی بعث به رهبری صالح جدید منجر شد و اسد در دولت جدید به عنوان وزیر دفاع منصوب شد. او در سال ۱۹۷۰ در کودتای دیگری صالح جدید را سرنگون کرده با وجود حاکمیت به اصطلاح مبنی بر [[دموکراسی]] از آن به بعد تا هنگام مرگ حاکم بلامنازع سوریه شد.
 
اسد در دوران حکومت خود گرایش‌های [[رادیکالیسم|رادیکالی]] حکومت بعث را کاهش داد. میزان بیشتری از [[مالکیت خصوصی]] در نظام اقتصادی کشور ایجاد شد و روابط سوریه با کشورهای عربی که از نظر پیشینیان او ارتجاعی محسوب می‌شدند، بهبود یافت. البته اسد اتحاد با [[شوروی]] را در تمام دوران [[جنگ سرد]] حفظ کرد و در عوض از حمایت آن‌ها علیه اسرائیل بهره‌مند شد.
سطر ۶۹ ⟵ ۷۳:
حافظ اسد به عنوان یکی از استراتژی‌هایش در این راستا که قدرت را در سوریه در دست داشته باشد با استفاده از امکانات دولتی یک فرقه شخصیت را ایجاد کرد<ref>Personenkulte Im Stalinismus By Klaus Heller, Jan Plamper, V&R unipress GmbH, 2004</ref>
تصاویر او که اغلب او را در حال انجام اقدامات قهرمانانه نشان می‌داد، در همه مکان‌های عمومی قرار داده می‌شد. او تعداد بی‌شماری از مکان‌ها و موسسات را در سوریه به افتخار خودش و برخی از اعضای خانواده‌اش نام‌گذاری کرد. به بچه‌ها در مدارس آموزش داده می‌شد که اشعار متملقانه‌ای دربارهٔ حافظ اسد بخوانند. معلم‌ها می‌بایستی هر درس را با سرود ''«رهبر جاودانه ما حافظ اسد»'' آغاز کنند. در برخی موارد او تصویری خدایی از خودش ارائه می‌کرد. در کنده‌کاری‌ها و نقاشی‌ها او در کنار پیامبر اسلام نشان داده می‌شد. پس از مرگش دولت پرتره‌هایی از مادر او را تولید کرد در حالی که هاله‌ای از نور او را دربر گرفته بود. به مقامات سوری گفته شده بود که او را به عنوان فرد [[مقدس]] یاد کنند.<ref>Syria Beyond the Peace Process, By Daniel Pipes, (NY 1995) page 15-16</ref>
در فرقه شخصیتی که او ایجاد کرد، از او به عنوان یک فرد با بصیرت و متواضع یاد می‌شد که صرفاً رهبر کشور است. استراتژی ایجاد فرقه شخصیت بعدها توسط رئیس جمهوررئیس‌جمهور بعدی دولت بعث سوریه یعنی بشار اسد دنبال شد.<ref>Commanding Syria: Bashar Al-Assad And the First Years in Power (B.Tauris, 2007), By Eyal Zisser, page 50</ref>
 
[[پرونده:Hafez_al_Assad_portrait.jpg|بندانگشتی|چپ|150px|حافظ اسد، رئیس جمهوررئیس‌جمهور دولت بعث سوریه]]
 
== اختلاف بین حزب بعث سوریه و حزب بعث عراق ==
حزب بعث یک حزب فراملیتی بود و جناح‌های سوریه و عراق، زیرمجموعه‌های آن بودند. رئیس‌جمهور دولت بعث عراق [[احمد حسن البکر]] در سال ۱۳۵۸ شروع به امضای معاهداتی با دولت بعث سوریه کرد که طبق آن‌ها هر دو کشور با هم متحد می‌شدند. بنابر مفاد معاهده‌ها، حافظ اسد قائم‌مقام اتحادیه می‌شد و با این وضع مقام [[صدام حسین]] در خطر می‌افتاد؛ ولی قبل از اینکه چنین اتفاقی بیفتد، به وسیله یک کودتای نرم و بدون خشونت توسط صدام حسین تکریتی در رده‌های بالای دولت عراق، رئیس‌جمهور البکر در تاریخ ۲۵ تیر ۱۳۵۸ مجبور به استعفا شد و به این ترتیب صدام حسین تکریتی به‌طور رسمی رئیس‌جمهور دولت بعث عراق گردید. پس از آن هم حافظ اسد و صدام حسین هرروز بیش از پیش اختلاف پیدا کردند و رفته‌رفته به مخالفان یک‌دیگر تبدیل شدند و به نوعی تجزیه حزب بعث تکمیل شد. اختلافات حافظ اسد و صدام حسین آن قدر زیاد شد که این دو به مخالفان سیاسی و تبعید شدگان یک‌دیگر پناه می‌دادند و کمی بعد رسماً قطع رابطه کردند. حافظ اسد در زمان جنگ ایران و عراق، رسماً جانب جمهوری اسلامی ایران را گرفته بود و تا هنگام مرگ نیز با تهران رفت‌وآمد منظم و با دولت ایران ارتباط نزدیک داشت.
 
بسیاری از منتقدان، دولت حافظ اسد را بر سه‌پایه یعنی ''دیکتاتوری نظامی''، ''حکومت تک‌حزبی'' و ''کیش شخصیت'' می‌دانند. اگرچه حافظ اسد در طول حکومتش رابطه بدی با حکومت بعث عراق و دولت [[صدام حسین]] داشت، اما ویژگی‌های این دو حکومت دقیقاً مشابه بوده‌است و حزب بعث در هردو کشور، حکومت‌های مشابهی داشته. هرچند که حافظ اسد و صدام حسین مخالفان یک‌دیگر بودند و یک‌دیگر را به ''خیانت به حزب بعث'' متهم می‌کردند و خودشان را ''بعثی واقعی'' می‌نامیدند، اما محل توجه این جااین‌جا است که دولت بعث عراق به ریاست صدام حسین نیز بر سه‌پایه یعنی ''دیکتاتوری نظامی''، ''حکومت تک‌حزبی'' و ''کیش شخصیت'' استوار بود.
 
== ارتباط با جمهوری اسلامی ایران ==
سطر ۸۲ ⟵ ۸۶:
 
سوریه، حمایت از جمهوری اسلامی ایران را باعث تقویت بنیه روحی و نظامی خود در برابر اسرائیل و مسائل داخلی لبنان و مبارزه علیه حضور بیگانه در این کشور می‌دانست. مهمترین کمک سوریه در جنگ، حمایت‌های سیاسی آنها از [[ایران]] بود، چرا که موضع‌گیریهای سوریه در کنفرانس کشورهای عربی مانع از شکل‌گیری جبهه متحد کشورهای عرب علیه جمهوری اسلامی ایران شد.
[[پرونده:General Hafez al-Assad (1930-2000), the new president of Syria in November 1970.png|thumbnail|چپ|حافظ اسد در نوامبر ۱۹۷۰ در مقام رئیس‌الوزرا (نخست وزیرنخست‌وزیر یا رئیس دولت)، با لباس نظامی]]
سوریه هیئتی از افسران سوری را به کشورهای [[بلوک شرق]] فرستاد تا تسلیحاتی را از این کشورها خریداری کند. این تسلیحات مستقیماً در اختیار ایران قرار گرفت تا تحریم‌های تسلیحاتی ایران دور زده شود. این کشور بخشی از فرودگاه بین‌المللی دمشق را به جمهوری اسلامی ایران اختصاص داد. دمشق حتی به [[حسن تهرانی مقدم]] و تیم ۵۰ نفره [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] موشک داد. این موشک‌ها اولین جرقه‌های دانش موشک بومی در ایران بود.
از آن جایی که تیم ایرانی به دستور مستقیم حافظ اسد رئیس جمهوررئیس‌جمهور وقت سوریه در مهمترین پادگان موشکی این کشور استقرار یافته بود، تیم ایرانی از هر فرصتی برای آموزش بهره می‌برد به نحوی که اعضا بدون اینکه کسی مانع آن‌ها شود، به زاغه‌های مهمات، انبارهای موشکی و . .. سرکشی می‌کردند تا از نحوه نگه‌داری موشک‌ها هم آگاه شوند.
 
دمشق برای حمایت کامل از ایران، اطلاعات پایگاه‌های نظامیِ نیروهای عراقی و همچنین سلاح‌های روسی که عراق از آن‌ها استفاده می‌کرد را به تهران داد و همین اطلاعات نقش بسیار مهمی در پیروزی‌های ایران در مقابل تهاجم صدام حسین داشت.<ref name="بازخوانی حمایت‌های سوریه از ایران">[http://www.irdc.ir/fa/content/64003/default.aspx بازخوانی حمایت‌های سوریه از ایران ] ''وب‌گاهوبگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی''</ref>
 
== خانواده ==
سطر ۹۷ ⟵ ۱۰۱:
 
== مرگ ==
حافظ اسد در روز [[۱۰ ژوئن]] [[۲۰۰۰ (میلادی)|۲۰۰۰]] هنگام مکالمه تلفنی با [[امیل لحود]] [[رئیس جمهوررئیس‌جمهور]] [[لبنان]] بر اثر [[حمله قلبی]] در سن ۶۹ سالگی درگذشت. پس از مرگ او، حزب بعث جلسه‌ای تشکیل داد و فرزند او بشار اسد را به عنوان رئیس جمهوررئیس‌جمهور بعدی دولت بعث سوریه انتخاب کرد. بشار اسد در همان اوایل دولت خود سفری به تهران کرد و [[علی خامنه‌ای]] رهبر ایران، مرگ حافظ اسد را به او تسلیت گفت و تأکید کرد که: «جمهوری اسلامی ایران با درگذشت آقای حافظ اسد، یک دوست و برادر خوب را از دست داد اما ادامه راه وی به وسیله فرزند آن مرحوم که یادآور شخصیت آقای حافظ اسد می‌باشد، مایه امیدواری است.» و سپس بشار اسد نیز یادآور شد که مثل دولت حافظ اسد، «دمشق همواره و در تمام شرایط پشتیبان تهران خواهد بود.» همان‌طور که در زمان جنگ ایران و عراق، دولت بعث سوریه از دولت ایران حمایت کرد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = وب سایت رسمی علی خامنه‌ای|نشانی= http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=11573|عنوان=دیدار آقای بشار اسد رئیس جمهوررئیس‌جمهور سوریه با رهبر انقلاب | ناشر =وب سایت رسمی علی خامنه‌ای |تاریخ =۶ بهمن ۱۳۷۹ |تاریخ بازبینی=مرداد 1396}}</ref>
{{-}}
 
سطر ۱۱۱ ⟵ ۱۱۵:
 
{{ترتیب‌پیش‌فرض:اسد، حافظ}}
 
[[رده:افراد جنگ جنگ یوم کیپور اهل سوریه]]
[[رده:افراد جنگ داخلی لبنان]]
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/حافظ_اسد»