شاه اسماعیل یکم: تفاوت میان نسخه‌ها

| title = اولین پادشاه و بنیانگذار [[سلسله تورک صفوی]]

| burial_place = [[آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی|آرامگاه شیخ صفی]]، عالیآلا قاپو،قاپی، [[اردبیل]]

| regent = {{List collapsed|title=''فهرست را ببینید''|1=[[محمد زکریا کوجوجیکوکوجی]]{{سخ}}[[محمود دیلمی]]{{سخ}}[[میرزا حسین اصفهانی]]{{سخ}}[[جلال‌الدین محمد تبریزی]]}}

'''اسماعیل بن شیخ حیدر بن شیخ جنید''' ملقب به '''ابوالمظفر بهادرخان حسینی''' معروف به '''شاه اسماعیل''' (زاده ۱۷ ژوئیه ۱۴۸۷ - درگذشته ۲۳ مه ۱۵۲۴) پایه‌گذار سلسله پادشاهی [[صفویان|صفوی]] است.<ref>{{پک|Savory|۱۹۹۸|ک=ESMĀʿĪL I ṢAFAWĪ|ج=۸|ص=۶۲۸–۶۳۶}}</ref> حکم‌رانی شاه اسماعیل به دو دلیل نقطه عطفی در [[تاریخ ایران]] است. دلیل نخست اینکه پس از گذشت نهصد سال از نابودی [[شاهنشاهی ساسانیان]]؛ یک فرمانروایی پادشاهی متمرکز ایرانیتورک توانست بر سراسر ایران آن روزگار فرمانروایی نماید. بعد از اسلام، و بعد از چندین امپراطوری تورک مقتدر چندین پادشاهی ایرانیفارس مانند [[صفاریان]]، [[سامانیان]]، [[طاهریان]]، [[زیاریان]]، [[آل بویه]] و [[سربداران]] روی کار آمدند، لیکن هیچ‌کدام نتوانستند تمام ایران را زیر پوشش خود قرار دهند و میان تمام نواحی و مناطق [[جغرافیای ایران|جغرافیایی ایران]] در آن دوران یکپارچگی پدیدآورند.<ref>[[تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران در دوران صفویه]] (صص ۲۱ تا ۳۶)</ref>دلیل دوم، اعلام رسمی مذهب شیعه دوازده امامی بود.<ref>{{پک|Savory|۱۹۹۸|ک=ESMĀʿĪL I ṢAFAWĪ|ج=۸|ص=۶۲۸–۶۳۶}}</ref> شاه اسماعیل شاعری پرکار بود که با ''تخلص'' ختایی شعر می‌سرود وی پس از [[عمادالدین نسیمی]]، [[ادبیات آذربایجانی]] را گسترش داد.<ref>G. Doerfer, "Azeri Turkish", [[دانشنامه ایرانیکا|Encyclopædia Iranica]], viii, Online Edition, [http://www.iranicaonline.org/articles/azerbaijan-viii p. 246.]</ref> علاوه بر [[ترکی آذربایجانی]] بهخیلی [[زبان فارسی]] نیزاستادانه شعر می‌سرود که تنها چند نمونه از اشعار فارسی وی به جامی مانده‌استسرود.<ref>http://www.iranicaonline.org/articles/esmail-i-safawi#ii</ref>