بی‌ثباتی در سامرا: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
'''هرج و مرجهرج‌ومرج در سامرا''' به بی‌ثباتی [[خلافت عباسی]] و جانشینی چهار خلیفه ([[ابوجعفر محمد منتصر|منتصر]] (۲۴۷–۲۴۸ هـ)، [[ابوالعباس احمد مستعین|مستعین]] (۲۴۸–۲۵۲ هـ)، [[ابوعبدالله محمد معتز|معتز]] (۲۵۲–۲۵۵)، [[ابواسحاق محمد مهتدی|مهتدی]] (۲۵۵ تا ۲۵۶)) با قتل خلیفهٔ قبلی در بازهٔ زمانی بین سال‌های ۸۶۱–۸۷۰ میلادی گفته می‌شود. در این دوره، در [[سامرا]] که پایتخت عباسیان بود، خلفا عملاً بازیچهٔ سران نظامی بودند.
 
با وقوع '''جنگ داخلی در بغداد و سامرا''' طی یک دهه پس از مرگ متوکل که به کشته شدن چهار خلیفه انجامید، امپراتوری عباسی عملاً تکه‌تکه شد و سلسله‌های نسبتاً مستقلی توسط قدرت‌های نظامی محلی تحت عنوان «امیر» در جای جای سرزمین‌های اسلامی ظهور کردند. این سلسله‌های جدید مانند [[صفاریان]]، برخلاف امرای قبلی نظیر [[طاهریان]]، در پی خودمختاری و مرکزگریزی بودند.<ref>{{harvnb|Chase|2010|p=313-315}}</ref> این دوره مصادف با امامت حسن عسکری بود.<ref>{{پک|پاکتچی|۱۳۹۲|ف=حسن عسکری (ع)، امام|ک=دائرةالمعارف اسلامی|ج=۲۰|ص=۶۱۸}}</ref>
 
== شرح واقعه ==
هرج و مرجهرج‌ومرج در سال ۸۶۱ با قتل خلیفه [[ابوالفضل جعفر متوکل|متوکل]] توسط محافظان [[مردم ترک|ترک]] او آغاز شد. جانشینش، خلیفه [[ابوجعفر محمد منتصر|منتصر]] به مدت شش ماه قبل از مرگش حکومت کرد و احتمالاً توسط سران نظامی ترک مسموم شد. سپس [[ابوالعباس احمد مستعین|مستعین]] جانشین او شد اما چندگانگی میان سران نظامی ترک باعث شد تا او بتواند به کمک برخی از سران نظامی (مانند [[بغا الشرابی]]) و [[طاهریان]] به بغداد بگریزد. اما سران ترک بغداد را تصرف کرده و [[ابوعبدالله محمد معتز|معتز]] عباسی را به جای او نشاندند. مستعین تبعید و سپس اعدام شد. معتز تلاش کرد تا نظامیان را تحت کنترل بگیرد، اما او نیز در سال ۸۶۹ برکنار و کشته‌شد. جانشین او، [[ابواسحاق محمد مهتدی|مهتدی]]، نیز تلاش کرد اوضاع را تحت کنترل بگیرد ولی او نیز در سال ۸۷۰ کشته شد. پس از قتل مهتدی، [[ابوالعباس محمد معتمد|معتمد]] به خلافت رسید و سرانجام [[موسی پسر بغا]] و ترکان حامی او بر اوضاع مسلط شده و به هرج و مرجهرج‌ومرج پایان دادند.
 
== نتایج ==
اگرچه عباسیان در دهه‌های بعد از هرج و مرجهرج‌ومرج توانستند تا حدی قدرت خود را بازیابند، هرج و مرجهرج‌ومرج در سامرا ضربهٔ ماندگاری بر ساختار و حیثیت خلافت عباسی گذاشت و باعث شورش‌های فراوانی در بخش‌های مختلف خلافت عباسی شد.
 
== منابع ==