فر کیانی (نماد فروهر): تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
بدون خلاصۀ ویرایش |
ابرابزار |
||
خط ۴:
[[پرونده:Iran Border Ahoora Mazda.jpg|بندانگشتی|200px|نماد ملی [[تختجمشید|تخت پادشاهی ایران]]. این نماد پس از [[حمله اعراب به ایران|شکست پادشاهی ساسانی از اعراب]]، در سنگنبشتهای بکار نرفت.]]
[[پرونده:Darius I the Great's inscription.jpg|بندانگشتی|200px|کنده کاری نماد فر کیانی داریوش هخامنشی در بیستون، کرمانشاه]]
[[پرونده:Faravahar at Behistun.jpg|بندانگشتی|200px|فر کیانی بیستون و کندهکاری خط میخی در کرمانشاه به سال ۵۲۰ پیش از میلاد مسیح
'''نماد فر کیانی''' (که اشتباهاً به ''نماد [[فَرَوَهر]]'' مشهور است)<ref name="ReferenceA">{{یادکرد |فصل=|کتاب=راهنمای مستند تخت جمشید|نویسنده = علیرضا شاهپور شهبازی|ترجمه=|ناشر =انتشارات سفیران و انتشارات فرهنگسرای میردشتی|شهر=تهران |کوشش=بنیاد پژوهشی پارسه-پاسارگاد |ویرایش= |صفحه=187|سال=۱۳۸۴|شابک=964-91960-6-4}}</ref> نشان پیکر بالداری است. این پیکر در دیدگاه بعضی باستانشناسان و ایرانشناسان به اشتباه نماد اهورامزدا معرفی شدهاست. نماد [[خورشید بالدار]] در فرهنگ خاورمیانه و در تمدن [[مصر]]، [[سوریه]]، و [[آشور]] تاریخی طولانی دارد و نماد فر کیانی اقتباسی از آن است. فر کیانی، نماد پادشاهی کشور ایران است. نامیدن این نماد به عنوان نماد فَرَوَهَر به قرن نوزدهم میلادی برمیگردد و مدرکی دال بر این که این نماد وابسته به دین زرتشتی باشد وجود ندارد. دانشمندان همواره در مورد نماد فر کیانی اختلاف نظر داشتهاند. بعضی انگشتشمار از نوشتههای علمی، این نماد را اهورامزدا میدانند که اشتباه به نظر میرسد. زیرا [[اهورامزدا]] نه مذکر است و نه مؤنث. دراصل خداوند موجود زمینی نیست که جنسیت داشته باشد. همچنین دست نیایش را به درگاه خداوند بلند کردهاست؛ مدرکی دال بر اینکه تصویر [[زرتشت|پیامبر زرتشت]] باشد هم وجود ندارد.<ref>{{یادکرد|نویسنده=زرین پوش، فرزانه| عنوان = فروهر نگارهٔ بالدار زرتشتیان|ترجمه=|ژورنال=|نشریه=مجلهٔ رشد آموزش تاریخ|تاریخ=پاییز ۱۳۸۴|دوره=|شماره=۲۰|صفحه=۲۱–۲۲}}</ref> از آنجایی که [[زرتشت|پیامبر زرتشت]] پارچهای به سر میبسته و تاج پادشاهی بر سر نداشت این احتمال کمرنگ میشود. زیرا پیکری که در میان بالهای شاهین مشاهده میشود، تاج پادشاهی بر سر دارد؛ بنابراین میتوان به این نتیجه رسید که این پیکر، پیامبر زرتشت نیست. زیرا دارای تاج و جامه پادشاهی است و
[[علیرضا شاهپور شهبازی]] [[باستانشناس]] ایرانی در کتاب [[راهنمای مستند تخت جمشید (کتاب)|راهنمای مستند تخت جمشید]] این نماد را '''فر کیانی''' (شکوه خسروانی) معرفی میکند و نام فَرَوَهَر را نامی غلط برمیشمرد که به اشتباه رایج شدهاست.<ref name="ReferenceA"
== ریشهشناسی ==
خط ۱۵:
این واژه به ترتیب قدمت، در زبان [[پارسی باستان]] '''فْـرَوَرتی''' <small>({{میخی هخ|FA}}{{میخی هخ|RA}}{{میخی هخ|VA}}{{میخی هخ|RA}}{{میخی هخ|TA}}{{میخی هخ|I}}(؟) ''fravarti'')</small>، در زبان [[اوستایی]] '''فْـرَوَشی''' <small>(''fravashi'')</small>، و در [[پارسی میانه]] (زبان پهلوی) '''فْـرَوَهْـر''' <small>(''fravahr'')</small> خوانده میشود.
در پارسی میانه شکلهای دیگر این واژه به اینصورت کاربرد داشتهاست:<ref name="دانشنامهٔ ایرانیکا سرواژهٔ FRAVAŠI"
:fraward, frawahr, frōhar, frawaš, frawaxš
خط ۳۷:
پرونده:Faravahar-Gold.svg|'''فر کیانی'''، نشان شاهنشاهی [[هخامنشیان|هخامنشی]]
</gallery>
[[پرونده:نماد فرکیانی در پاسارگاد.jpg|بندانگشتی|نماد فر کیانی
== منابع ==
|