تاج اصفهانی در سال ۱۲۸۲ در [[اصفهان]] {{رچ}} متولد شد. پدرش شیخ اسماعیل معروف به تاج‌الواعظین بود که تا حدی با [[دستگاه (موسیقی)|دستگاه‌های]]{{رچ}} [[موسیقی سنتی ایرانی]]{{رچ}} آشنایی داشت. تاج در ده سالگی نزد پدر و استادانی چون [[سید عبدالرحیم اصفهانی]]، [[نایب اسدالله]]،میرزا، میرزا [[حسین ساعت‌ساز]] (خضوعی)،میرزا، میرزا [[حسین عندلیب]]، [[حبیب شاطرحاجی]] به دانش اندوزی پرداخت.<ref name="ستش تاج‌الدین">ستایشگر، ۱۲۶–۱۲۵</ref> وی به اشعار سعدی علاقه زیادی داشت و گزیده‌هایی از اشعار سعدی و دیگر شاعران را حفظ بود و در هنگام اجرای آواز به تناسب زمان و محیط از آن اشعار استفاده می‌کرد.
دکلاماسیون شعر،تحریرهایشعر، برجسته،تنوعتحریرهای تحریری،صداییبرجسته، تنوع تحریری، صدایی رسا و قدرتمند و مناسب خوانی برخی از ویژگی‌های آوازی اوست.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=هزارستان؛ انگاره موسیقی ایران|نام خانوادگی=محسنی|نام=محسن|ناشر=سوره مهر|سال=1395|شابک=978-600-03-0645-8|مکان=تهران|صفحات=136}}</ref> از شاگردان این استاد می توان به استاد علیرضا افتخاری اشاره کرد.
== فعالیت هنری ==
او از همان سال ۱۳۱۹ همکاری با [[رادیو]] را آغاز کرد و از ۱۳۲۸ به همکاری با [[رادیو اصفهان]] پرداخت.<ref name="ستش تاج‌الدین" /> تاج ضمن خوانندگی،سرپرستخوانندگی، سرپرست نوازندگان رادیو اصفهان گردید. وی در رادیو اصفهان به اجرای برنامه‌هایی با [[تار]] [[اکبرخان نوروزی]] و برنامه آموزش [[گوشه (موسیقی)|گوشه‌های]] [[دستگاه (موسیقی)|دستگاه‌های]] موسیقی ایرانی پرداخت. {{مدرک}} در سنین جوانی بنا به ارشاد [[قطب السادات]] تاج چندی را نزد [[شیخ خزعل]] گذراند و پس از فروپاشی دستگاه شیخ،بهشیخ، به [[رشت]]، [[تهران]] و [[اصفهان]] سفر نمود و در اصفهان ساکن گردید.<ref name="ستش تاج‌الدین" /> از ماندگارترین آثارش می‌توان به [[آتش دل (تاج) |آتش دل]] اشاره کرد.
== شاگردان تاج اصفهانی ==
برخی از شاگردان برجسته او آقایان احمد مراتب متخلص به درة التاج،كريمالتاج ،كريم سماوى سماوى،[[حسین خواجه امیری|ایرج]]، [[علی‌اصغر شاه‌زیدی]]، [[عسگری آقاجانیان میری]]، [[محمد تقی سعیدی]] والاشانی، [[فضل‌الله شاهزمانی]]، [[سید رضا طباطبایی کربکندی]]، [[علیرضا افتخاری|علیرضا افتخاری]]، [[مرتضی شریف]]،<ref name="ستش تاج‌الدین" /> [[ناصر یزدخواستی]]، [[رضا قرنیان اصفهانی]]، [[حمیدرضا نوربخش]]، [[معین (خواننده)|نصرالله معین]] را می‌توان نام برد.همچنین<ref>[http://www.isfahan.ir/ShowPage.aspx?page_=dorsaetoolsartists&lang=1&tempname=mosighidan&sub=0&PageID=217&PageIDF=231 اصفهان محمد تقی سعیدی از شاگردان برجسته تاج اصفهانی]</ref>
همچنین به گفته [[محمدرضا شجریان]]،وی، وی آوازهای تاج اصفهانی را روی صفحات مرور می‌کرده‌است.{{سخ}} در ۲۹ تیرماه ۱۳۹۴۱۳۹۴، [[معین]]،یکی یکی از شاگردان تاج اصفهانی،ترانهٔاصفهانی، ترانهٔ آتش دل را به یاد استادش با تنظیمی از [[کاظم عالمی]] بازخوانی کرد.
== زندگی شخصی ==
[[محمدرضا شجریان]] تاج اصفهانی را اینگونه توصیف می‌کند:
[[محمدرضا شجریان]] تاج اصفهانی را اینگونه توصیف می‌کند:«... شادروان تاج مردی بود سلیم‌النفس و با مناعت طبع هرگز در طول مدت زندگی اش به خاطر مال دنیا و مسائل مادی به کسی کرنش نکرد و به این خاطر مدح کسی را نگفت و از همه تعریف و تمجید می‌کرد و همه را با نام خیر یاد می‌کرد،شاید کسی به خاطر نداشته باشد که او حتی یک بار از کسی گلایه کند یا از کسی بد بگوید او حتی اگر از کسی رنجشی می‌دید و خاطرش آزرده می‌شد،این رنج و آزردگی را با سکوت بزرگوارانه‌ای تحمل می‌کرد.تاج از استادانش با احترام فراوانی یاد می‌کرد.با دوستانش با مهربانی و عطوفت رفتار می‌کرد و حتی تا آخرین روزهای عمرش به اغلب دوستانش سرکشی و احوال پرسی می‌کرد.او با شاگردانش نیز عطوف و مهربان بود و مانند پدری خود را موظف به غمخواری آنان می‌دانست.شادروان تاج در زندگی یک همسر اختیار کرد و همیشه از او به عنوان یک کدبانوی خانه‌دار مهربان و دلسوز که موجب و موجد گرمی کانون خانوادگی اوست نام می‌برد.خداوند به تاج از این همسر شش فرزند عطا کرد؛چهار دختر به نام‌های: تاجی، پروین، هما، پروانه و دو پسر به نام‌های: همایون و جمشید …».<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.ostad1319.blogfa.com/post-86.aspx |عنوان=استاد تاج اصفهانی به قلم استاد شجریان | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref>▼
▲[[محمدرضا شجریان]] تاج اصفهانی را اینگونه توصیف می‌کند:«... شادروان تاج مردی بود سلیم‌النفس و با مناعت طبع هرگز در طول مدت زندگی اش به خاطر مال دنیا و مسائل مادی به کسی کرنش نکرد و به این خاطر مدح کسی را نگفت و از همه تعریف و تمجید می‌کرد و همه را با نام خیر یاد می‌کرد،شایدمی‌کرد، شاید کسی به خاطر نداشته باشد که او حتی یک بار از کسی گلایه کند یا از کسی بد بگوید او حتی اگر از کسی رنجشی می‌دید و خاطرش آزرده می‌شد،اینمی‌شد، این رنج و آزردگی را با سکوت بزرگوارانه‌ای تحمل می‌کرد. تاج از استادانش با احترام فراوانی یاد می‌کرد. با دوستانش با مهربانی و عطوفت رفتار می‌کرد و حتی تا آخرین روزهای عمرش به اغلب دوستانش سرکشی و احوال پرسی می‌کرد. او با شاگردانش نیز عطوف و مهربان بود و مانند پدری خود را موظف به غمخواری آنان می‌دانست. شادروان تاج در زندگی یک همسر اختیار کرد و همیشه از او به عنوان یک کدبانوی خانه‌دار مهربان و دلسوز که موجب و موجد گرمی کانون خانوادگی اوست نام می‌برد. خداوند به تاج از این همسر شش فرزند عطا کرد؛چهارکرد؛ چهار دختر به نام‌های: تاجی، پروین، هما، پروانه و دو پسر به نام‌های: همایون و جمشید …».<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.ostad1319.blogfa.com/post-86.aspx |عنوان=استاد تاج اصفهانی به قلم استاد شجریان | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref>
== درگذشتمرگ ==
تاج اصفهانی در بامداد ۱۳ آذر ماه ۱۳۶۰ در سن ۷۸ سالگی در منزل پدری به علت. کهولت سن و چند نوع بیماری درگذشت. آرامگاه او در [[تخت فولاد]] اصفهان قرار دارد.<ref name="ستش تاج‌الدین">ستایشگر،۱۲۶–۱۲۵</ref>
