ویکی‌پدیا

استان‌های ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
افزودن متن با منبع با ترجمه از ویکی انگلیسی
خط ۱:
{{نحش}}
{{Infobox subdivision type
{{نقشه| name = استان‌های ایران}}
| map = [[File:Iran provinces.svg|330px]]
| category = [[حکومت متمرکز]]
| territory = [[ایران]]
| start_date =
| current_number = ۳۱ استان
| number_date =
| population_range = بین ۵۵۷٬۵۹۹ ([[استان ایلام]]) تا ۱۲٬۱۸۳٬۳۹۱ نفر ([[استان تهران]])
| area_range = بین ۵٬۸۳۳ ([[استان البرز]]) تا ۱۸٬۳۲۸۵ کیلومترمربع ([[استان کرمان]])
| government = حکومت استانی، [[نظام جمهوری اسلامی ایران|دولت ملی]]
| subdivision = [[شهرستان‌های ایران|شهرستان]]
}}
'''ایران''' به سی‌ویک استان تقسیم می‌شود. ادارهٔ هر استان برعهدهٔ مرکز استان است که معمولاً بزرگ‌ترین شهر آن استان به حساب می‌آید. استاندار مسئول ادارهٔ استان است که به وسیله [[وزارت کشور ایران|وزیر کشور]] با تصویب کابینه منصوب می‌شود.<ref name="govgen">{{cite web| url=http://www2.irna.com/en/news/view/line-203/0710215516003338.htm| title=Paris for further cultural cooperation with Iran| first=Online Edition| last=ایرنا| accessdate=2007-10-21| deadurl=yes| archiveurl=https://web.archive.org/web/20071023184320/http://www2.irna.com/en/news/view/line-203/0710215516003338.htm| archivedate=23 October 2007| df=dmy-all}}</ref>
[[File:Provinces of Iran by population.svg|thumb|280px|نقشهٔ استان‌های ایران برپایهٔ جمعیت در سال ۱۳۹۳]]
[[File:Provinces of Iran by population density.svg|thumb|280px|نقشهٔ استان‌های ایران برپایهٔ تراکم جمعیت در سال ۱۳۹۲]]
[[File:Iranian provinces by HDI (2017).svg|thumb|نقشهٔ استان‌های ایران برپایهٔ شاخص توسعهٔ انسانی در سال ۱۳۹۶{{سخ}}
Legend:
{{legend|#00023a|۰٫۸۰۰ – ۱٫۰۰۰ (خیلی بالا)}}
{{legend|#000074|۰٫۷۰۰ – ۰٫۷۹۹ (بالا)}}
{{legend|#0010c0|۰٫۶۰۰ – ۰٫۶۹۹ (متوسط)}}|280x280px]]
[[File:Provinces of Iran by contribution to national GDP.svg|thumb|280px|نقشهٔ استان‌های ایران برپایهٔ مشارکت در تولید ناخالص ملی در سال ۱۳۹۳]]
[[File:Provinces of Iran by GDP per capita.svg|thumb|280px|نقشهٔ استان‌های ایران برپایهٔ سرانهٔ تولید ناخالص ملی در سال ۱۳۹۱]]
 
== تاریخ معاصر ==
==فهرست استان‌ها==▼
ایران از زمان [[پیمان پاریس]] در سال ۱۸۵۷، قلمرو مدرن خود را حفظ کرده‌است. از سال ۱۲۸۵ تا ۱۳۳۹، ایران به دوازده استان تقسیم می‌شد: اردلان، آذربایجان، بلوچستان، فارس، گیلان، عراق اجم، خراسان، خوزستان، کرمان، لارستان، لرستان و مازندران.<ref name="statoid">{{cite web| url=http://www.statoids.com/uir.html| title=Provinces of Iran| first=Statoids website| last=Gwillim Law| accessdate=2006-04-30}}</ref>
فهرست الفبایی [[استان]]‌های [[ایران]]''' (۳۱ استان) شامل:
* کد استان‌ها
* مراکز استان‌ها
* سال تأسیس
* مساحت (سال ۱۳۸۹)
* جمعیت (سال ۱۳۹۵)
* سه شهر مهم جمعیتی
* نقشهٔ موقعیت استان در ایران
* مختصات مراکز استان‌ها
 
در سال ۱۳۳۹، ایران به منظور تشکیل ۱۰ استان با شماره تلفن‌های استان‌های زیرمجموعه سازماندهی شد: گیلان؛ مازندران؛ آذربایجان شرقی؛ آذربایجان غربی؛ کرمانشاه؛ خوزستان؛ فارس؛ کرمان؛ خراسان؛ اصفهان<ref name="statoid"/>
[[File:Map of Iran with province names and neighboring land.svg|600px|thumb|center|نقشهٔ استان‌های ایران]]
 
== اطلاعات ==
[[File:Iran population by province (bar chart).png|none|استان‌های ایران برپایهٔ جمعیت]]
[[File:Iran's GDP contribution by province.png|none|استان‌های ایران برپایهٔ مشارکت در تولید ناخالص ملی]]
 
▲== فهرست استان‌ها ==
{|class="wikitable sortable" style="text-align:center"
|-
سطر ۱۸ ⟵ ۴۰:
|-
!۱
|[[استان آذربایجان شرقی|آذربایجان شرقی]]||سوم||[[تبریز]]||۱۳۱۶||۴۵٬۶۵۰||۳٬۹۰۹٬۶۵۲||[[مراغه]]، [[مرند]] و [[اهر]]||[[پرونده:IranEastAzerbaijan-SVG.svg|80px]]|| {{coordCoord|38.0524675|N|46.2849927|E|display=inline}}
|-
!۲
|[[استان آذربایجان غربی|آذربایجان غربی]]||چهارم||[[ارومیه]]||۱۳۱۶||۳۷٬۴۱۱||۳٬۲۶۵٬۲۱۹||[[خوی]]، [[بوکان]] و [[مهاباد]]||[[پرونده:IranWestAzerbaijan-SVG.svg|80px]]|| {{coordCoord|37.5296071|N|45.0465487|E|display=inline}}
|-
!۳
|[[استان اردبیل|اردبیل]]||بیست و چهارم||[[اردبیل]]||۱۳۷۲||۱۷٬۸۰۰||۱٬۲۷۰٬۴۲۰||[[پارس‌آباد]]، [[مشگین‌شهر]] و [[خلخال (اردبیل)|خلخال]]||[[پرونده:IranArdabil-SVG.svg|80px]]|| {{coordCoord|38.246471|N|48.295052|E|display=inline}}
|-
!۴
|[[استان اصفهان|اصفهان]]||دهم||[[اصفهان]]||۱۳۱۶||۱۰۷٬۰۲۹||۵٬۱۲۰٬۸۵۰||[[کاشان]]، [[خمینی‌شهر]]، [[نجف‌آباد]] و [[سمیرم]]||[[پرونده:IranEsfahan-SVG.svg|80px]]|| {{coordCoord|32.65139|N|51.679192|E|display=inline}}
|-
!۵
|[[استان البرز|البرز]]||سی‌ام||[[کرج]]||۱۳۸۹||۵٬۸۳۳||۲٬۷۱۲٬۴۰۰||[[کمال‌شهر]]، [[نظرآباد]] و [[محمدشهر]]||[[پرونده:IranAlborz-SVG.svg|80px]]|| {{coordCoord|35|49|17.16|N|50|57|44.95|E|region:IR}}
|-
!۶
|[[استان ایلام|ایلام]]||شانزدهم||[[ایلام]]||۱۳۵۳||۲۰٬۱۳۳||۵۸۰٬۱۵۸||[[دهلران]]، [[ایوان]] و [[آبدانان]]||[[پرونده:IranIlam-SVG.svg|80px]]|| {{coordCoord|33.638531|N|46.422649|E|display=inline}}
|-
!۷
|[[استان بوشهر|بوشهر]]||هجدهم||[[بوشهر]]||۱۳۵۲||۲۲٬۷۴۳||۱٬۱۶۳٬۴۰۰||[[برازجان]]، [[بندر کنگان]] و [[بندر گناوه]]||[[پرونده:IranBushehr-SVG.svg|80px]]|| {{coordCoord|28.922041|N|50.833092|E|display=inline}}
|-
!۸
|[[استان تهران|تهران]]||بیست و سوم||[[تهران]]||۱۳۵۷||۱۲٬۹۸۱|| ۱۳٬۲۶۷٬۶۳۷||[[شهریار (تهران)|شهریار]]، [[اسلامشهر]]، [[ملارد]] و [[قدس (قدس)|قدس]]||[[پرونده:IranTehran-SVG.svg|80px]]||{{coordCoord|35|41|59.03|N|51|20|16.98|E|region:IR|display=inline,title}}
|-
!۹
|[[استان چهارمحال و بختیاری|چهارمحال و بختیاری]]||چهاردهم||[[شهرکرد]]||۱۳۵۲||۱۶٬۳۳۲||۹۴۷٬۷۶۳||[[بروجن]]، [[لردگان]] و [[فرخ‌شهر]]||[[پرونده:IranChaharMahaalBakhtiari-SVG.svg|80px]]|| {{coordCoord|32.3555942|N|50.8274267|E|display=inline}}
|-
!۱۰
|[[استان خراسان جنوبی|خراسان جنوبی]]<ref name="الحاق طبس به خراسان جنوبی">تجدیدنظر در آمار دو استان مرتبط پس از الحاق شهرستان طبس در ۱۳۹۰ از استان یزد به خراسان جنوبی با توجه به داده‌های ۱۳۵۸</ref>||بیست و نهم||[[بیرجند]]||۱۳۸۳||۱۵۱٬۱۹۳||۷۶۸٬۸۹۸||[[قائن]]، [[طبس]] و [[فردوس]]||[[پرونده:IranSouthKhorasan-SVG.svg|80px]]|| {{coordCoord|32.8462159|N|59.2911422|E|display=inline}}
|-
!۱۱
|[[استان خراسان رضوی|خراسان رضوی]]||نهم||[[مشهد]]||۱۳۱۶||۱۱۸٬۸۵۴||۶٬۴۳۴٬۵۰۱||[[نیشابور]]، [[سبزوار]]، [[قوچان ]] و [[تربت حیدریه]]||[[پرونده:IranRazaviKhorasan-SVG.svg|80px]]|| {{coordCoord|36.3|N|59.6|E|display=inline}}
|-
!۱۲
|[[استان خراسان شمالی|خراسان شمالی]]||بیست و هشتم||[[بجنورد]]||۱۳۸۳||۲۸٬۴۳۴||۸۶۳٬۰۹۲||[[شیروان]]، [[اسفراین]] و [[آشخانه]]||[[پرونده:IranNorthKhorasan-SVG.svg|80px]]|| {{coordCoord|37.4524383|N|57.3235177|E|display=inline}}
|-
!۱۳
|[[استان خوزستان|خوزستان]]||ششم||[[اهواز]]||۱۳۱۶||۶۴٬۰۵۵||۴٬۷۱۰٬۵۰۹||[[دزفول]]، [[آبادان]] و [[بندر ماهشهر]]||[[پرونده:IranKhuzestan-SVG.svg|80px]]|| {{coordCoord|31.5317162|N|49.8803281|E|display=inline}}
|-
!۱۴
|[[استان زنجان|زنجان]]||نوزدهم||[[زنجان]]||۱۳۵۲||۲۱٬۷۷۳||۱٬۰۵۷٬۴۶۱||[[ابهر]]، [[خرمدره]] و [[قیدار (شهر)|قیدار]]||[[پرونده:IranZanjan-SVG.svg|80px]]|| {{coordCoord|36.67094|N|48.485111|E|display=inline}}
|-
!۱۵
|[[استان سمنان|سمنان]]||بیستم||[[سمنان]]||۱۳۵۵||۹۷٬۴۹۱||۷۰۲٬۳۶۰||[[شاهرود]]، [[دامغان]] و [[گرمسار]]||[[پرونده:IranSemnan-SVG.svg|80px]]|| {{coordCoord|35.572269|N|53.396049|E|display=inline}}
|-
!۱۶
|[[استان سیستان و بلوچستان|سیستان و بلوچستان]]||یازدهم||[[زاهدان]]||۱۳۳۶||۱۸۰٬۷۲۶||۲٬۷۷۵٬۰۱۴||[[زابل]]، [[ایرانشهر (سیستان و بلوچستان)|ایرانشهر]] و [[چابهار]]||[[پرونده:IranSistanBaluchistan-SVG.svg|80px]]|| {{coordCoord|29.4545786|N|60.853647|E|display=inline}}
|-
!۱۷
|[[استان فارس|فارس]]||هفتم||[[شیراز]]||۱۳۱۶||۱۲۲٬۶۰۸||۴٬۸۵۱٬۲۷۴||[[مرودشت]]، [[جهرم]] و [[فیروزآباد]]||[[پرونده:IranFars-SVG.svg|80px]]|| {{coordCoord|29.6496884|N|52.5088696|E|display=inline}}
|-
!۱۸
|[[استان قزوین|قزوین]]||بیست و ششم||[[قزوین]]||۱۳۷۶||۱۵٬۵۶۷||۱٬۲۷۳٬۷۶۱||[[الوند (شهر)|الوند]]، [[تاکستان (قزوین)|تاکستان]] و [[بوئین زهرا]]||[[پرونده:IranQazvin.svg|80px]]|| {{coordCoord|36.266819|N|50.003811|E|display=inline}}
|-
!۱۹
|[[استان قم|قم]]||بیست و پنجم||[[قم]]||۱۳۷۵||۱۱٬۵۲۶||۱٬۲۹۲٬۲۸۳||[[قنوات]]، [[جعفریه (شهر)|جعفریه]] و [[کهک (قم)|کهک]]||[[پرونده:IranQom-SVG.svg|80px]]|| {{coordCoord|34.643711|N|50.89064|E|display=inline}}
|-
!۲۰
|[[استان کردستان|کردستان]]||دوازدهم||[[سنندج]]||۱۳۳۷||۲۹٬۱۳۷||۱٬۶۰۳٬۰۱۱||[[سقز]]، [[مریوان]] و [[بانه]]||[[پرونده:IranKurdistan-SVG.svg|80px]]|| {{coordCoord|35.3029422|N|47.0026312|E|display=inline}}
|-
!۲۱
|[[استان کرمان|کرمان]]||هشتم||[[کرمان]]||۱۳۱۶||۱۸۱٬۷۸۵||۳٬۱۶۴٬۷۱۸||[[سیرجان]]، [[رفسنجان]] و [[جیرفت]]||[[پرونده:IranKerman-SVG.svg|80px]]|| {{coordCoord|30.28027|N|57.06702|E|display=inline}}
|-
!۲۲
|[[استان کرمانشاه|کرمانشاه]]||پنجم||[[کرمانشاه]]||۱۳۱۶||۲۴٬۹۹۸||۱٬۹۵۲٬۴۳۴||[[اسلام‌آباد غرب]]، [[کنگاور]] و [[جوانرود]]||[[پرونده:IranKermanshah-SVG.svg|80px]]|| {{coordCoord|34.346481|N|46.420559|E|display=inline}}
|-
!۲۳
|[[استان کهگیلویه و بویراحمد|کهگیلویه و بویراحمد]]||هفدهم||[[یاسوج]]||۱۳۵۵||۱۵٬۵۰۴||۷۱۳٬۰۵۲||[[دوگنبدان]]، [[دهدشت]] و [[یاسوج]]||[[پرونده:IranKohkiluyehBuyerAhmad-SVG.svg|80px]]|| {{coordCoord|30|39|25.47|N|51|36|1.06|E|region:IR}}
|-
!۲۴
|[[استان گلستان|گلستان]]||بیست و هفتم||[[گرگان]]||۱۳۷۶||۲۰٬۳۶۷||۱٬۸۶۸٬۸۱۹||[[گنبد کاووس]]، [[علی‌آباد کتول]] و [[بندر ترکمن]]||[[پرونده:IranGolestan-SVG.svg|80px]]|| {{coordCoord|36.8633914|N|54.4485782|E|display=inline}}
|-
!۲۵
|[[استان گیلان|گیلان]]||یکم||[[رشت]]||۱۳۱۶||۱۴٬۰۴۲||۲٬۵۳۰٬۶۹۶||[[بندر انزلی]]، [[لاهیجان]] و [[لنگرود]]||[[پرونده:IranGilan-SVG.svg|80px]]|| {{coordCoord|37.223431|N|49.6355091|E|display=inline}}
|-
!۲۶
|[[استان لرستان|لرستان]]||پانزدهم||[[خرم‌آباد]]||۱۳۵۲||۲۸٬۲۹۴||۱٬۷۶۰٬۶۴۹||[[بروجرد]]، [[دورود]] و [[کوهدشت]]||[[پرونده:IranLorestan-SVG.svg|80px]]|| {{coordCoord|33.4666667|N|48.35|E|display=inline}}
|-
!۲۷
|[[استان مازندران|مازندران]]||دوم||[[ساری]]||۱۳۱۶||۲۳٬۸۴۲||۳٬۲۸۳٬۵۸۲||[[آمل]]، [[بابل (بابل)|بابل]] و [[قائم‌شهر]]||[[پرونده:IranMazandaran-SVG.svg|80px]]|| {{coordCoord|36.5658333|N|53.0597222|E|display=inline}}
|-
!۲۸
|[[استان مرکزی|مرکزی]]||صفرم||[[اراک]]||۱۳۲۶||۲۹٬۱۲۷||۱٬۴۲۹٬۴۷۵||[[ساوه]]، [[خمین]] و [[محلات]]||[[پرونده:IranMarkazi-SVG.svg|80px]]|| {{coordCoord|34.0800112|N|49.6772334|E|display=inline}}
|-
!۲۹
|[[استان هرمزگان|هرمزگان]]||بیست و دوم||[[بندرعباس]]||۱۳۴۶||۷۰٬۶۹۷||۱٬۷۷۶٬۴۱۵||[[میناب]]، [[دهبارز]] و [[بندر لنگه]]||[[پرونده:IranHormozgan-SVG.svg|80px]]|| {{coordCoord|27.1833333|N|56.2666667|E|display=inline}}
|-
!۳۰
|[[استان همدان|همدان]]||سیزدهم||[[همدان]]||۱۳۵۲||۱۹٬۳۶۸||۱٬۷۳۸٬۲۳۴||[[ملایر]]، [[نهاوند]]، [[اسدآباد (همدان)|اسدآباد]] و [[تویسرکان]]||[[پرونده:IranHamadan-SVG.svg|80px]]|| {{coordCoord|34.8065|N|48.5162472|E|display=inline}}
|-
!۳۱
|[[استان یزد|یزد]]<ref name="الحاق طبس به خراسان جنوبی">تجدیدنظر در آمار دو استان مرتبط پس از الحاق شهرستان طبس در ۱۳۹۰ از استان یزد به خراسان جنوبی با توجه به داده‌های ۱۳۵۸</ref>||بیست و یکم||[[یزد]]||۱۳۵۲||۷۳٬۴۷۷ ||۱٬۱۳۸٬۵۳۳||[[میبد]]، [[اردکان (یزد)|اردکان]] و [[حمیدیا]]||[[پرونده:IranYazd-SVG.svg|80px]]|| {{coordCoord|31.89661|N|54.36068|E|display=inline}}
|}
[[پرونده:IranprovincesGDP.jpg|بندانگشتی|350px|نمودار دایره‌ای سهم [[تولید ناخالص داخلی]] در استان‌های ایران]]
 
== جستارهای وابسته ==
* [[استان‌های ایران بر پایه شاخص توسعه انسانی]]
* [[فهرست استان‌های ایران بر پایه تولید ناخالص داخلی]]
* [[تقسیمات کشوری در ایران]]
* [[منطقه‌بندی استان‌های ایران]]
* [[فهرست شهرهای ایران بر پایه جمعیت]]
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/استان‌های_ایران»