اسم مشتق‌مرکب: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
ابرابزار
خط ۱:
اسم‌های [[فارسی]] در علم [[دستور زبان فارسی]] از نظر ساختار در چهار گروه دسته‌بندی می‌شوند.
این چهار گروه عبارتند از: [[اسم ساده]]، مشتق، مرکب و '''مشتق مرکب'''.<ref name="ReferenceA">زبان فارسی، کتاب درسی سال اول متوسطه، وزارت آموزش و پرورش-دفتر برنامه‌ریزی و تألیف کتب درسی، چاپ چهاردهم، ۱۳۸۹درس دوازدهم:گروه اسمی، ص ۶۱</ref>
* '''اسم ساده''' اسمی است که فقط دارای یک جزء معنی‌دار یا تکواژ آزاد قاموسی بوده و تقسیم پذیر نیست. مانند: آتش، کبوتر، سیاوش، وجدان، گوسفند و...و…<ref name="ReferenceA"/>
* '''اسم مشتق''' اسمی است که از دو یا چند جزء تشکیل شده که دست کم یک جزء آن معنای مستقل دارد. یعنی [[پسوند]] یا [[پیشوند]] می‌باشد. مشتق‌ها از افزون وند به [[اسم]] و گاهی [[بن فعل]] ساخته می‌شوند و معنایی جداگانه و مستقل به وجود می‌آورند. همانند باغبانی و بارانی.
 
یک جزء معنی دار+حداقل یک جزء غیر مستقل
 
برخی [[وند|وندهای]]های مشتق ساز عبارتند از:زار (گلزار)، گاه (کارگاه)، دان (گلدان)، ـَک (پیچک)، ـِه (ـه/ه=e)(گردنه) یا (دسته)، ـِش (گردش)، ار (خریدار)، بان (باغبان)، چه (باغچه) و ی (نیکی). [[ی نکره]] و نشانه‌های جمع مشتق ساز نیستند.
* '''اسم مرکب''' اسمی است که دو یا چند جزء دارای معنای مستقل دارد و به دو یا چند جزء که به تنهایی کاربرد و معنا دارند، قابل تجزیه است. مانند:کتابخانه، سفیدرود، چهل چراغ و...و…
 
* پاره‌ای از اسم‌ها ویژگی‌های مشتق و مرکب را با هم دارند که به آن‌ها «مشتق-مرکب» یا «مشتق مرکب» می‌گویند. این اسم‌ها، از دو یا چند [[تکواژ آزاد]] قاموسی به‌اضافه یک یا چند وند یا [[تکواژ وابسته]] ساخته می‌شوند. مانند:آتش‌نشانی=>آتش (جزء دارای معنا یا تکواژ آزاد قاموسی)+نشان (بن فعل که تکواژ آزاد قاموسی (جزء معنی دار) محسوب میشودمی‌شود.<ref>زبان فارسی، کتاب درسی سال اول متوسطه، وزارت آموزش و پرورش-دفتر برنامه‌ریزی و تألیف کتب درسی، چاپ چهاردهم، ۱۳۸۹درس دوازدهم:گروه اسمی، ص ۶۲</ref>
* '''اسم مرکب''' اسمی است که دو یا چند جزء دارای معنای مستقل دارد و به دو یا چند جزء که به تنهایی کاربرد و معنا دارند، قابل تجزیه است. مانند:کتابخانه، سفیدرود، چهل چراغ و...
 
* پاره‌ای از اسم‌ها ویژگی‌های مشتق و مرکب را با هم دارند که به آن‌ها «مشتق-مرکب» یا «مشتق مرکب» می‌گویند. این اسم‌ها، از دو یا چند [[تکواژ آزاد]] قاموسی به‌اضافه یک یا چند وند یا [[تکواژ وابسته]] ساخته می‌شوند. مانند:آتش‌نشانی=>آتش (جزء دارای معنا یا تکواژ آزاد قاموسی)+نشان (بن فعل که تکواژ آزاد قاموسی (جزء معنی دار) محسوب میشود.<ref>زبان فارسی، کتاب درسی سال اول متوسطه، وزارت آموزش و پرورش-دفتر برنامه‌ریزی و تألیف کتب درسی، چاپ چهاردهم، ۱۳۸۹درس دوازدهم:گروه اسمی، ص ۶۲</ref>
 
== صورت باستانی اسم‌ها و طبقه‌بندی ساختاری ==