خاقانات ترک غربی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ابرابزار
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳:
'''خاقانات غربی ترک''' یا '''خاقان‌نشین غربی''' خاقاناتی بودند در [[آسیای میانه]] که در اثر منشعب شدن [[خاقانات گوک‌ترک]]، در قرن هفتم میلادی به وجود آمدند. تأسیس این خاقانات در سال [[۶۰۰ (میلادی)|۶۰۰ میلادی]] و انقراض آن در سال [[۶۵۹ (میلادی)|۶۵۹ میلادی]] بود.
 
در سدهٔ پنجم میلادی، پانصد خانواده از [[خاندان آشینا]] (احتمالاً از ایرانی‌تباران منطقه<ref>Peter B. Golden, ''An Introduction to the History of the Turkic Peoples'', O. Harrassowitz, 1992, p. 121-122</ref>)، در شمال [[چین]] با هم متحد شدند. در آغاز زبان [[مغولی]] را به عنوان زبان مشترک خویش برگزیدند ولی تا اواسط سدهٔ ششم میلادی، افراد قبایل آشینا به زبان [[ترکی]] سخن می‌گفتند. چینیان اتباع خان‌های آشینا را «تو کیو» می‌گفتند. چینیان اتباع خانهای «آشینا» را «تو-کیو» (tu-kiu) می‌گفتند. با توجه به اینکه چینیان در زبان خود مخرج «ر» ندارند، این نام بعدها از سوی یک دانشمند فرانسوی پلیو به صورت تورکیوت (tur-kiut) خوانده شد که در واقع تلفظ درست‌تر واژه تو-کیو است که با مخرج «ر» همراه شده‌است. این قبایل طی اتفاقاتی به جنوب [[رشته‌کوه آلتای]] پناه بردند و در آنجا سکنی گزیدند.
 
[[پرونده:Altai Mountains.jpg|250px|بندانگشتی|نقشه‌ای از [[رشته‌کوه آلتای]]، کوه آلتای کنار سرزمین [[مغولستان]] و در شرق [[رشته‌کوه اورال]] واقع شده‌است.]]
این قبایل در دامنهٔ کوه‌های [[اورال]] چنان در طول زمان با هم جوش خوردند که صد سال بعد به سال ۵۶۴ میلادی، مجموعهٔ واحدی را تشکیل می‌دادند که آنان را [[ترک باستان]] یا [[تورکیوت]] نامیده‌انددادند. ترکان در مدتی کوتاه سرزمین وسیعی را به تصرف درآوردند و تا مرزهای [[ایران]] پیش تاختند.<ref>رضا، عنایت الله. ایران و ترکان در روزگار ساسانیان. ص ۳۱-۲۹</ref>
به سبب اختلافاتی که بین خاقانات ترک به وجود آمد در جنگی که از سال ۶۰۰ تا ۶۰۳ میلادی بطول انجامید، خاقانات ترک به دو خاقانات غربی و شرقی بخش شدند.