وزیرستان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
JAnDbot (بحث | مشارکت‌ها)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
[[پرونده:Pakistan and Waziristan.PNG|thumb|وزیرستان شمالی و جنوبی با رنگ سبز درون پاکستان سفید رنگ نشان داده شده است.]]
 
'''وزیرستان''' (سرزمین وزیر) خطه ایستخطه‌ای‌ست در شمال باختری [[پاکستان]] و هم مرز با [[افغانستان]].
مساحت این منطقه تقریبا ۱۱٬۵۸۵ کیلومتر مربع است.
 
وزیرستان قسمتی از [[مناطق خودمختار قبایلی پاکستان]] است. این مناطق خارج از کنترل ۴ ایالت [[پنجاب]]، [[سند]]، [[ایالت سرحدمرزی شمال غربی پاکستان|سرحد]] و [[بلوچستان پاکستان|بلوچستان]] است.
 
وزیرستان شامل مناطق باختر و جنوب باختری [[پیشاور]] و میان رود [[توچی]] در شمال و رود [[گومال]] در جنوب است. [[ایالت سرحد شمال غربی پاکستان|ایالت سرحد شمال باختری]] دقیقا در خاور (شرق) وزیرستان جای دارد.
 
قبایل این منطقه از نوعی [[خودمختاری]] در وزیرستان برخوردارند که پیشینهٔ این خودمختاری، به قرارداد[[خط دیورند|معاهدهٔ دیورند]] میان [[امپراطوریبریتانیا|امپراتوری بریتانیای کبیر]] باو [[افغانستان]] باز میگرددمی‌گردد.
بر طبق این قرارداد، قبایل وزیرستان از سال ۱۲۷۲ خورشیدی (۱۸۹۳ میلادی) تا کنون از خودمختاری برخوردارند.
تاخت و تاز قبایل [[پشتون]] این منطقه در خاک [[هند بریتانیا]] تبدیل به یک مشکل همیشگی برای [[انگلستان]] شده بود. این تاخت و تازها و عملیات متقابل و تنبیهی انگلستان، بارها و بارها درمیاندر میان سالهای ۱۲۳۹ تا ۱۳۲۴ (۱۸۶۰ تا ۱۹۴۵) تکرار شد. وزیرستان بعد از سال ۱۳۲۶ (۱۹۴۷) در زمان تجزیه [[هندوستان]]، به [[پاکستان]] چسباندهملحق شد.
 
از این تاریخ به بعد به منظور اداره بهتر وزیرستان تصمیمی مبنی بر تقسیم این مناطق به دو قسمت شمایشمالی و جنوبی گرفته شد.
طبق آمار سال ۱۳۷۷ (۱۹۹۸) جمعیت [[وزیرستان شمالی]] ۳۶۱٬۲۴۶ نفر و جمعیت [[وزیرستان جنوبی]] ۴۲۹٬۸۴۱ نفر گزارش شده‌است.
 
اگرچه دو قسمت وزیرستان فرقهای بسیاری باهم دارند ولی قبیله‌های هر دو زیرشاخه‌ای از قبایل وزیر هستند که به زبان مشترکشان یعنی زبان [[زبان وزیری|وزیرولا]] سخن میگوییندمیگویند. زبان وزیرولا شاخه‌ای از زبان پشتوست ولی در سخن تفاوتهای آشکاری با پشتو داراست.
 
قبایل وزیرستان دارای شهرت بسیاری در خشونت و جنگجویی و نزاع‌های خانوادگی هستند.
حکومت در وزیرستان به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم میشود که هر کدام از شورایی ([[جرگه]]‌ای) از مردان [[ریش سفید]] قبیله‌ها تشکیل میشود.
 
قبایل وزیرستان از نظر اجتماعی و مذهبی، مردمانی بشدت سنت گراسنتی و [[بنیادگرا]] هستند. زنان وزیرستان بشدت و با دقت توسط مردان خانه مراقبت و خانه نشین میشوند. نظام خانوادگی در وزیرستان مطلقا مردسالارانه‌استمردسالارانه ‌است.
 
نظام و همبستگی قبایل این منطقه بشدت مستحکم است. در اصطلاح به این نظام، نظام مسئولیت جمعی گویند و از این نظام در آیین نامه جرائم در منطقه وزیرستان استفاده میشود.
خط ۲۹:
مرکز منطقه وزیرستان شمالی، [[میران‌شاه]] (درگویش محلی میرون شاه) است.
 
بیشتر باشندگان این منطقه از قبیله ''درویش خل'' هستند. قبیله درویش خل خود زیرشاخه‌ای از قبیله بزرگتر ''عثمان زی'' است. درمقابل باشندگان وزیرستان جنوبی بیشتر از قبیله ''احمدزی'' هستند.
 
درویش خل‌ها در روستاهای کوهستانی محفوظ و دور از دسترس میزیند(زندگی میکنند)می‌زیند.
 
روستاهای معروف این منطقه: رازماک، داتاخل، اسین وام، دوسالی، شوال و دائور نام دارند.
کشتزارهای ایشان درون درهایی در پایین روستاهایشان قرار دارند که شامل: میران شاه، درپاخل، آمزونی، علی خل، میرعلی، عداک، هورماز، هاسسوخل، زیرکی، تاپی، ایسسوری، حیدرخل، خددی و عربکت است.
 
وزیرستان شمالی با [[ولایت خوست]] افغانستان هم مرز است.
 
== وزیرستان جنوبی ==
خط ۴۲:
مرکز منطقه وزیرستان جنوبی وانا است. وزیرستان جنوبی ۶٬۵۰۰ کیلومتر مربع وسعت دارد که بیشتر آن زیر حکومت دفتر نمایندگی دولت پاکستان است اما دولت مرکزی پاکستان، کنترل مستقیمی بر حکومت وزیرستان جنوبی ندارد.
 
وزیرستان جنوبی توسط یک نماینده سیاسی دولت پاکستان، بصورت غیر مستقیم اداره میشود. این نماینده حتما باید یک فرد از این منطقه یا نهایتا یک فرد وزیرستانی باشد. این سیستم اداره کردن، میراث شکل حکومتی راجهایراج‌های هند بریتانیاست.
 
در دفتر نمایندگی این منطقه، نمایندگان سه قبیله وزیر، [[محسودمهسود]] و بورکی وجود دارد.
 
== شورش وزیرستان (۱۲۹۹-۱۲۹۸) (۱۹۲۰-۱۹۱۹) ==
[[پرونده:Flag of Waziristan resistance.png|thumb|پرچم جنبش مقاومت وزیرستان درمقابل بریتانیا در سال 1930۱۹۳۰]]
 
جنگجویان کوهستان و قبایل [[مسلمان]] مناطق صعب العبورصعب‌العبور وزیرستان که در شمال باختری ترینباختری‌ترین مرز هند بریتانیا با افغانستان قرار داشتند، دهه سختی را برای ارتش [[بریتانستان]] تحمیل کردند.
 
این جنگها در اوایل قرن بیستم با هجوم هند [[بریتانستانبریتانیا]] به افغانستان شعله ور شد.
هرچند که نیروهای بریتانستان به سرعت افغانها را شکست داد ولی قبایل وزیرستان جنگ بسیار سختی را به نیروهای مستعمراتی بریتانستان تحمیل کردند.
 
بسیاری از مردان وزیرستانی، کهنه سربازانی بودند که از تاکتیکهای مدرن نظامی در مقابل نیروهای هندی و انگلیسی که به وزیرستان فرستاده شده بودند استفاده میکردندمی‌کردند.
 
یکی از راههای مقابله بریتانستان با شورشیان وزیرستان، استفاده از نیروی‌هایینیروی‌های سلطنتی در مقابل شورشیان بود. بعدا از همین تاکتیک درمورد فرونشاندن شورش [[عرب|عربها]] در [[عراق]] در سالهای (۱۳۰۰تا۱۲۹۹۱۳۰۰ تا ۱۲۹۹) (۱۹۲۱تا۱۹۲۰۱۹۲۱ تا ۱۹۲۰) استفاده شد.
 
== مرجع ==
ویکی پدیای انگلیسی
[[رده:پاکستان]]
 
[[ar:وزيرستان]]
[[bg:Вазиристан]]