|
#تغییرمسیر [[ولسوالی سنگ تخت]]
{{رده-نیاز|تاریخ=دسامبر ۲۰۱۸}}
{{منبع|تاریخ=دسامبر ۲۰۱۸}}
{{Infobox settlement
| official_name = ولسوالی سنگتخت و بندر
| native_name = ولایت دایکندی
| name =
| settlement_type = [[نقشه ولسوالی سنگتخت و بندر]]
| image_skyline =
| imagesize =
| image_alt =
| image_caption =
| image_map =
| mapsize =
| map_alt =
| map_caption = موقعیت سنگتخت و بندر در نقشهٔ افغانستان<ref name=AED>{{cite web|title=District Names|url=http://afghanistanelectiondata.org/open/data|publisher=National Democratic Institute|accessdate=6 May 2015}}</ref>
| coordinates = {{coord|34|11|24|N|65|54|36|E|region:AF_type:adm2nd|display=inline,title}}
| pushpin_map = افغانستان
| pushpin_label_position = top <!-- left, right, top, bottom, none -->
| pushpin_map_alt =
| pushpin_mapsize =300
| pushpin_map_caption =
| subdivision_type = کشور
| subdivision_name = {{افغانستان}}
| subdivision_type1 = [[ولایت‌های افغانستان|ولایت]]
| subdivision_name1 = [[ولایت دایکندی]]
| subdivision_type2 =
| subdivision_name2 =
| population_total = ۴۶۶۱۲
| population_as_of = ۲۰۰۶ میلادی
| population_est =
| pop_est_as_of =
| population_footnotes =
| area_total_km2 =
| elevation_m =
| elevation_m_min =
| elevation_m_max =
| population_density_km2 =
| population_blank1_title = [[اقوام افغانستان|قومیت‌ها]]
| population_blank1 = [[مردمان هزاره]]
| area_code =
| area_code_type =
| timezone1 = + ۴٫۳۰
| utc_offset1 =
| website =
| footnotes =
}}
'''ولسوالی سنگتخت و بندر'''، ولایت [[دایکندی]] [[افغانستان]]
== پروفایل ولسوالی ==
'''ولُسوالی سنگتخت و بندر ولایت [[دایکندی]]'''<ref>https://www.negaah.tv/اخبار-داخلی/سیاسی/item/8623-استقبال-باشندگان-ولسوالی-سنگ-تخت-و-بندر-دایکندی-از-سفر-استاد-خلیلی-به-این-ولسوالی.html</ref> به مرکزیت [[دهن سیلبیتوی بندر]]<ref>https://www.pajhwok.com/dr/2013/05/14/مردم-ولسوالی-سنگ-تخت-بندر-بخاطر-افزایش-نا-امنی-تظاهرات-کردند</ref> پس از تشکیل [[ولایت دایکندی]] ایجاد گردید و پیش از آن جزء [[ولسوالی خدیر]] بوده‌است. طرف شمال این ولسوالی، ولسوالی¬های لعل وسرجنگل و دولت یار ،طرف غرب آن شهر فیروزکوه(چغچران) و ولسوالی دولینه ولایت غور، طرف جنوب آن ولسوالی خدیر و بخش از ولسوالی اشترلی؛ به طرف شرق آن ولسوالی اشترلی موقعیت دارد.
ولسوالی سنگتخت و بندر دارای چندین [[قریه]] است که بزرگترین آن‌ها عبارت‌اند از: بندر، سنگتخت و سیاه‌چوب که هریک از این قریه‌ها دارای قریه‌های کوچک هستند؛ مثلا بندر از قریه‌هایی چون دُروب، میراثی، چهارقُل میری، بندر بالا و بندر، تلخک، شیخعلی، غجورباش پایین تشکیل یافته‌است. همچنین سنگتخت از قریه‌های کوچکی چون شینیه سنگتخت، خُلبرگ و سونه تشکیل یافته‌است. این مردم عموماً از مردم هزاره تشکیل شده‌است. زبان این مردم فارسی دری است و گویش‌شان هزاره‌گی. اقوام باشنده در این شهر/ولسوالی عبارت‌اند از قوم‌علی، قوم مادی، قوم‌شاهی، پکر، سوله، موش (تر موش و خشک موش، و… (در حال گردآوری اطلاعات)
دیگر قریه‌های بندر: شارستان، سلبتو، دغور، گُرزک، دهان سای، کَدَلَک، میانه کگ، شیخ سنکگ، برغسونک، خیرعلی، شینه لیس، جلاهور، سرخک، غارک، دهن غارک، شیبر، گرگ کشته، شینیه‌قلعه، شینیه مقبول، اَرَل، برغس، دهن برغس، قرودال، و… (در حال گردآوری معلومات)
[[پرونده:Daykundi districts FA.png|بندانگشتی|بخشهای مختلف ولایت دایکندی]]
دین و آیین: مردم ولسوالی سنگتخت و بندر پیرو دین اسلام و شیعه دوازده‌امامی مذهب‌اند.
== وضعیت اقتصادی ==
بیشتر مردم این سامان زندگی خود را از راه کشاورزی و دام‌پروری تأمین می‌کنند. مردم این السوالی گندم «شخ‌کوی» و گندم نرم‌کوی، جواری، عدس، شَخَل، پیاز، کچالو، باقلی، زردک، شلغم کشت می‌کنند که از این طریق مخارج و خور و خوراک‌شان را تأمین می‌کنند. حیوانات اصلی این مردم عبارت‌اند از گاو، گوسفند، بز، خروس، خر، اسب و… (در حال گردآوری معلومات)
== افراد مشهور ==
[[ردۀ علمای دینی]]:
*شیخ موسی کربلایی بندر، استاد ادبیات عرب
*شیخ قاسم‌علی سنگتخت،
*شیخ محمدداد بندر، ادیب و استاد برجسته و نامدار ادبیات عرب،
* جواد سالک بندر
*شیخ ولی حافظی بندر
*آیت‌الله <nowiki>[[محمد حسن خسروی]]</nowiki>، فقیه و مدرس، نجف و مشهد و قُلدوستک
* شیخ قنبر فیاض، بندر (وی در رویداد تروریستی در مسجد جامع هرات کشته شد).
[[ردۀ نویسندگان]]:
[[نویسندگان]]:
*حمزه واعظی، باشنده ناروی
*سکینه محمدی، باشنده امریکا
*علی محقق‌نسب، باشنده فرانسه
*علی‌احمد راسخ، باشنده کانادا
*[[علی پیام]] <ref>https://www.dw.com/fa-af/علی-پیام-کیست/a-15739211</ref> داستان‌نویس، پژوهشگر، روزنامه‌نگار، نویسندۀ بیست‌وهفت عنوان کتاب داستانی، حقوق و سیاست، نقد ادبی، کودکان و فرهنگ مردم. علی پیام به سال 1344 خورشیدی در قریۀ دروب بندر، ولسوالی سنگتخت و بندر، ولایت دایکندی به دنیا آمده است و در رشتۀ حقوق سند ماستری دارد. وی اکنون کابل زندگی می کند.
[[شاعران]]:
*فاطمه سجادی (حصار)، باشنده فرانسه، مجموعه شعر: «گنجشک‌های حریص»<ref>http://www.aftabir.com/articles/view/art_culture/literature_verse/c5c1259577501_contemporary_afghan_literature_p1.php/%D8%B1%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%86%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D9%85%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B9</ref><ref>https://www.mehrnews.com/news/894151/%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%84-%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%B4%D8%B9%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DB%8C%DA%A9-%D8%B4%D8%A7%D8%B9%D8%B1-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D8%A7-%D9%86%D9%82%D8%AF-%D9%85%DB%8C-%DA%A9%D9%86%D8%AF</ref>
*حسین حیدربیگی، حسین حیدربیگی، شاعر و نویسندۀافغانستانی در ولسوالی سنگتخت و بندر به دنیا آمده است. وی اکنون در شهر کابل زندگی می‌کند. از وی آثار چندی به نشر رسیده است.مجموعه شعر: آهوی همیشه دویده در من<ref>https://www.isna.ir/print/8707-14018/%D9%86%D9%82%D8%AF-%D8%A2%D9%87%D9%88%D9%8A-%D9%87%D9%85%D9%8A%D8%B4%D9%87-%D8%AF%D9%88%D9%8A%D8%AF%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%86-%D8%AD%D8%B3%D9%8A%D9%86-%D8%AD%D9%8A%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D9%8A%DA%AF%D9%8A</ref><ref>http://www.bbc.com/persian/afghanistan/2012/10/121015_cultural_magazine_afghan_radio</ref>
*علی‌اکبر شریفی منزوی، باشنده کابل
*رجب اخلاقی (شاعر/ متوفی)
[[هنرمندان موسیقی و آواز]]: صفدر خیرعلی،<ref>http://www.bbc.com/persian/afghanistan/2013/05/130329_k05_afgmusic_safdar_khairali</ref> سرور سرخوش، داوود سرخوش،<ref>https://www.dw.com/fa-af/در-مسیر-داوود-سرخوش-شدن/a-16355548</ref> محمدعیسی غِچَکِی، رئوف سرخوش، علی دریاب بندری<ref>https://www.youtube.com/watch?v=23W3DWJZJks</ref>، محمدحسن سرشار، شفیع بندری، غلام علی بَخمَلی، سید حسین جگرخون، پویا ایوبی، علی‌حسین افشار<ref>https://www.youtube.com/watch?v=crt6brXD5nQ</ref> و…
* [[موسیقی]]: دمبوره، غِچّک
* [[هنرهای رزمی]]: حسین صادقی
* [[نوآوری‌های علمی]]: شکردخت جعفری
* [[سینما، تئاتر و فیلم‌سازی]] دکتر صحرا کریمی، کاوه آیریک
* [[هنرهای زیبا]]: اکبر خراسانی
* [[بازی‌های محلی]]: کمپیرک، دیو و پری، لنگی دزخ، گرگ و بره، قَی جنگی، چوب بازی، شِیغَی‌بازی، لَوبازی، لَوچِیوبازی، شَخَک‌بازی، لاغ بازی، کلاه ماما بازی، کلاه پُت‌قَی بازی، تنگی خرجی، کشتی گیری، چوب زرک و...
== ساختار اجتماعی و جغرافیایی ==
بر پایهٔ آمار توزیع درصدی نفوس ولسوالی سنگتخت و بندر نسبت به ولایت دایکندی ۱۲٫۴ است. از نظر نسبیت جنسیتی ۱۰۸ مرد در برابر ۱۰۰ زن است.<ref name="cso.gov.af">http://cso.gov.af/Content/files/Daikundi%20Report_Final_Web_Quality.pdf</ref><ref name="cso.gov.af"/>
این ولسوالی داراي 290 قريه، 1095 كيلومتر مربع مساحت و طبق برآورد اداره مرکزی احصائیه در سال 1397 تقریبا 57023 نفوس دارد که از آن جمله 28117 نفر مرد و 28906 نفر آن زن می باشد.
== جستارهای وابسته ==
== منابع ==
{{پانویس|۲}}
| 