کشتار ارمنی-تاتار ۱۹۰۵–۱۹۰۷: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
اضافه کردن اطلاعات از صفحه 55 کتاب Small Nations and Great Powers: A Study of Ethnopolitical Conflict
خط ۱:
[[پرونده:Churchplunderda.jpg|بندانگشتی|190px|چپ|کلیسای ارمنی در روستای گیاز در نخجوان توسط تاتارها ویران شده‌است<ref name="Luigi Villari. FIRE AND SWORD IN THE CAUCASUS"/>]]
'''کشتار ارمنی – تاتار'''، کشتاری است که [[تاتارها]]<ref>Suha Bolukbasi. [http://books.google.ca/books?id=v2qLIiqoCK8C&pg=PA43 Nation-building in Azerbaijan]. Willem van Schendel (ed.), Erik Jan Zürcher (ed.). ''Identity politics in Central Asia and the Muslim world''. I.B.Tauris, 2001. "Until the 1905—6 Armeno-Tatar (the Azeris were called Tatars by Russia) war, localism was the main tenet of cultural identity among Azeri intellectuals."</ref><ref>Joseph Russell Rudolph. [http://books.google.ca/books?id=OYjnwO_hQh8C&pg=PA187 Hot spot: North America and Europe]. ABC-CLIO, 2008. "To these larger moments can be added dozens of lesser ones, such as the 1905-06 Armenian-Tartar wars that gave Azeris and Armenians an opportunity to kill one another in the areas of Armenia and Azerbaijan that were then controlled by Russia..."</ref>(در سده بیستم اقوام مسلمان [[قفقاز]] را تاتار می‌نامیدند)<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/46781/Azerbaijan/129462/History#ref=ref481438 Britannica Online Encyclopedia. Azerbaijan. History.]</ref><ref>[[دانشنامه افرون و بروک‌هاوس|Brockhaus and Efron Encyclopedic Dictionary]]. [http://www.vehi.net/brokgauz/all/103/103729.shtml Turks]</ref><ref>Willem van Schendel, Erik Jan Zürcher. Identity Politics in Central Asia and the Muslim World: Nationalism, Ethnicity and Labour in the Twentieth Century. I.B.Tauris, 2001. {{ISBN|1-86064-261-6|en}}, {{ISBN|978-1-86064-261-6|en}}, p. 43</ref> به تحریک و با حمایت [[روسیه تزاری]] بین سال‌های ۱۹۰۵ تا ۱۹۰۷ علیه [[ارمنیان]] صورت گرفت.<ref name="ReferenceA">[[هراند پاسدرماجیان]]. تاریخ ارمنستان. تهران: انتشارات زرین، صفحه:۴۶۰</ref>
 
برخی صاحبنظران نیز این کشتار را نه کشتار تاتار علیه ارامنه بلکه نزاع قومی دو طرفه می‌دانند.
 
به گفته ون دره لیو ، این آشوب ها با کشته شدن یک دانش آموز آذری و یک مغازه دار در باکو ، در اوایل فوریه 1905 آغاز شد. این واقعه درگیری‌های خونین به دنبال داشت و اوباش آذری به محله ارمنی باکو تاختند. طی جهار روز 126 آذری و 218 ارمنی کشته شدند. در ماه آگوست خشونت در شوشا آغاز شد و مانیفست داشناک خواهان پاکسازی تمامی عناصر ترک و ایرانی از ارمنستان مقدس شد. بنابر گرارشات صدها آذری کشته شدند و در پایان ماه آگوست خشونت ها آرام گرفت. با این وجود اخبار شوشا به باکو رسید و در آنجا آذری‌ها به صنایع ارمنی حمله کردند. بار دیگر خشونت در تابستان 1906 در قره باغ آغاز شد ، و نزاع بزرگی بین ارامنه و آذری‌ها در گرفت.در نتیجه شهر شوشا به دو بخش متخاصو ارمنی و آذری تقسیم شد. سوئیتچوفسکی به نقل از منابع ارمنی می‌نویسد که 128 روستای ارمنی و 158 روستای مسلمان نشین نابود یا غارت شدند و این نشان می دهد که خشونت دو طرفه بوده است. شمار کشته شدگان بین 3،100 تا 10000 نفر متغیر است. طبق گفته سوئیتچوفسکی ، همه داده ها حاکی از آن است که طرف آذری ها تلفات بیشتری نسبت به ارمنی ها متحمل شده است. این ناشی از این واقعیت است که آذربایجانی‌ها سازمان یافتگی مناسبی نداشتند، در حالی که یگان های مسلح داشناک که بیشترین نبردها را از طرف ارامنه انجام می دادند ، بسیار مؤثرتر بودند ، واقعیتی که تقریباً همه تحلیلگران می گویند. داسنابدیان ، در کتاب خود،تاریخ داشناکسیون، با افتخار ادعا می کند که - به لطف نقش تعیین کننده آن در ... تقابل های ارمنی-تاتار 1905 ، اعتبار داشناکسیون در قفقاز و جاهای دیگر به طرز چشمگیری افزایش یافت.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی۱=Cornell |نام۱=Svante |عنوان=Small Nations and Great Powers: A Study of Ethnopolitical Conflict |تاریخ=2001 |ناشر=Curzon Press |مکان=United Kingdom |شابک=0-203-98887-6 |صفحه=55 |زبان=en }}</ref>
 
دولت تزاری که بر اثر جنگ با [[ژاپن]] و در نتیجه هیجان‌های انقلابی ([[انقلاب روسیه (۱۹۰۵)]])، که پس از شکست‌های منچوری ([[جنگ روسیه و ژاپن]]) در سرتاسر کشور احساس می‌شد ضعیف شده بود، تصمیم گرفت به کشتار دست بزند. آنهم به کشتار با واسطه تا مقاومت ارمنیان را درهم بشکند.